Գուլնազար Կելդի

Գուլնազար Կելդի
տաջ.՝ Гулназар Келдӣ / گل‌نظر کلدی / Gulnazar Keldi
Ծնվել էսեպտեմբերի 20, 1945(1945-09-20)
ԾննդավայրԴարդար, Ayni District, Q4476477?, Տաջիկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էօգոստոսի 13, 2020(2020-08-13)[1] (74 տարեկան)
Վախճանի վայրԴուշանբե, Տաջիկստան
Մասնագիտությունբանաստեղծ, լրագրող և գրող
Լեզուտաջիկերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Տաջիկստան
ԿրթությունՏաջիկստանի ազգային համալսարան (1966)
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն և Տաջիկստանի գրողների միություն
Պարգևներ
 Gulnazar Keldi Վիքիպահեստում

Գուլնազար Կելդի (Գուլնազար Կելդիև, տաջ.՝ Гулназар Келдӣ / گل‌نظر کلدی / Gulnazar Keldi, սեպտեմբերի 20, 1945(1945-09-20), Դարդար, Ayni District, Q4476477?, Տաջիկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - օգոստոսի 13, 2020(2020-08-13)[1], Դուշանբե, Տաջիկստան), տաջիկ բանաստեղծ, լրագրող։ Տաջիկստանի ժողովրդական բանաստեղծ։ ԽՍՀՄ և Տաջիկստանի գրողների միության անդամ, Տաջիկստանի լրագրողների միության անդամ։ Հայտնի որպես Տաջիկստանի Ազգային հիմնի բառերի հեղինակ (Ռուդաքիի անվան պետական մրցանակ, 1995 թ.): Մի շարք ազգային մրցանակների դափնեկիր։ Տաջիկստանի ազգային մեջլիսի պատգամավոր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գուլնազար Կելդին ծնվել է 1945 թվականի սեպտեմբերի 20-ին Տաջիկական ԽՍՀ Լենինգրադի մարզի (այժմ՝ Սոգդիյան մարզ) Ֆալգարսկի շրջանի (այժմ՝ Այնիյան շրջանի) Դարդար լեռնային գյուղում[2][3], Կելդի Միրզոևի (ծնվ. 1906 թ.) և Լոլա Միրզոևայի (ծնվ. 1906 թ.) ընտանիքում։

1966 թվականին ավարտել է Տաջիկստանի պետական համալսարանի գրականության և լեզվի ֆակուլտետը։ Ավարտելուց անմիջապես հետո սկսել է աշխատել որպես թղթակից, իսկ ավելի ուշ`որպես «Комсомоли Тоджикистон» (Տաջիկստանի Կոմերիտմիություն) երիտասարդական թերթի գլխավոր խմբագրի տեղակալ։ 1968 թվականին Կելդիևը դարձել է Տաջիկստանի ԽՍՀ ժուռնալիստների միության անդամ։ 1973 թվականին զբաղեցրել է «Садои шарк» («Արևմուտքի ձայն») գրական ամսագրի տեղակալի պաշտոնը։ 1975-1977 թթ. Աֆղանստանում եղել է խորհրդային մասնագետների թարգմանիչ։ 1977 թվականին վերադարձել է «Садои шарк» գրական ամսագիր, մինչև 1991 թվական եղել է ամսագրի ղեկավար։

1991 թվականից հանդիսանում է «Адабиёт ва санъат» («Գրականություն և արվեստ») շաբաթաթերթի գլխավոր խմբագիր[4]։ Լրագրողի աշխատանքին զուգահեռ գրում է բանաստեղծություններ։ Նրա առաջին հրատարակած ստեղծագործությունը տաջիկերեն բանաստեղծությունների ժողովածուն էր՝ «Расми сарбози» («Ինքնասպանություն»), հրատարակվել է 1969 թվականին, որին հաջորդել են «Дастархон» (1972), «Нардбон» (1975), «Агба» (1978), «Пахно» (1981), «Лангар» (1983), «Пай дарё» (1985), «Чашми нигин» (1988), «Табхола» (1992) բանաստեղծական ժողովածուները, ռուսերեն՝ «Ուլուգբեկի աստղը» (1981 թ.) և «Անմիտ աղբյուր» (1986) ժողովածուները, որոնք լույս են տեսել «Խորհրդային գրող» հրատարակչության կողմից, ինչպես նաև «Թթենու ստվեր» (1989), հրատարակված Դուշանբեում։ 1988 թվականին Դուշանբեում լույս է տեսել պարսկական գրաֆիկայի բանաստեղծությունների ժողովածուն`«Тахти Рустам»: 1973 թվականին Գուլնազար Կելդին դարձել է ԽՍՀՄ և Տաջիկստանի գրողների միության անդամ։ Կելդիևը տաջիկերեն է թարգմանել Մարինա Ցվետաևայի, Ռիմմա Կոկկովայի, Միխայիլ Սվետլովի, Ռոբերտ Ռոժդեստվենսկու, Նիկոլայ Գումիլյովի, ինչպես նաև Միխայիլ Լերմոնտովի բանաստեղծությունները և պոեմները։ Տաջիկստանում անցկացված երկարատև մրցույթի արդյունքում Կելդիևը դարձել է Տաջիկստանի պետական օրհներգի (1994 թ.) բառերի հեղինակը։ Հանդիսանում է նաև աշխարհի տաջիկների օրհներգի հեղինակ (1996)։ Բանաստեղծի ստեղծագործության բազմակողմանի հաստատումը նրա ստեղծած երկու պիեսներն են, առաջինը՝ «Мансури Халладж», որը պատմում է մի մարդու մասին, ով 10-րդ դարում դուրս եկավ հրապարակ և ասաց. «Ես եմ Աստվածը» և դաժանորեն սպանվեց։ Երկրորդը`«Итот Газзали», նվիրված է հայտնի հոգևորական գիտնականին, որը հաղթել է Օմար Խայամին, Ալ-Ֆարաբիին, Նիզամուլկային[5]։

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • "Расми сарбозӣ" (1969)
  • "Дастархон" (1972)
  • "Нордбон" (1975)
  • "Ағба" (1978)
  • "Паҳно" (1981)
  • "Лангар" (1983)
  • "Пайи дарё" (1985)
  • "Чашми нигин" (1988)
  • "Табхола" (1992)
  • “Туву хубиву раъноӣ”

Պարգևներ, մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Տաջիկստանի «Լենինյան կոմերիտմիության» մրցանակ (1985 թ.)
  • Թուրսուն-Զադեի անվան մրցանակ (1991 թ.)
  • Ռուդաքիի անվան պետական մրցանակ օրհներգի բառերի ստեղծման համար (1994 թ.)
  • Տաջիկստանի ժողովրդական բանաստեղծ (1995 թ.)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Տաջիկական գրականության անթոլոգիա։ Երևան։ ՀԳՄ հրատարակություն։ 2009։ ISBN 978-9939-58-036-4

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://asiaplustj.info/ru/node/286048
  2. ↑ Sobir, Bozor (1996). "Three Tajik Poets". World Literature Today. 70.
  3. ↑ Soviet Literature. Foreign Languages Publishing House. 1981. p. 188. Retrieved 27 May 2013.
  4. ↑ Eastern Europe, Russia and Central Asia 2004. Europa Publications. 2003. p. 460. ISBN 978-1-85743-187-2.
  5. ↑ Шоирони Тоҷикистон / Душанбе / 1999
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գուլնազար Կելդի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Չափորոշչային վերահսկողություն
ISNI: 0000000109512430 · LCCN: n85086370 · NUKAT: n2002018801 · VIAF: 6360937 · WorldCat VIAF: 6360937