Լոբու ընդակեր

Լոբու ընդակեր
Լոբու ընդակեր
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Հոդվածոտանիներ
Դաս Միջատներ
Ենթադաս Թևավորներ
Կարգ Բզեզներ
Ընտանիք Ընդակերներ
Տեսակ Լոբու ընդակեր
Լատիներեն անվանում
Acanthoscelides obtectus
(Say, 1831)



Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերների որոնում
Վիքիպահեստում




Լոբու ընդակեր (լատին․՝ Acanthoscelides obtectus), ընդակերների ընտանիքի բզեզ, լոբազգիների վնասատու։

Արտաքին տեսք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմնի երկարությունը 2-5 մմ։ Բզեզը օվալաձև է և ունի ձութանման գորշավուն գույն։ Վերջույթները թևավոր են և ունի դեղնակարմրավուն փոր։

Գլուխը փոքր է, աչքերի միջև գտնվող ճակատն ունի նեղ ողնուց։ Աչքերը մեծ են, կլորավուն, խոշոր ցանցավոր։ Բեղիկները մուգ են, 1-ին և վերջին 4 հատվածները կարմրավուն են, 3-րդ հատվածը հակադարձ կոնաձև է, գրեթե կրկնակի երկար 2-րդից, 4-րդը եռանկյունաձև է, 5-10-ը՝ սուր ձգված և եռանկյունաձև, արուի մոտ լավ փոշոտ։ Առաջնամեջքը կոնաձև է, բավականին խիտ խավավորված, 2 երկայնական մուգ գծերով։ Կողային եզրերը համարյա ուղիղ են, առաջնամեջքի հիմքի մոտ միջին թաղանթը խոյանում է դեպի վեր, խոր երկայնական ակոսիկով, ծածկված է խիտ, սպիտակավուն-անփայլ խավով։

Վահանիկն ուժեղ խավավոր է։ Վերնաթևերի կողային եզրերը փոքր-ինչ կլորացած են, ուսերը՝ դեպի վեր ուղղված։ Մեկ վերնաթևի լայնությունը համարյա երեք անգամ քիչ է երկարությունից։ Խավը դեղնավուն է, հիմքից մինչև վերջին քառորդ հատվածը ձգվող 2-րդ ճեղքը ուժեղ խավավորված է բաց գույնի մազիկներով, 4-րդ, 6-րդ և 8-րդ ճեղքերը՝ նման, սակայն ավելի կարճ մազիկներով, որոնք գծերով տեղակայված են վերին մասին մոտ։ Վերնաթևերի կողերին տեղակայված են մուգ բծեր։

Պիգիդիան կարմրավուն է, վերնամասում երկու կողմերից ունի մուգ բծեր։ Հետին ազդրերն արտաքինից և ներսից ունեն երկար ատամիկ։ Արտաքին ատամիկը բթացած է։ Ձվի երկարությունը 0.8 մմ է, լայնությունը՝ 0.55 մմ։ Ձուն սպիտակավուն կաթնագույն է։ Թրթուրը սպիտակ է, կորացած, մինչև 5 մմ երկարությամբ։ Հարսնյակը, որպես կանոն, սպիտակ է, մինչև 3 մմ երկարությամբ

Բազմացում և զարգացում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լոբու ընդակեր բզեզները հայտնվում են լոբու հասունացման սկզբում։ Բազմացումը տեղի է ունենում դաշտում և պահեստում` 13-31 °C ջերմաստիճանի պայմաններում։ Միջինը 45 ձու է դնում։ Իգականները խմբավորվում են չոր լոբում, սերմերում և սերմերի միջև և այլն։ Թրթուրները 4 օրվա ընթացքում ազատվում են և ապա կծում են սերմերը, որտեղ նրանց զարգացումը անցնում է մետամորֆոզի (կերպարանափոխության)։ Տարբեր ջերմաստիճաններում լոբու ընդակերի զարգացման փուլը տևում է 34-ից 60 օր։ Հյուսիսում այս բզեզը տարեկան 3-4 սերունդ է տալիս։

Լոբու ընդակերի կենսակերպը նման է չինական և չորսբծանի ընդակերների կենսակերպին։ Բրազիլիայում և Հավայան կղզիներում այս տեսակի զարգացման տևողությունը 27 °C ջերմաստիճանի պայմաններում շարունակվում է 67 օր, իսկ 30 °C-ի դեպքում՝ 27 օր։ Եվրոպայում կարող է բազմանալ հատիկների պահեստներում։ Իր հայրենիքում համարվում է դոլիխոսի լուրջ վնասատու։

Էգը ձվերը դնում է մեկական կամ 3-6 հատ կույտերով սերմերի վրա։ Դոլիխոսի կամ դրան չափերով նման մեկ հատիկում կարող է զարգանալ 1-ին սերնդի 4-5 բզեզ, իսկ կրկնակի վարակման դեպքում՝ մինչև 14 բզեզ։ Հարսնյակից դուրս եկած բզեզներն անմիջապես զուգավորվում են և նույն օրը սկսում են ձվադրել։

Այս վնասատուն կարող է տարածվել լոբազգիների վարակված սերմերով։

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրանք ապրում են Եվրոպայում։ Ռուսաստանում հիմնականում հանդիպում են Անդրկովկասում և Կրասնոդարի երկրամասում։

Մարդկանց համար կարևորություն և վերահսկողության միջոցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լոբու ընդակերով վնասված

Այն հիմնականում վնասում է լոբին, հազվադեպ նաև սիսեռը, տափոլոռը, ոլոռը, ոսպը, ձիալոբին և սոյան։ Սերմանումը վատանում է և սերմերի սննդային որակը։ Վերահսկողության միջոցառումներ։ Լոբու հասունացման ժամանակ մշակաբույսերի քիմիական բուժում, պահածոների հոտազերծում, պահեստների վնասազերծում, պեստիցիդների հետ լոբի մշակման, վարակված լոբու սառեցում և սառեցում կամ սերմացուների ջեռուցման համար 20 -ից մինչև 48 °C:

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոբու ընդակեր» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոբու ընդակեր» հոդվածին։

Категория:Насекомые-вредители Категория:Животные, описанные в 1831 году