Եվրատեսիլ երգի մրցույթի պատմություն

«Եվրատեսիլ» երգի մրցույթը (անգլերեն՝ Eurovision Song Contest), երգի ամենամյա մրցույթ է, որն անցկացվում է Եվրոպական հեռարձակողների միության անդամ երկրների միջև։

1950-ականներին, երբ հետպատերազմական Եվրոպան դեռ վերակառուցվում էր, Շվեյցարիայում հիմված Եվրոպական հեռարձակողների միությունը որոշեց ստեղծել մի հեռուստատեսային շոու, որը կհամախմբեր հասարակությանը երաժշտության շուրջ։

1956 թվականի մայիսի 24-ին Լուգանոյում կայացավ առաջին մրցույթը, որին մասնակցում էր 7 երկիր՝ Նիդեռլանդներ, Շվեյցարիա, Բելգիա, Գերմանիա, Ֆրանսիա, Լյուքսեմբուրգ և Իտալիա։ Յուրաքանչյուրը ներկայացնում էր երկու երգ, որը «Եվրատեսիլ»-ի պատմության մեջ եզակի դեպք էր։ Առաջին մրցույթի հաղթող դարձավ Շվեյցարիան ներկայացնող Լիզ Ասսիան, ում մրցույթը բերեց մեծ ճանաչում։

1990-99 թթ. ստեղծվեցին և հաստատվեցին մրցույթի այժմյան կանոնները։ Հաստատվեցին երգերի տևողության, լեզվի ու տարիքային սահմանափակումների մասին կանոնները։ Այս տասնամյակը անհավատալի հաջողակ էր Իռլանդիայի համար, որը 4 անգամ անընդմեջ հաղթեց մրցույթում։

Քանի որ մեծ քանակության երկրներ էին մասնակցում մրցույթին, առաջացավ «կիսաեզրափակիչ» և «եզրափակիչ» փուլերի գաղափարը։ Կիսաեզրափակիչ փուլ սկսեցին անցկացնել 2004 թվականից։ 2004-07 թթ. կիսաեզրափակչում ամենաշատ ձայներ ստացած 10 երկրները անցնում էին եզրափակիչ և մրցում «Մեծ քառյակի» և նախորդ տարվա մրցույթում 1-ից մինչև 10-րդ տեղը զբաղեցրած երկրների հետ, որոնք ավտոմատ հայտնվում էին եզրափակչում։  

2007 թվականի սեպտեմբերին ԵՀՄ-ն որոշեց, որ «Եվրատեսիլ 2008»-ը ունենալու է երկու կիսաեզրափակիչ և յուրաքանչյուր կիսաեզրափակչից 10 ամենաշատ ձայներ ստացած երկրները կանցնեն եզրափակիչ։ Միայն «Մեծ հնգյակի» երկրները՝ Գերմանիան, Ֆրանսիան, Իսպանիան, Մեծ Բրիտանիան և Իտալիան կարող են հանդես գալ միանգամից եզրափակչում։

2009 թվականին մրցույթը ունեցավ 124 միլիոն հեռուստադիտող, իսկ 2011-ին՝ 105 միլիոն։ Գերմանիան մրցույթում ամենաշատն է մասնակցություն ունեցել՝ 59 անգամ, իսկ Իռլանդիան ամենահաջողակն է՝ ունի 7 հաղթանակ[1][2]:

{{{2}}} Լոնդոն. Ռոյալ Ալբերտ սրահ
{{{2}}} Երուսաղեմ. Միջազգային կոնվենցիայի կենտրոն
{{{2}}} Մալմյո. Մալմյո ժամանցային կենտրոն
{{{2}}} Օսլո. Օսլո Սպեկտրում
{{{2}}} Ստոքհոլմ. Գլոբեն Արենա
{{{2}}} Բելգրադ. Բելգրադ Արենա
{{{2}}} Մալմյո. Մալմյո Արենա
Թողար-
կում 		Ամսաթիվ Տարի Հեռար-
ձակող 		Վայր Քաղաք Երկր-
ներ 		Հաղթողներ
1-ին 24 Մայիս 1956 SSR Տեատրո Կուրսաալ Շվեյցարիա Լուգանո 7 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
2-րդ 3 Մարտ 1957 ARD Großer Sendesaal Գերմանիա Ֆրանկֆուրտ 10 Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ
3-րդ 12 Մարտ 1958 NTS AVRO Studio Նիդերլանդներ Հիլվերսում 10 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
4-րդ 11 Մարտ 1959 RTF Palais des Festivals Ֆրանսիա Կանն 11 Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ
5-րդ 25 Մարտ 1960 BBC Royal Festival Hall Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն 13 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
6-րդ 18 Մարտ 1961 RTF Palais des Festivals Ֆրանսիա Կանն 16 Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ
7-րդ 18 Մարտ 1962 CLT Villa Louvigny Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ 16 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
8-րդ 23 Մարտ 1963 BBC BBC Television Centre Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն 16 Դանիա Դանիա
9-րդ 21 Մարտ 1964 DR Tivoli Concert Hall Դանիա Կոպենհագեն 16 Իտալիա Իտալիա
10-րդ 20 Մարտ 1965 RAI RAI Television Centre Իտալիա Նեապոլ 18 Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ
11-րդ 5 Մարտ 1966 CLT Villa Louvigny Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ 18 Ավստրիա Ավստրիա
12-րդ 8 Ապրիլ 1967 ORF Hofburg Imperial Palace Ավստրիա Վիեննա 17 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
13-րդ 6 Ապրիլ 1968 BBC Royal Albert Hall Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն 17 Իսպանիա Իսպանիա
14-րդ 29 Մարտ 1969 TVE Teatro Real Իսպանիա Մադրիդ 16 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ
Իսպանիա Իսպանիա
Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
15-րդ 21 Մարտ 1970 NOS RAI Congrescentrum Նիդերլանդներ Ամստերդամ 12 Իռլանդիա Իռլանդիա
16-րդ 3 Ապրիլ 1971 RTÉ Gaiety Theatre Իռլանդիա Դուբլին 18 Մոնակո Մոնակո
17-րդ 25 Մարտ 1972 BBC Usher Hall Միացյալ Թագավորություն Էդինբուրգ 18 Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ
18-րդ 7 Ապրիլ 1973 CLT Nouveau Théâtre Luxembourg Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ 17 Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ
19-րդ 6 Ապրիլ 1974 BBC Brighton Dome Միացյալ Թագավորություն Բրայթոն 17 Շվեդիա Շվեդիա
20-րդ 22 Մարտ 1975 SR Stockholm International Fairs Շվեդիա Ստոքհոլմ 19 Նիդերլանդներ Նիդերլանդներ
21-րդ 3 Ապրիլ 1976 NOS Congresgebouw Նիդերլանդներ Հաագա 18 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
22-րդ 7 Մայիս 1977 BBC Wembley Conference Centre Միացյալ Թագավորություն Լոնդոն 18 Ֆրանսիա Ֆրանսիա
23-րդ 22 Ապրիլ 1978 TF1 Palais des Congrès Ֆրանսիա Փարիզ 20 Իսրայել Իսրայել
24-րդ 31 Մարտ 1979 IBA International Convention Centre Իսրայել Երուսաղեմ 19 Շվեդիա Շվեդիա
25-րդ 19 Ապրիլ 1980 NOS Congresgebouw Նիդերլանդներ Հաագա 19 Իռլանդիա Իռլանդիա
26-րդ 4 Ապրիլ 1981 RTÉ Royal Dublin Society Իռլանդիա Դուբլին 20 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
27-րդ 24 Ապրիլ 1982 BBC Harrogate International Centre Միացյալ Թագավորություն Հարրոգեյթ 18 Գերմանիա Գերմանիա
28-րդ 23 Ապրիլ 1983 ARD Rudi Sedlmayer Halle Գերմանիա Մյունխեն 20 Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ
29-րդ 5 Մայիս 1984 CLT Théâtre Municipal Լյուքսեմբուրգ Լյուքսեմբուրգ 19 Շվեդիա Շվեդիա
30-րդ 4 Մայիս 1985 SVT Scandinavium Շվեդիա Գոտենբուրգ 19 Գերմանիա Գերմանիա
31-րդ 3 Մայիս 1986 NRK Grieg Hall Նորվեգիա Բերգեն 20 Բելգիա Բելգիա
32-րդ 9 Մայիս 1987 RTBF Centenary Palace Բելգիա Բրյուսել 22 Իռլանդիա Իռլանդիա
33-րդ 30 Ապրիլ 1988 RTÉ Royal Dublin Society Իռլանդիա Դուբլին 21 Շվեյցարիա Շվեյցարիա
34-րդ 6 Մայիս 1989 SSR Palais de Beaulieu Շվեյցարիա Լոզան 22 Հարավսլավիա Հարավսլավիա
35-րդ 5 Մայիս 1990 JRT Vatroslav Lisinski Concert Hall Հարավսլավիա Զագրեբ 22 Իտալիա Իտալիա
36-րդ 4 Մայիս 1991 RAI Studio 15 di Cinecittà Իտալիա Հռոմ 22 Շվեդիա Շվեդիա
37-րդ 9 Մայիս 1992 SVT Malmö Entertainment Centre Շվեդիա Մալմյո 23 Իռլանդիա Իռլանդիա
38-րդ 15 Մայիս 1993 RTÉ Green Glens Arena Իռլանդիա Միլստրիթ 25 Իռլանդիա Իռլանդիա
39-րդ 1 Մայիս 1994 RTÉ Point Depot Իռլանդիա Դուբլին 25 Իռլանդիա Իռլանդիա
40-րդ 13 Մայիս 1995 RTÉ Point Depot Իռլանդիա Դուբլին 23 Գերմանիա Գերմանիա
41-րդ 18 Մայիս 1996 NRK Oslo Spektrum Նորվեգիա Օսլո 23 Իռլանդիա Իռլանդիա
42-րդ 3 Մայիս 1997 RTÉ Point Depot Իռլանդիա Դուբլին 25 Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն
43-րդ 9 Մայիս 1998 BBC National Indoor Arena Միացյալ Թագավորություն Բիրմինգհեմ 25 Շվեդիա Շվեդիա
44-րդ 29 Մայիս 1999 IBA International Convention Centre Իսրայել Երուսաղեմ 23 Շվեդիա Շվեդիա
45-րդ 13 Մայիս 2000 SVT Stockholm Globen Arena Շվեդիա Ստոքհոլմ 24 Դանիա Դանիա
46-րդ 12 Մայիս 2001 DR Parken Stadium Դանիա Կոպենհագեն 23 Էստոնիա Էստոնիա
47-րդ 25 Մայիս 2002 ETV Saku Suurhall Էստոնիա Տալլին 24 Լատվիա Լատվիա
48-րդ 24 Մայիս 2003 LTV Skonto Hall Լատվիա Ռիգա 26 Թուրքիա Թուրքիա
49-րդ 15 Մայիս 2004 TRT Abdi İpekçi Arena Թուրքիա Ստամբուլ 36 Ուկրաինա Ուկրաինա
50-րդ 21 Մայիս 2005 NTU Kiev Sports Palace Ուկրաինա Կիև 39 Հունաստան Հունաստան
51-րդ 20 Մայիս 2006 ERT Olympic Indoor Hall Հունաստան Աթենք 37 Ֆինլանդիա Ֆինլանդիա
52-րդ 12 Մայիս 2007 YLE Hartwall Arena Ֆինլանդիա Հելսինկի 42 Սերբիա Սերբիա
53-րդ 24 Մայիս 2008 RTS Բելգրադ Արենա Սերբիա Բելգրադ 43 Ռուսաստան Ռուսաստան
54-րդ 16 Մայիս 2009 C1R Olimpiyskiy Arena Ռուսաստան Մոսկվա 42 Նորվեգիա Նորվեգիա
55-րդ 29 Մայիս 2010 NRK Տելենոր Արենա Նորվեգիա Օսլո 39 Գերմանիա Գերմանիա
56-րդ 14 Մայիս 2011 NDR Էսպիրիտ Արենա Գերմանիա Դյուսելդորֆ 43 Ադրբեջան Ադրբեջան
57-րդ 26 Մայիս 2012 İTV Բաքվի բյուրեղյա սրահ Ադրբեջան Բաքու 42 Շվեդիա Շվեդիա
58-րդ 18 Մայիս 2013 SVT Մալմյո Արենա Շվեդիա Մալմյո 39 Դանիա Դանիա

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ LLC, Helix Consulting. «Ի՞նչ է Եվրատեսիլը». www.eurovision.am (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  2. ↑ «The Origins of Eurovision | Eurovision Song Contest». eurovision.tv (անգլերեն). 2019 թ․ մայիսի 27. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.