Անցանկալի հղիություն (չնախատեսված կամ վաղաժամ հղիություն), կարող է լինել անժամանակ կամ ամբողջովին անցանկալի[1]։ Հիմնական պատճառը սեռական ակտիվությունն է առանց արդյունավետ հակաբեղմնավորման՝ սեփական ընտրությամբ կամ զուգընկերոջ հայեցողությամբ[2]։
Վիճակագրությունը ցույց է տալիս, որ ամբողջ աշխարհում հղիությունների մոտ 45%-ը կանխամտածված չեն, թեև այդ տոկոսը կարող է տարբեր լինել տարբեր աշխարհագրական տարածաշրջաններում և սոցիալ-ժողովրդագրական խմբերում՝ ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ): Անցանկալի հղիությունը հղիության արհեստական ընդհատման հիմնական պատճառներից է, որը նույնպես լուրջ խնդիր է կանանց առողջության համար[1]։
Անցանկալի հղիությունը բազմաթիվ բացասական հետևանքներ ունի ինչպես մոր, այնպես էլ երեխայի առողջության համար։ Կանայք, ովքեր ունեցել են անցանկալի հղիություն, հաճախ բախվում են այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են՝ վատ սնվելը, հիվանդությունները, զուգընկերոջ բռնությունը կամ կոպիտ վերաբերմունքը, հոգատարության բացակայությունը և նույնիսկ մահվան վտանգը[2]։
Անցանկալի հղիության կանխարգելումը հասարակության համար կարևոր խնդիր է։ Կրթությունը, հուսալի հակաբեղմնավորիչների հասանելիությունը, կանանց աջակցությունը և համաձայնության խթանումը կարևոր են անցանկալի հղիությունների թիվը նվազեցնելու և կանանց ընդհանուր առողջությունը բարելավելու համար[1]։
Անցանկալի հղիության հիմնական պատճառը արդյունավետ հակաբեղմնավորիչ միջոցների չկիրառումն է կամ դրանց ոչ ճիշտ օգտագործումը[3]։ Անցանկալի հղիություն կարող է առաջանալ նաև հակաբեղմնավորիչ միջոցների պատշաճ օգտագործման դեպքում, բայց շատ ավելի հազվադեպ՝ բոլոր անցանկալի հղիությունների մոտավորապես 5% դեպքերում[4]։
Անցանկալի հղիությունների տարածվածության ուսումնասիրությունը դժվար է, քանի որ դասակարգումը ցանկալի, պլանավորված կամ անցանկալի, չպլանավորված լիովին չի փոխանցում անձի կամ զույգի վերաբերմունքն ու զգացմունքները հղիության կամ դրա հետ կապված պլանների վերաբերյալ։ Չնախատեսված հղիությունը սահմանվում է որպես հղիություն, որը նա չէր ցանկանում հիմա, բայց ցանկանում էր ապագայում (հետագայում ցանկալի էր), կամ հղիություն, որը սկզբունքորեն անցանկալի էր (անցանկալի)։ Ուսումնասիրությունների մեծ մասը հաշվի է առնում միայն կնոջ մտադրությունները, բայց ոմանք հաշվի են առնում նաև զուգընկերոջ մտադրությունները[5]։
Աբորտի ազդեցությունը կնոջ առողջության և հետագայում երեխաներ ունենալու ունակության վրա չափազանց անբարենպաստ է։ Հղիության արհեստական ընդհատում կատարելուց առաջ պետք է նորից մտածել՝ արդյոք որոշումը հապճեպ չէ։ Եթե հղիության արհեստական ընդհատման որոշումը կայացվում է միտումնավոր, ապա հիվանդը բժշկի հետ խորհրդակցելուց հետո ընտրում է անցանկալի հղիությունը դադարեցնելու մեթոդը։ Առաջին եռամսյակում (մինչև 12 շաբաթ) հղիության ընդհատման երկու եղանակ կա՝ վիրաբուժական և դեղորայքային[6]։