Կանոնիկ բաշխում

Կանոնիկ բաշխում, Գիբսի բաշխում, վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական օրենք, որոշում է շրջապատի հետ ջերմային հավասարակշռության մեջ գտնվող մակրոսկոպիկ փակ համակարգի մաս կազմող ցանկացած մակրոսկոպիկ համակարգի (ենթահամակարգ)՝ տվյալ միկրովիճակում գտնվելու հավանականությունը։

Դասական վիճակագրական ֆիզիկայում կանոնիկ բաշխումը (ստացել է Զ.Ու. Գիբսը 1901 թվականին) ունի ${\displaystyle d\omega =Ae^{-}{\frac {E(p,q)}{kT}}dpdq}$ տեսքը, ${\displaystyle d\omega }$-ն հավանականությունն է այն բանի, որ համակարգը կազմող մասնիկների շարժման քանակների և կոորդինատների համախմբի արժեքներն ընկած են համապատասխանաբար ${\displaystyle p,p+dp}$ և ${\displaystyle q,q+dq}$ տիրույթներում. ${\displaystyle E(q,p)}$-ն համակարգի էներգիան է, ${\displaystyle T}$-ն՝ բացարձակ ջերմաստիճանը, ${\displaystyle k}$-ն՝ Բոլցմանի հաստատունը։ ${\displaystyle A}$ հաստատունը որոշվում է ${\displaystyle \int d\omega =1}$ պայմանից և կապված է համակարգի ազատ էներգիայի հետ։ Քվանտային վիճակագրությունում կանոնիկ բաշխումն ունի ${\displaystyle \omega _{n}=Ae^{-}{\frac {E_{n}}{kT}}}$ տեսքը, որտեղ ${\displaystyle E_{n}}$-ը համակարգի էներգիան է քվանտային ${\displaystyle n}$-րդ վիճակում, իսկ ${\displaystyle A}$-ն հաստատուն է և որոշվում է ${\displaystyle \Sigma \omega _{n}=1}$ պայմանից։

Տես նաև

• Գիբսի բաշխում

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 241)։