Բալաք

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բալաք (այլ կիրառումներ)
Գյուղ
Բալաք
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՍյունիքի մարզ
ՀամայնքՍիսիան (համայնք) | Սիսիան համայնք[1]
Այլ անվանումներԲլեկանց, Պալագ, Պիլյագ
Մակերես10,68 կմ²
ԲԾՄ1700 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն174[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունբալաքեցի, բալաքցի
Ժամային գոտիUTC+4
Բալաք (Հայաստան)##
Բալաք (Հայաստան)
Բալաք (Սյունիքի մարզ)##
Բալաք (Սյունիքի մարզ)

Բալաք, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքում[1]։

Նախկինում նույն անվան տակ ընդգրկված է եղել Ցարական Ռուսաստանի Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառում։ Խորհրդային տարիներին մասն է կազմել Հայկական ԽՍՀ Զանգեզուրի գավառի, իսկ 1930 թվականից` Սիսիանի շրջանի։ 1995 թվականից մտնում է ՀՀ Սյունիքի մարզի մեջ։ Հեռավորությունը Կապան մարզկենտրոնից ճանապարհով կազմում է մոտ 115 կմ։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակավայրը Սիսիան քաղաքից հեռու է մոտ 9 կմ դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Ծովի մակերևույթից բարձր է 1650-1700 մ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ղևոնդ Ալիշանը նույնացնում է Տաթևի վանքի նոր հարկացուցակում հիշատակվող Բլեկանց գյուղական համայնքի հետ։

Գյուղում կա եկեղեցի (Բլեկանց)։ Գյուղի մոտակայքում մարդիկ բնակվել են դեռևս 1-ին հազարամյակում մ. թ. ա., որի վկայությունն են հին ամրոցի և դամբարանների հետքերը, նաև գյուղում առկա մյուս հուշարձանները։ Տաթևի վանքի հարկացուցակում գյուղը Բալաք-Բլեկանց անունով հիշատակվում է 1150 դահեկան հարկաչափով։ Անունն ունի տոհմական ծագում։ Ըստ տեղացիների ավանդազրույցների՝ գաղթական Ռաֆայել և Արմաղան Բունիաթյան եղբայրները, վերաբնակվելով գյուղում, կառուցում են ջրանցք, իսկ նրանց սերնդից Աղասի Բունիաթյանի նախաձեռնությամբ գյուղում կառուցվում է եկեղեցի՝ ի հիշատակ նախնյաց՝ Ռաֆայելի և Արմաղանի[3]։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Բալաքի մշտական բնակչությունը կազմել է 174, առկա բնակչությունը՝ 159 մարդ[2]։ Գյուղը մշտապես բնակեցված է եղել հայերով[4][5], որոնց նախնիները եկել են Պարսկահայաստանի Խոյի և Սալմաստի գավառներից[5]։ Ստորև ներկայացված է Բալաք գյուղի բնակչության թվային փոփոխությունն ըստ տարիների[4][5].

Տարի 1831 1873 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 68 254 393 412 401 317 205 164 158 223[6] 174[2]

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, թռչնաբուծությամբ, դաշտավարությամբ, ծխախոտագործությամբ և մեղվաբուծությամբ։

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Տեղեկություններ Սիսիան համայնքի մասին Սյունիքի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 27․11․2023 թվական)։
  2. 2,0 2,1 2,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  3. Հայաստանի Հանրապետություն, Պատմական հանրագիտարան, Երևան, հեղինակային հրատարություն, 2015, էջ 830
  4. 4,0 4,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  5. 5,0 5,1 5,2 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 1, էջ 554
  6. 2001 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները