Առաջին բանակային կորպուս (Հայաստան)

Առաջին բանակային կորպուս
Ընդհանուր տեղեկություն
Տեսակ	ռազմական կազմավորում
Երկիր	Հայաստան
Մտնում է	Հայաստանի ցամաքային զորքեր
Ճակատամարտեր	44-օրյա պատերազմ և Հայ-ադրբեջանական ընդհարումներ (հուլիս, 2020)

Հայաստանի պաշտպանության նախարարության 1-ին բանակային կորպուս, Հայաստանի զինված ուժերի ցամաքային զորքերի կառուցվածքային ստորաբաժանում, որը հայկական բանակի տարածաշրջանային 1-ին ռազմական կազմավորումն է։ Կորպուսը տեղակայված է Սյունիքի մարզի Գորիս քաղաքում^[1]։ Այն իրականացնում է Հայաստանի հարավարևելյան սահմանների պաշտպանությունը^[2]։

Ակնարկ

Արցախյան առաջին պատերազմից հետո բանակաշինության զարգացումը պարտադրեց կազմավորել խոշոր զորամասեր։ Դա հանգեցրեց 1996 թվականի հունիսի 20-ին գեներալ Յուրի Խաչատուրովի նախաձեռնությամբ կորպուսի ստեղծմանը^[3][4]։ «Տանկային բիաթլոն-2017» միջազգային մրցույթին մասնակցում էր կորպուսի տանկային անձնակազմը^[5]։ 2020 թվականի սեպտեմբերին կորպուսի ստորաբաժանումը մասնակցել է Ռուսաստանում «Կովկաս -2020» հրամանատարաշտաբային զորավարժություններին^[6]։

Կառուցվածք

Կորպուսն ունի հետևյալ կառուցվածքը^[7][8].

• Գլխավոր շտաբ (Գորիս)
• «Վարդան Մամիկոնյան» 2-րդ Անկախ մոտոհրաձգային բրիգադ (Գորիս, մասամբ տեղակայված էր Կարախանբեյլիում )^[9][10]
• 14-րդ անկախ մոտոհրաձգային գունդ (նախկին 83-րդ մոտոհրաձգային բրիգադ^[11])
• 522-րդ մոտոհրաձգային գունդ (Սիսիան)
• 539-րդ մոտոհրաձգային գունդ (Ագարակ)
• 155-րդ հրետանային գունդ
• 25-րդ անկախ տանկային գումարտակ
• 585-րդ անկախ հետախուզական գումարտակ
• Նյութատեխնիկական գումարտակ
• 1-ին բանակային կորպուսի նվագախումբ (ղեկավար՝ կապիտան Սամվել Հայրապետյան)

Այլ փոքր ստորաբաժանումների թվում է 10-րդ լեռնային հրաձգային դիվիզիայի 5-րդ լեռնային հրաձգային գունդը^[12][13]։

Հրամանատարներ

Կորպուսի հրամանատարներն են եղել.

• Գեներալ-գնդապետ Յուրի Խաչատուրով (1996-1997)^[14]
• Գեներալ-լեյտենանտ Մանվել Գրիգորյան (1996-2000)
• Գեներալ-մայոր Լևոն Երանոսյան (-8 հոկտեմբերի 2003)^[15]
• Գեներալ-մայոր Գարեգին Գաբրիելյան (8 հոկտեմբերի 2003 - 20 հուլիսի 2007)
• Գնդապետ Պողոս Պողոսյան (20 հուլիսի 2007 - 2010)^[16][17]
• Գեներալ-մայոր Կամո Աղաջանյան (2010 - 21 մարտի, 2013)^[18]
• Գեներալ-մայոր Տիգրան Փարվանյան (21 մարտի 2013 թ. - 16 փետրվարի 2018 թ.)^[19][20]
• Արարատ Մելքումյան (16 փետրվարի 2018 - 18 հունիսի 2018)^[21]
• Գեներալ-մայոր Ժիրայր Պողոսյան (18.06.2018 - ներկա)^[22]

Ծանոթագրություններ

1. Jane's World Armies. Coulsdon, Surrey, UK: Jane's Information Group, October 2004.
2. «Armenian Defense Minister Tours Country's Southeastern Defensive Positions». Hetq.am (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
3. «ՀԱՆԴԻՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՄԲ ՆՇՎԵՑ ՀՀ ՊՆ 1-ԻՆ ԲԱՆԱԿԱՅԻՆ ԿՈՐՊՈՒՍԻ ԿԱԶՄԱՎՈՐՄԱՆ 19-ԱՄՅԱԿԸ - Սյունիքի մարզպետարան». syunik.mtad.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
4. «ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶՊԵՏԸ ԳՈՐԻՍՈՒՄ ՄԱՍՆԱԿՑԵԼ Է ԶՈՐԱՀԱՆԴԵՍԻ - Սյունիքի մարզպետարան». syunik.mtad.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
5. Սարոյան, Նազենիկ. «ՀՀ ՊՆ 1-ին բանակային կորպուսում մեկնարկել է ուսումնական նոր փուլ | Razm.info». Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
6. Նազարյան, Ռոբերտ. «Հայաստանը կմասնակցի «Կովկաս-2020» զորավարժությանը | Razm.info». Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
7. IISS (2007). The Military Balance 2007. London: Routledge for the IISS. էջ 155. ISBN 978-1-85743-437-8.
8. «Զորահանդես Գորիսում». syuniacyerkir.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
9. «ՀԱՆԴԻՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՄԲ ՆՇՎԵՑ ՀՀ ՊՆ 1-ԻՆ ԲԱՆԱԿԱՅԻՆ ԿՈՐՊՈՒՍԻ ԿԱԶՄԱՎՈՐՄԱՆ 19-ԱՄՅԱԿԸ - Սյունիքի մարզպետարան». syunik.mtad.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին."ՀԱՆԴԻՍԱՎՈՐՈՒԹՅԱՄԲ ՆՇՎԵՑ ՀՀ ՊՆ 1-ԻՆ ԲԱՆԱԿԱՅԻՆ ԿՈՐՊՈՒՍԻ ԿԱԶՄԱՎՈՐՄԱՆ 19-ԱՄՅԱԿԸ - Սյունիքի մարզպետարան". syunik.mtad.am. Retrieved 2021-02-11.
10. «Զորահանդես Գորիսում». syuniacyerkir.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին."Զորահանդես Գորիսում". syuniacyerkir.am (in Armenian). Retrieved 2021-02-11.
11. «Минасян: любительский материал российского эксперта вызвал непонятный ажиотаж в Армении». yerkramas.org (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
12. MENAFN. «Azerbaijan inflicts heavy losses on Armenia's 5th Mountain Rifle Regiment - MoD». menafn.com. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 10-ին.
13. «Нанесен удар по штабу противника в Агдере - ОФИЦИАЛЬНО -». zerkalo.az. 2020 թ․ սեպտեմբերի 30. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
14. «Хачатуров, Юрий Григорьевич». ТАСС. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
15. «ԻՐՏԵԿ - Իրավական տեղեկատվական կենտրոն». www.irtek.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
16. «POGHOS POGHOSYAN APPOINTED COMMANDER». A1Plus (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 23-ին.
17. [1]
18. «ԱՀ ԱԱԾ». www.nssartsakh.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
19. «Տիգրան Փարվանյանը` 1-ին բանակային կորպուսի հրամանատար». mediamax.am (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
20. «Գեներալ-մայոր Տիգրան Փարվանյանը նշանակվել է հայ-ռուսական միացյալ զորախմբի հրամանատար». news.am. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
21. «ՊՆ առաջին բանակային կորպուսի հրամանատարն ազատվել է պաշտոնից, նոր նշանակում է արվել». Armtimes.com. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
22. «Հայաստանի պաշտպանության նախարարն այցելել է 1-ի զորամիավորման զորամասեր». armenpress.am.