Գարու գաճաճային ժանգ

Գարու գաճաճային ժանգ
Տեսակ	տաքսոն
Barley yellow dwarf virus Վիքիպահեստում

Գարու գաճաճային ժանգ, սնկային հիվանդություն, որի հարուցիչը Puccinia anomala սունկն է։ Ախտահարում է միայն գարին։ Հայտնի է 50 ենթատիպ։

Նկարագրություն

Տերևների վերին կողմում և տերևաբունոցներում առաջանում են մանր (0,5 մմ), ցրված գորշաժանգագույն բարձիկներ՝ ուրեդոսպորներ, ստորին կողմում և տերևածոցերում՝ գծաձև դասավորված մանր, սև բարձիկներ՝ տելեյտոսպորներ։ Միջանկյալ տերերը, որոնց վրա զարգանում է գարնանային (էցի դիալ) փուլը, դաշտաշուշանի (Ornithogalum) տարբեր տեսակներն են։ Վարակման բարենպաստ ջերմաստիճանը 15-18 C° է։ Հարուցիչը ձմեռում է գարու վրա։

Աղբյուրներ և տարածում

Հացահատիկային մշակաբույսերի վարակման երկու հիմնական աղբյուր կա․

1. Չներգաղթող անթև աֆիդներ, որոնք արդեն առկա են դաշտում և որոնք գաղութացնում են նոր մշակաբույսերը։ Սա հայտնի է որպես «կանաչ կամրջի փոխանցում»։
2. Թևավոր աֆիդներ, որոնք գալիս են այլ վայրերից, այնուհետև բազմանում են, և սերունդները տարածվում են հարևան բույսերի վրա։

Մասնավորապես, լայնորեն հայտնի է, որ աֆիդների մի տեսակ՝ Rhopalosiphum rufiabdominale-ը, որը հայտնի է որպես բրնձի արմատային աֆիդ, վիրուսը տեղափոխում է մի շարք հացահատիկային մշակաբույսեր^[1]։ ։

Տարածվածություն

Տարածված է Ամերիկայում, Եվրոպայում, Ռուսաստանում և գարի մշակող այլ երկրներում։ Հայաստանում տարածված է համեմատաբար խոնավ լեռնային շրջաններում և վարակում է աշնանացան ու գարնանացան գարիները։

Ծանոթագրություններ

1. Jedlinski, H. (1981). «Rice Root Aphid,Rhopalosiphum rufiabdominalis,a Vector of Barley Yellow Dwarf Virus in Illinois, and the Disease Complex». Plant Disease. 65 (12): 975. doi:10.1094/pd-65-975. ISSN 0191-2917.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գարու գաճաճային ժանգ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է «Գյուղատնտեսական հանրագիտարանից», որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում-Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։