Ամերիկայի հայտնագործումը Քրիստափոր Կոլումբոսի կողմից (նկար)

Ամերիկայի հայտնագործումը Քրիստափոր Կոլումբոսի կողմից
տեսակգեղանկար
նկարիչՍալվադոր Դալի[1]
տարի1950[1]
բարձրություն410 ± 1 սանտիմետր
լայնություն284 ± 1 սանտիմետր
նյություղաներկ[1] և կտավ[1]
գտնվում էՍալվադոր Դալիի թանգարան[1]
հավաքածուՍալվադոր Դալիի թանգարան
կայք
Ծանոթագրություններ

Ամերիկայի հայտնագործումը Քրիստափոր Կոլումբոսի կողմից (ռուսալեզու մի շարք աղբյուրներում` Ամերիկայի բացահայտումը Քրիստափոր Կոլումբոսի երազի շնորհիվ, Ամերիկայի բացահայտումը (Քրիստափոր Կոլումբոսի երազանքը), իսպանացի նկարիչ Սալվադոր Դալիի նկարը` նկարված 1958-1959 թվականներին։ Գտնվում է Սենտ Պիտերսբուրգի (Ֆլորիդա, ԱՄՆ)` Սալվադոր Դալիի թանգարանում։

Տեղեկություն նկարի մասին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարը պատվիրված է եղել նկարչին ամերիկացի գործարար և բարեգործ Հանտինգտոն Հարտֆորդի կողմից նյույորքյան իր պատկերասրահի համար։ Կտավը, որը ստեղծագործման պահին եղել է Դալիի մեծ գործը, Կոլումբոսի ժամանման դասական սյուժեն վերածում է էպիկական երազատեսության (ի սկզբանե աշխատանքը ցուցադրվել է «Կոլումբոսի երազը» անվամբ)։ Առաջին հայտնագործողը` մի երիտասարդ մարդ՝ հասարակ տունիկայով, առաջին քայլն արեց՝ ջրից Նոր աշխարհի հողի վրա։ Ափին և ամպերի մեջ նրան շրջապատում են բազմաթիվ պատկերներ։ Աջ ձեռքով հերոսը հենց նոր հայտնաբերված հողի վրա սահմանում է դրոշ՝ Մարիամ Աստվածածնի պատկերով, որը դիմանկարային համապատասխանություն ուներ Գալայի հետ։ Ձախ ձեռքով Քրիստափորը իր նավը պարանով քաշում է դեպի ծանծաղուտ[2]։ Նկարի նեքևի աջ անկյունում Դալին իրեն որպես վանական է պատկերել։ Անվանումը, ըստ Դալիի թանգարանի մասնագետների կարծիքի, ունի առնչություն նկարչի կողմից Ամերիկայի սեփական հայտնագործության հետ, մի վայր, որտեղ նա գտել է փառք[3]։

Առջևիի պլանում տեղակայված է հսկայական ծովային ոզնու պատյան, որը Դալիի խոսքով խորհրդանշում է Երկրի արհեստական արբանյակների ուղեծիրը` մեկնարկված 1957 թվականին ԽՍՀՄ-ում, իսկ 1958 թվականին նաև ԱՄՆ-ում[4]։ Այս կերպարում Դալին համեմատել է Ամերիկայի բացահայտման նշանակությունը տիեզերքի ուսումնասիրության սկզբի հետ։ Դալին ընդգծված արտահայտում է իր տեսակետը Կոլումբոսի ազգության վերաբերյալ հին վիճաբանության մասին։ Ներքևի ձախ անկյունում պատկերելով Սուրբ Նարցիսին՝ Ժիրոնայի հովանավոր աստծուն, ով դիմավորում է ճանապարհորդին, նա միանգամայն նույնացրեց նրան կատալոնացու հետ։

Քննադատական ակնարկներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ճակատամարտը Տետուանի մոտ», «Ամերիկայի հայտնագործումը Քրիստափոր Կոլումբոսի կողմից», «Սանտյագո դը Կոմպոստելլա» կտավներն իրենց մեջ կրում են մաներիզմի ու պրեռաֆայելիտների բացահայտ ազդեցությունը, որոնք բնության մեջ աստվածային երևույթներ և առաջին հերթին մարդուն են փնտրում։ Նկարները լի են հանգստությամբ ու մտածողությամբ, ներդաշնակ գույներով և կոմպոզիցիաներով։ Դալին հեռանում է ավելի վաղ աշխատանքների տարօրինակություններից և իմաստուն հանգստությամբ օգտագործում է իր ամբողջ գեղարվեստական հմտությունները։

Որպես պատմաքաղաքական նկարազարդումներ, հետաքրքրական է այս նկարի քննադատության գնահատականը ԽՍՀՄ-ում։

Սալվադոր Դալին խղճուկ ու անօգնական է, նրա միակ ապաստանը կրոնական հավատն է, նա և միայն նա կփրկի նրան։ Կաթոլիկ հավատարմության ոգով է ձևավորվել «Ամերիկայի հայտնագործումը Քրիստափոր Կոլումբոսի կողմից» նկարը։ Անհայտ հողի ափին ոտք է դնում Քրիստափոր Կոլումբոսը` ձեռքում դրոշ բռնած, որի վրա կարծես թե ներկա է կենդանի Հիսուս Քրիստոսը։ Օդում թռչում են լատինական խաչեր, ջրի մեջ կանգնած են հանքափորներ` խաչերը ձեռքներին։ Կոլումբոսը ձեռքում պահում է պարան՝ նավից եկող, որի առագաստներին պատկերված են արնակարմիր լատինական խաչեր։ Ափին եպիսկոպոսը անձնակազմի հետ օրհնում է կատարվածը։ Ամբողջ նկարը ողողված է ստորաքարշությամբ կաթոլիկ եկեղեցու առաջ, որը Ամերիկայում բացահայտել էր «իրական» հավատը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://archive.thedali.org/mwebcgi/mweb.exe?request=record;id=1297;type=101
  2. Стронгина Н. Три восхитительные загадки Галы // Судьбы знаменитых русских эмигранток. — М.: Эксмо, 2003. — С. 52. — 380 с.
  3. Картина на сайте Музея Сальвадора Дали
  4. Shanes E. The Life and Masterworks of Salvador Dalí. — Parkstone International, 2012. — С. 236-237. — 256 с. — ISBN 9781780428796

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]