Զաում

Զաում, զաումային լեզու (ռուս.՝ заумь - «անհեթեթություն, իմաստակություն»), գրական հնարք^[1], 1920 թվականին ռուսական ֆուտուրիզմի տեսաբանների կողմից առաջադրված հասկացություն։ Տերմինն առաջադրել է Վ. Խլեբնիկովը, որը փորձում էր անմիջական օրինաչափություններ տեսնել բառի հնչողության ու իմաստի միջև և, հենվելով նրանց վրա, ստեղծել պոետական լեզու, որի վրա չէր ծանրանա «խոսքի կենցաղային իմաստը» (այսինքն՝ ստեղծել բառ՝ ի սկզբանե նրան հատուկ անվանական և հաղորդակցական ֆունկցիաներից դուրս)^[2]։ Սովորաբար զաումի տակ հասկանում են ռուս ֆուտուրիստների պոետական փորձերը (Ա. Ե. Կրուչենիխի, Վ. Վ. Կամենսկու և այլոց)։ «Լեֆ» ամսագրի շուրջ խմբավորված լեզվաբանների և պոետների մոտ զաումի խնդիրը կապված էր գրական լեզվի գիտակցաբար «վերափոխման» հետ։ Զաումը ֆուտուրիստների համար գործանական աշխատանք էր բառի արտահայտչական հնարավորությունները դրսևորելու համար։ Զաում տերմինը հաճախ է կիրառվում անիմաստ փորձարարությունը բնորոշելու համար։

Գրականություն

• К. Чуковский. Образцы футурлитературы (1914)
• В. Б. Шкловский. О поэзии и заумном языке. — 1916.
• G. Janecek. Zaum: The Transrational Poetry of Russian Futurism. — 1996.
• С. Е. Бирюков. Поэтический мастеркласс. Урок девятый, заумный
• С. Бирюков. Зевгма русской поэзии. — М.: Наука. — 1995.
• С. Бирюков. Року Укор. — М.: РГГУ. — 2005.
• В. В. Иванов. Заумь и театр абсурда у Хлебникова и обэриутов в свете современной лингвистической теории Արխիվացված 2012-03-11 Wayback Machine // Мир Велимира Хлебникова: Статьи. Исследования (1911—1998). — М.: Языки русской культуры. — 2000. — С. 263—278.
• М. Б. Мейлах. Обэриуты и заумь // Заумный футуризм и дадаизм в русской культуре: Материалы международного симпозиума. Берн. — 1991. — С. 361—375.

Ծանոթագրություններ

1. Литературная энциклопедия. — М.: 1987 (ռուս.)
2. Մելս Սանթոյան (2009). Գրականագիտական բառարան. Երևան: «Վան Արյան». էջ էջ 51.

Արտաքին հղումներ

• Russian Avant-Garde Books(չաշխատող հղում)(անգլ.). The Getty.