Զգուշացիր ավտոմեքենայից

Զգուշացիր ավտոմեքենայից
ռուս.՝ Берегись автомобиля
Երկիր ԽՍՀՄ
Ժանրկինոկատակերգություն[1], տրագիկոմեդիա և դետեկտիվ ֆիլմ
Թվական1966
Լեզուռուսերեն
ՌեժիսորԷլդար Ռյազանով[1]
Սցենարի հեղինակԷմիլ Բրագինսկի և Էլդար Ռյազանով
ԴերակատարներԻնոկենտի Սմոկտունովսկի, Օլեգ Եֆրեմով, Անատոլի Պապանով, Օլգա Արոսևա, Գեորգի Ժժենով, Դոնատաս Բանիոնիս, Անդրեյ Միրոնով, Եվգենի Եվստիգնեև, Լյուբով Սոկոլովա, Վյաչեսլավ Նևիննի, Գալինա Վոլչեկ, Ալեքսեյ Կորենև[2] և Անտոնինա Մաքսիմովա[2]
ՕպերատորԱնատոլի Մուկասեյ և Վլադիմիր Նախաբցև
ԵրաժշտությունԱնդրեյ Պետրով
Պատմվածքի վայրՄոսկվա
ԿինոընկերությունՄոսֆիլմ
Տևողություն94 րոպե
 Beware of the Car movie Վիքիպահեստում

Զգուշացիր ավտոմեքենայից (ռուս.՝ Берегись автомобиля), խորհրդային գեղարվեստական կինոնկար, որը նկարահանվել է 1966 թվականին՝ Էլդար Ռյազանովի կողմից։

Սյուժե

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարզվում է, որ համեստ ու ամաչկոտ ապահովագրական գործակալ, ինքնագործ թատերախմբի դերասան և նախկին վարորդ Յուրի Դետոչկինը արդարության համար պայքարող անհաշտ մարտիկ է։ Սակայն իրավապահ մարմինների համար, հանձին նույն թատրոնի դերասան և իրական քննիչ Մաքսիմ Պոդբերյոզովիկովի, այդ Ռոբին Հուդը պատկերանում է որպես վտանգավոր, խորամանկ և անորսալի հանցագործ։

Աշխատանքային պարտքը կատարելիս Յուրի Դետոչկինը հաճախ է լինում բավականաչափ ունևոր մարդկանց տներում և տեսնելով, որ շատերն են ապրում բացահայտ անաշխատ եկամուտով, նա փորձում է վերականգնել արդարությունը այնպես, ինչպես ինքն է դա հասկանում։ Դետոչկինը անձամբ քարտադարան է վարում ու գործ կազմում կաշառակերների, սպեկուլյանտների, չարաշահողների ու հափշտակողների վերաբերյալ, առևանգում է նրանց ավտոմեքենաները, վերավաճառում դրանք և ստացած գումարները փոխանցում մանկատներին։

Իր հաճախորդներից մեկը, կոմիսիոն խանութի երիտասարդ վաճառող Դիմա Սեմիցվետովը թանկարժեք ու չճարվող էլեկտրոնիկայի առևտուր էր անում «վաճառասեղանի տակից»։ Սեմիցվետովի ավտոմեքենան Դետոչկինին հաջողվում է առևանգել միայն երրորդ փորձից հետո։ Առաջին անգամ աշխատում է ավտոմեքենայի ահազանգման համակարգը, երկրորդ անգամ Դետոչկինը ընկնում է ավտոմեքենայի սրահում դրված թակարդի մեջ։ Երրորդ անգամ նա վարձում է ավտոկռունկ, որի միջոցով բարձրացնում է ավտոտնակը և առևանգում ավտոմեքենան։ Նշված ավտոմեքենայով նա մեկնում է Մերձբալթիկա։ Ճանապարհին ծանոթանում է մի միլիցիոների հետ, որին օգնում է գործի գցել խափանված մոտոցիկլետը։ Մոտակա բնակավայրում միլիցիոները առևանգված ավտոմեքենայի վերաբերյալ կողմնորոշում է ստանում և սկսում է հետապնդել Դետոչկինին։ Որոշ ժամանակ անց մոտոցիկլետը կրկին խափանվում է, և Դետոչկինը շարունակում է ճանապարհը։

Մինչ Մերձբալթիկայում Դետոչկինը վաճառում է ավտոմեքենան ինչ-որ կղերականի, ով հարստացել էր հավատացյալների մատուցած զոհողություններից, քննիչ Պոդբերյոզովիկովը դուրս է գալիս Դետոչկինի հետքի վրա։ Քննիչը պատահականորեն պարզում է, որ Դետոչկինը իր հաճախակի բացակայությունները տանը պատճառաբանում է «ծառայողական գործուղումներով», իսկ աշխատանքի վայրում՝ «բազմաթիվ հարազատների հիվանդություններով»։ Քննիչը հիշում է նաև Դետոչկինի տարօրինակ պահվածքը, հետաքրքրասիրությունը հետաքննության վերաբերյալ, և հօդս են ցնդում բոլոր կասկածները։

Թատրոնում հերթական փորձի ժամանակ Պոդբերյոզովիկովը «մերկացնում է» Դետոչկինին, բայց ցանկանալով ի վերջո հասկանալ, թե ինչն է նրան դրդել հանցագործության, ձերբակալելուց առաջ նրան հրավիրում է գարեջրատուն։ Դետոչկինը Պոդբերյոզովիկովին ներկայացնում է բոլոր առկա փաստաթղթերը, գումարների փոխանցման անդորրագրերը և այլն։ Քննիչը, իմանալով, որ Դետոչկինը ավտոմեքենաները առևանգել է ազնիվ մղումներից ելնելով, որոշում է իր պաշտոնական դիրքը չարաշահելու գնով բաց թողնել Դետոչկինին` պահանջելով, որ նա խոստանա այլևս չառևանգել ավտոմեքենաներ նույնիսկ կաշառակերներից։

Այնուամենայնիվ, սպասելով մոտալուտ ձերբակալությանը` Դետոչկինը ամեն բան պատմում է իր հարսնացուին՝ Լյուբային։ Նա ազնվորեն ցանկանում է հրաժեշտ տալ իր անցյալին, գետն է նետում իր քարտադարանը, սակայն այդ պահին նկատում է կայանված «Վոլգա» ավտոմեքենան՝ ծանոթ համարանիշներով։ Ջրից հանելով քարտադարանը` նա պարզում է, որ մեքենան պատկանում է կաշառակերի, և առևանգում է այն։ Սակայն այս անգամ ավտոմեքենան բերում է միլիցիայի բաժնի մոտ, որտեղ աշխատում էր Պոդբերյոզովիկովը։ Ճանապարհին նրան նկատում է Լյուբան և տրոլեյբուսով փորձում է հետապնդել Դետոչկինին, որպեսզի խոչընդոտի նրա հերթական հանցագործությանը։ Արդյունքում պարզվում է, որ Դետոչկինի քարտադարանում սխալմունք է եղել, ավտոմեքենան պատկանում էր ազնիվ աշխատանքով ապրող մարդու։ Պոդբերյոզովիկովը ստիպված էր ձերբակալել ընկերոջը։ Այդ ժամանակ թատրոնում պետք է կայանար նաև «Համլետ»-ի առաջին ներկայացումը, և Դետոչկինին թատրոն են բերում պահակազորի ուղեկցությամբ։ Ներկայացումն անցնում է մեծ հաջողությամբ։

Դատարանում Պոդբերյոզովիկովն ու մյուս ծանոթները ելույթ են ունենում ի պաշտպանություն Դետոչկինի։ Թե ինչ դատավճիռ է կայացվում, ֆիլմում չի հաղորդվում։ Սակայն ֆիլմի վերջում Դետոչկինը դուրս է ելնում Լյուբայի տրոլեյբուսի դիմաց, մոտենում է դիմապակուն և ասում է. «Ես վերադարձել եմ»։

Դերասանական կազմ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դերակատար Կերպար
Ինոկենտի Սմոկտունովսկի Յուրի Դետոչկին
Օլեգ Եֆրեմով Մաքսիմ Պոդբերյոզովիկով
Լյուբով Դոբրժանսկայա Դետոչկինի մայրը
Օլգա Արոսևա Լյուբա
Անդրեյ Միրոնով Դիմա Սեմիցվետով
Անատոլի Պապանով Սեմյոն Սոկոլ-Կրուժկին
Տատյանա Գավրիլովա Իննա
Գեորգի Ժժենով ավտոտեսուչ
Եվգենի Եվստիգնեև Եվգենի Եվստիգնեև, ռեժիսոր
Սերգեյ Կուլագին Ֆիլիպ Կարտուզով
Դոնատաս Բանիոնիս պաստոր
Յուրի Յակովլև կարդում է տեքստը

Նկարահանող խումբ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կինոգործիչ Ներդրումը
Էմիլ Բրագինսկի, Էլդար Ռյազանով սցենարիստ
Էլդար Ռյազանով ռեժիսոր
Անատոլի Մուկասեյ, Վլադիմիր Նախաբցև օպերատոր
Անդրեյ Պետրով կոմպոզիտոր

Հետաքրքիր փաստեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պետկինոյի խմբագիրներին ֆիլմի սցենարը դուր էր եկել, բացառությամբ նրա, որ գլխավոր հերոսը առևանգում էր ավտոմեքենաները։ Ըստ նրանց, լավ կլիներ, եթե նա պարզապես միլիցիային հաղորդեր, որ այսինչ մարդը հանցագործ է և ապրում է անաշխատ եկամուտով[3]։
  • Պետկինոյի նախագահ Ալեքսեյ Ռոմանովը ֆիլմի սցենարը խոտանել էր` վախենալով, որ Խորհրդային Միության քաղաքացիները, դիտելով ֆիլմը, կսկսեն մեկը մյուսից ավտոմեքենաներ առևանգել։ Այդ պատճառով ֆիլմը որոշ ժամանակ «պահածոյացվել էր»[4]։
  • Ռյազանովն ու Բրագինսկին սցենարը վերածել էին վիպակի, որը 1964 թվականին հրատարակվել էր «Молодая гвардия» ամսագրում և ընթերցողների շրջանում լավ արձագանք էր գտել։ Դա էլ նպաստեց, որ ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտեն թույլ տվեց սկսել ֆիլմի նկարահանումները[5]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.imdb.com/title/tt0060161/
  2. ↑ 2,0 2,1 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  3. ↑ Рязанов Э. А. Неподведенные итоги. — М.: Вагриус, 1995. — С. 46. — 510 с. — ISBN 5-7027-0126-7
  4. ↑ Рязанов Э. А. Неподведенные итоги. — М.: Вагриус, 1995. — С. 47. — 510 с. — ISBN 5-7027-0126-7
  5. ↑ Рязанов Э. А. Неподведенные итоги. — М.: Вагриус, 1995. — С. 49, 62. — 510 с. — ISBN 5-7027-0126-7
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Զգուշացիր ավտոմեքենայից» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր