Էմի Լևի

Էմի Լևի
Դիմանկար
Ծնվել էնոյեմբերի 10, 1861(1861-11-10)[1][2]
ԾննդավայրԼոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահացել էսեպտեմբերի 10, 1889(1889-09-10)[1][2] (27 տարեկան)
Մահվան վայրԼոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
ԳերեզմանBalls Pond Road Cemetery
Քաղաքացիություն Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
ԿրթությունՆյունհեմի քոլեջ[1] և Brighton Girls?
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, գրող և վիպասան
 Amy Levy Վիքիպահեստում

Էմի Ջուդիթ Լևի, (ծնվել է 1861 թվականի նոյեմբերի 10 – 1889 թվականի սեպտեմբերի 9) անգլիացի էսսեիստ, բանաստեղծուհի և վիպասան: Էմի Ջուդիթ Լևին առավել հայտնի է իր գրական տաղանդավոր ստեղծագործություններով: Էմի Ջուդիթ Լևիի առաջին աշխատանքային փորձը սկսվել է Քեմբրիջի համալսարանում երկրորդ հրեա կնոջ և Քեմբրիջի Նյուհեմ քոլեջի առաջին հրեա ուսանողի հետ պարապելով: Էմի Ջուդիթ Լևին ֆեմինիստ էր: Էմի Ջուդիթ Լևին ընկերություն էր անում Մեծ Բրիտանիայում բնակվող ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկանց հետ, ինչպես նաև լեսբուհիների հետ: Հետագայում՝ 1880 թվականներին Էմի Ջուդիթ Լևիի հարաբերությունը Լոնդոնի գրական և քաղաքական շրջանակներում կոչվեց «Նոր կնոջ» կյանք:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ մանկություն և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էմի Ջուդիթ Լևին ծնվել է Լոնդոնի հարուստ թաղամասում՝ Քլեփհեմում, 1861 թվականի նոյեմբերի 10-ին, Լյուիսի և Իզաբել Լևիի ընտանիքում[3]: Էմի Ջուդիթ Լևին հրեական ընտանիքում ծնված յոթ երեխաներից երկրորդն էր: Էմի Ջուդիթ Լևին հայտնի էր կրոնական ծեսերի նկատմամբ անփույթ վերաբերմունքով: Էմի Ջուդիթ Լևին երբեմն հաճախում էր Արևմտյան Լոնդոնի սինագոգ՝ Վերին Բերկլի փողոցի վրա գտնվող ռեֆորմիստական շենքը, որտեղ հրեական ժողովը հավաքվում է կրոնական երկրպագության և ուսուցման համար։  Հասուն տարիքում Լևին շարունակում էր իրեն հրեա համարել և գրում էր հրեական քրոնիկոնի համար[4]:

Էմի Ջուդիթ Լևին վաղ մանկությունից հետաքրքրություն է ցուցաբերել գրականության նկատմամբ։ 13 տարեկանում Էմի Ջուդիթ Լևին քննադատական հոդված է գրել Էլիզաբեթ Բարեթ Բրաունինգի Ավրորա Լի ֆեմինիստական աշխատանքի մասին։ 14 տարեկանում Հավալույս ամսագրում լույս է տեսել Լևիի առաջին բանաստեղծությունը՝ «Իդա Գրեյ կնոջ անձնազոհության պատմությունը»։ Էմի Ջուդիթ Լևիի ընտանիքը աջակցում էր կանանց կրթությանը և խրախուսում Էմիի գրական հետաքրքրությունները: 1876 թվականին Էմի Ջուդիթ Լևին ընդունվեց Բրայթոն ընդ Հոուվ ավագ դպրոց, այնուհետև սովորեց Քեմբրիջի Նյուհեմ քոլեջում։  1879 թվականին Էմի Ջուդիթ Լևին առաջին հրեա ուսանողն էր Նյունհեմում, բայց ավարտելուց առաջ հեռացավ[4]:

 Էմի Ջուդիթ Լևիի ընկերների ցանկում էին Կլեմենտինա Բլեքը, Էլեն Ուորդսվորթ Դարվինը, Դոլլի Ռեդֆորդը, Էլեոնորա Մարքսը (Կառլ Մարքսի դուստրը) և Օլիվ Շրայները։  1886 թվականին Ֆլորենցիայում ճանապարհորդելիս Լևին հանդիպեց Վեռնոն Լիին՝ գիտաֆանտաստիկ գրող, իրենից վեց տարով մեծ գրականության տեսաբանին և սիրահարվեց նրան[5]: Երկու կանայք էլ իրենց աշխատանքներում շարունակեցին ուսումնասիրել շափյուղայի սիրո թեմաները: Լին ոգեշնչեց Լևիին գրել «Վերնոն Լի» բանաստեղծությունը:

Գրական կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1888 թվականին լոյս տեսած «Խանութի վեպը» Էմի Ջուդիթ Լևիի առաջին վեպն է: «Խանութի վեպը» համարվում է «Նոր կնոջ» վեպը, որում նկարագրվում է չորս քույրերին, ովքեր բախվում են 1880-ականների Լոնդոնում բիզնես վարող կանանց ընձեռած դժվարություններին և հնարավորություններին[6]: Էմի Ջուդիթ Լևիի երկրորդ վեպը՝ Ռուբեն Սաքս (1888 թվականին լոյս տեսած), գրել է, որպեսզի բավարարի գրական լուրջ քննարկման անհրաժեշտությունը... «Հրեական կյանքի և հրեական բնույթի բարդ խնդիրները», Էմի Ջուդիթ Լևին նախանշել և քննարկել է 1886 թվականի «Հրեան գեղարվեստական գրականության մեջ» հոդվածում[7]:

Էմի Ջուդիթ Լևին գրել է պատմվածքներ, էսսեներ և բանաստեղծություններ հանրաճանաչ և գրական պարբերականների համար: «Քոենը Երրորդությունից» և «Իր սերնդի իմաստուն մարդիկ» պատմվածքները, որոնք տպագրվել են Օսկար Ուայլդի «Կնոջ աշխարհը» ամսագրում, Էմի Ջուդիթ ԼևիԻ ամենահայտնի գործերից են։  1886 թվականին Էմի Ջուդիթ Լևին սկսեց գրել էսսեների շարք հրեական մշակույթի և գրականության մասին «Հրեական տարեգրության» համար, այդ թվում՝ «Գետտոն Ֆլորենցիայում», «Հրեան գեղարվեստական գրականության մեջ», «Հրեական հումոր» և «Հրեա երեխաներ»։

Էմի Ջուդիթ Լևիի բանաստեղծական ստեղծագործությունները, ներառյալ «Համարձակ բալլադ կրոնի և ամուսնության մասին», բացահայտում են նրա ֆեմինիստական հայացքները: «Քսանթիպպոս և այլ բանաստեղծություններ» (1881 թվականին լոյս տեսած ) ներառում է «Քսանթիպպոս» բանաստեղծությունը, որը գրվել է Սոկրատեսի կնոջ ձայնով, «Երկրորդական բանաստեղծ» և այլ բանաստեղծություններ (1884 թվականին լոյս տեսած) ժողովածուն ներառում է ավելի դրամատիկ մենախոսություններ, ինչպես նաև քնարական բանաստեղծություններ։  Էմի Ջուդիթ Լևիի բանաստեղծությունների վերջին գիրքը՝ «Լոնդոնի սոսին» (1889 թվականին լոյս տեսած), պարունակում է տեքստեր, որոնցում առաջիններից մեկը ցույց տվեց ֆրանսիական սիմվոլիզմի ազդեցությունը[8]:

Ցանկասիրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էմի Ջուդիթ Լևին գիտնականների շրջանում մնում է քննարկման առարկա այն մասին, թե արդյոք նրան պետք է համարել վիկտորիանական դարաշրջանի լեսբուհի գրող: Էմի Ջուդիթ ԼևիՆ մի քանի բանաստեղծություններ է ուղարկել իր ընկեր Վիոլետ Փեյջեթին, հայտնի է նաև որպես «Վերնոն Լի», որոնցում նա խոստովանել է իր սերը: Այս բանաստեղծությունները ներառում են Էմի Ջուդիթ ԼևիԻ հայտնի գործերը՝ «Վերնոն Լի», «Նոր սեր» և «Նոր կյանք»: Այս երկու ստեղծագործություններում էլ խոսվում է մեկ այլ կնոջ հանդեպ անպատասխան սիրո մասին։  Գիտնականները շարունակում էին վիճել, թե արդյոք այդ ժեստերը բարեկամության կամ ուժեղ կրքի դրսևորում են եղել:

Էմի Ջուդիթ Լևին վաղ մանկությունից տառապում էր խորը դեպրեսիայի նոպաներից։  Հետագա տարիներին նրա դեպրեսիան սրվեց ռոմանտիկ հարաբերությունների հետ կապված, ինչպես նաև իր փորձառությունների և այն գիտակցության հետ, որ նա ավելի ու ավելի է կորցնում լսողությունը: 1889 թվականի սեպտեմբերի 9ին[9]՝ 28-րդ տարեդարձից երկու ամիս առաջ նա ինքնասպանություն է գործել՝ հայրական տանը շնչահեղձ լինելով[10]: Օսկար Ուայլդը Էմի Ջուդիթ Լևիի մասին մահախոսական է գրել «Կանանց աշխարհ» ամսագրում, որում բարձր է գնահատել նրա տաղանդները[11]: Էմի Ջուդիթ Լևին եղել է առաջին հրեա կինը, ով դիակիզվել է Անգլիայում: Էմի Ջուդիթ Լևիի մոխիրը թաղվել է Լոնդոնի «Լճակ Ճանապարհի Գնդակներ» գերեզմանատանը[12]:

Ժառանգություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1993 թվականին «Մելիվն Նյու» հրատարակչությունը լույս է ընծայել Լևիի ստեղծագործությունների ժողովածուն, որը հրատարակվել է որպես Էմի Լևիի վեպերի և ընտրյալ ստեղծագործությունների ամբողջական ժողովածու (1861-1889 թվականներ) [13]:

Ընտրյալ աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Քսանթիպան և այլ բանաստեղծություններ (1881 թվական),
  • Երկրորդական բանաստեղծ և այլ բանաստեղծություններ (1884թվական),
  • Խանութի վեպ (1888թվական), (վերահրատարակվել է 2005 թվականին),
  • Ռուբեն Սաքս, ակնարկ (1888թվական), (վերահրատարակվել է 2001 թվականին Պերսեֆոնե Բուքս հրատարակչության կողմից),
  • Լոնդոնի սոսին և այլ բանաստեղծություններ (1889թվական),
  • Միսս Մերեդիթ (1889թվական), վեպ,
  • Էմի Լևիի վեպերի (1861-1889 թվականներ) և ընտրված ստեղծագործությունների ամբողջական հավաքածու (1993թվական):

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  2. 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. Wagenknecht, Edward (1983). Daughters of the Covenant: Portraits of Six Jewish Women. University of Massachusetts Press. ISBN 978-0-87023-396-8.
  4. 4,0 4,1 Beckman, Linda Hunt (2000). Amy Levy: Her Life and Letters (անգլերեն). Athens, Ohio: Ohio University Press. ISBN 0-8214-1329-5.
  5. Ledger, Sally (1997). The New Woman: Fiction and Feminism at the Fin de Siècle. Manchester University Press. ISBN 978-0-7190-4093-1.
  6. Bernstein, Susan David (2006). The Romance of a Shop. Broadview Press. ISBN 1-55111-566-2.
  7. Beckman (2005). Amy Levy: Her Life and Letters. էջ 159.
  8. "Levy, Clemintina Black, and Liza of Lambeth", Emma Francis, in Naomi Hetherington and Nadia Valman (eds), Amy Levy: Critical Essays.
  9. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «TypoObituary» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  10. Levy, Amy; Sallie Bingham Center for Women's History and Culture. NcD; Leona Bowman Carpenter Collection of English and American Literature. NcD (8 February 1889). «A London plane-tree: and other verse». London: T. Fisher Unwin. Վերցված է 8 February 2018-ին – via Internet Archive.
  11. Modern British Poetry: A Critical Anthology (edited by Louis Untermeyer), 1920, 1925, 1930 by Harcourt, Brace and Company, Inc. (no ISBN), pp. 270–71.
  12. Medd, Jodie, ed. (2015). The Cambridge Companion to Lesbian Literature. Cambridge University Press. էջ 127. ISBN 978-1-107-05400-4. Վերցված է 14 January 2021-ին.
  13. Zatlin, Linda G. (Summer 1994). «The Complete Novels and Selected Writings of Amy Levy: 1861-1889». Studies in Short Fiction. 31 (3).

Հետագա ընթերցման համար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Linda Hunt Beckman, Amy Levy: Her Life and Letters. Athens, Ohio: Ohio University Press, 2000. 0-8214-1329-5.
  • Iveta Jusová, The New Woman and the Empire. Columbus: Ohio State University Press, 2005. 0-8142-1005-8.
  • Judith Flanders. Inside the Victorian Home: a Portrait of Domestic Life in Victorian England. New York: W. W. Norton, 2006. 978-0-393-05209-1
  • Susan Bernstein, ed., Reuben Sachs [with introduction and other readings by Levy and others]. Broadview Press, 2006. 978-1-551-11565-8
  • Susan Bernstein, ed., The Romance of a Shop [with introduction and other readings by Levy and others]. Broadview Press, 2006. 1-55111-566-2

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմի Լևի» հոդվածին։