Խնայողություն, գործողությունների համակարգ, որը հանգեցնում է ցանկացած ռեսուրսների չափավոր սպառմանը։
Արիստոտելը խնայողությունը չէր համարում բարգավաճում։ Նրան ավելի շատ գրավում էր առատաձեռնությունը, որը միջին տեղ էր զբաղեցնում ագահության և շռայլության միջև։
Հռոմեացիները խնայողությունը ավելացրել են իրենց արժանիքների ցանկի մեջ՝ այն որակելով որպես խնայողություն առանց ագահության։
Խնայողությունը հաստատապես ընդգրկվել է բուրժուական հասարակության արժանիքների մեջ մի փոքր փոփոխված իմաստով՝ փողեր վատնելու պարտադիր պլանավորում։
Ադամ Սմիթը, կրկնօրինակելով Արիստոտելի հայացքները, խնայողությունը սահմանեց որպես ագահության և շռայլության միջինը՝ առաջինը հայտարարելով որպես թերություն, երկրորդը՝ որոշ իրերի հանդեպ ավելորդ հետաքրքրություն։
Խնայողության նոր նշանակությունն այն է, որ այն ոչ թե հակասում է նյութական արժեքների հետապնդմանը, այլ կարգավորում է այն՝ հետագա տիրապետումը առավելագույնի հասցնելու նպատակով։ Սա իր արտահայտությունն է գտել Բենջամին Ֆրանկլինի աֆորիզմներում. «Խնայված կոպեկը աշխատած կոպեկ է» (անգլ.՝ a penny saved is a penny earned) և «Մի՛ վատնիր, որ չզղջաս» (անգլ.՝ waste not, want not)։
Գերմանիայում Ֆրիդրիխ Վիլհելմ I-ի օրոք խնայողությունը ընդգրկվեց պրուսական արժանիքների ցանկի մեջ։ Ինքը՝ արքան, այնքան ակտիվ էր կիրառում այս արժանիքը, որ ձևավորվեց «Հանուն պրուսական արքայի» արտահայտությունը ֆր.՝ pour le Roi de Prusse[1]։
|