Կոռուպցիոն սկանդալ Հունաստանում «Siemens» ընկերության հետ

Քաղաքական սկանդալ կոռուպցիայի և կաշառակերության մասին, որը բռնկվել է 2008 թվականին, երբ Siemens-ի և Հունաստանի կառավարության միջև համագործակցության մանրամասները բացահայտվեցին` վարչապետ Կոստաս Սիմիտիսի գլխավորությամբ, 2004 թվականին Աթենքում կայանալիք ամառային օլիմպիական խաղերին պատրաստվելիս։

Պաշտոնյաների կաշառքն անհրաժեշտ էր ընկերությանը` հեշտությամբ ձեռք բերելու կառավարական պայմանագրեր OTE հեռախոսային ցանցի թվայնացման, հունական բանակի համար կապի համակարգերի ստեղծման, ինչպես նաև 2004 թվականի Օլիմպիական խաղերի հսկողության համակարգերի ապահովման հետ կապված աշխատանքների իրականացման համար^[1]։

Կաշառքների ընդհանուր գումարը, որոնք ստացել են պաշտոնյաները, իշխող ՊԱՍՈԿ կուսակցության, ընդդիմադիր Նոր ժողովրդավարության ներկայացուցիչները և նույնիսկ SYRIZA և LAOS «փոքր» կուսակցությունների մի քանի ներկայացուցիչներ, գնահատվում է 100 մլն եվրո^[2]։ Միևնույն ժամանակ, Siemens-ի դեմ համաշխարհային մասշտաբով հայցերը կազմում են 1300 միլիոն եվրո։

Հետաքննություն

Մեղադրանքը ներկայացվել է 2008 թվականի օգոստոսի 27-ին, ոչ թե կոնկրետ անձի, այլ, ինչպես թույլ է տալիս Հունաստանի օրենսդրությունը, բոլոր պատասխանատու անձանց դեմ։ Siemens-ի մասով դատավարության մեջ ներգրավված հիմնական անձն այն ժամանակվա գլխավոր գործադիր տնօրեն Միխալիս Խրիստոֆորակիսն է, ով քրեական գործի հարուցումը սկսելուն պես փախել է Գերմանիա` Հունաստանում քրեական հետապնդումից խուսափելու համար^[3][4]։

Գործի քննությունը խորհրդարանական հանձնաժողովի կողմից տևել է մինչև 2010 թվականի սեպտեմբերի 30-ը։ Հունաստանի խորհրդարանի խոսնակ Ֆիլիպոս Պեցալնիկոսն ասել է, որ ներկայացուցիչները մտադիր են այցելել Գերմանիա և այնտեղ հարցաքննել՝ բացի Միխալիս Խրիստոֆորակիսից և Siemens ընկերության գլխավոր վարչության նախկին ղեկավարներ Ռեյնհարդ Սեկաչեկից և Միխայել Կուչենրոյտերից^[3]։ Նրանց վերաբերյալ դատավարությունը նաև կաշառքի գործով ավարտվել է 2010 թվականի ապրիլի վերջին, և Siemens-ի երկու բարձրագույն ղեկավարներն էլ մեղավոր են ճանաչվել^[5]։ Միևնույն ժամանակ, LAOS կուսակցության առաջնորդ Գեորգիոս Կարաձաֆերիսը, որը հայտնի է սադրիչ կոչերով և լրատվամիջոցների հարցազրույցներով, հայտարարել է LAOS-ի՝ խորհրդարանական քննչական խմբի աշխատանքներին մասնակցելու մտադրության մասին, քանի որ նրա որոշ անդամներ փորձել են թաքցնել որոշակի փաստեր^[6]։ Ի պատասխան Հունաստանի կառավարության խոսնակը հանդես է եկել քննչական տեղեկատվության արտահոսքի անթույլատրելիության մասին հայտարարությամբ և հավաստիացրել, որ բոլոր նյութերը մանրակրկիտ դիտարկվել են^[7]։

Հոկտեմբերի 4-ին քննչական կոմիտեի ղեկավար Սիֆիս Վալիրակիսը Հունաստանի խորհրդարանին կոչ է արել 2 միլիարդ եվրոյի չափով Siemens-ից փոխհատուցում պահանջել^[8]։

Գործի վկաներ

Դատավարությունը սկսվել է 2010 թվականի սկզբին։ Հունաստանի Siemens-ի գործով հիմնական վկաներն են.

• 2010 թվականի փետրվարի 22-ին հետազոտվել է OTE-ի նախկին նախագահ Դիմիտրիս Պապուլիասը^[9]
• մարտի 1՝ OTE-ի գործադիր տնօրեն Պանաիս Վուրլումիսը^[10]
• մարտի 4՝ շրջանային դատախազ Պանայոտիս Աֆանասիան և քննիչ Նիկոս Զագորիանոսը^[11]
• ապրիլի 20՝ Հունաստանի Siemens գործադիր տնօրեն Պանայոտիս Կսինիսը
• ապրիլի 21՝ նախկին նախարար Յանիս Կեֆալոյանիսը^[12]
• ապրիլի 22՝ Միխալիս Խրիստոֆորակիսի քարտուղար Եկատերինա Ցակալուն^[13]
• ապրիլի 26՝ ներքին գործերի և հասարակական կարգի նախկին փոխնախարար Խրիստոս Մարկոյանակիսը^[14]
• ապրիլի 29՝ Հունաստանի խորհրդարանի պատգամավոր ՊԱՍՈԿ կուսակցությունից Կոստաս Կարտալիսը և փաստաբան Ալեքսանդր Լիկուրեզոսը^[15]
• մայիսի 13՝ նախկին նախարար Յորղոս Վուլգարակիսը^[16] և Vodafone Greece-ի նախկին նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն Յորղոս Կորոնիասը^[17]
• մայիսի 18՝ ՊԱՍՈԿ կուսակցության պատգամավոր Կոստաս Գիտոնասը և «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցության նախկին գործադիր տնօրեն Կոստաս Սիմեֆորիդիսը^[18]
• մայիսի 20՝ Հունաստանի երկաթուղիների կազմակերպության ռազմավարական պլանավորման, զարգացման և գույքի նախկին ղեկավար Էվստաֆի Ցեգոսը, Հունաստանի երկաթուղիների կազմակերպության նախկին գլխավոր տնօրեն Պանայոտիս Կումանտոսը^[19]
• մայիսի 26՝ նախկին նախարար Տասոս Մենտելիսը և նրա վստահելի գործարար Յորղոս Ցուգրանիսը
• հունիսի 2՝ ձեռնարկատեր Մարիոս Կացիկասը^[20]
• հունիսի 3` Հունաստանի Siemens բաժնի տնտեսական բաժնի կառավարիչ Ռուդոլֆ Ֆիշերը, երկրորդը՝ Միխալիս Խրիստոֆորակիսի քարտուղար Եկատերինա Ցակալուն<sup>[21]</sup>
• հունիսի 11` Siemens կորպորատիվ հաղորդակցությունների խմբի նախագահ և գործադիր տնօրեն Յորղոս Ֆլեսասը^[22]
• հունիսի 13 և 23՝ OSE-ի նախկին գործադիր տնօրեն Կոստաս Յանակոս^[23]
• հուլիսի 13՝ Հունական մշակույթի խթանման կազմակերպության նախկին ղեկավարներ Ստամատիս Մաուրոն և Մայքլ Սիոպսիսը, պատասխանատու կապալառու Դիմիտրիս Լիբերոպուլոսի ընտրությունը, մշակույթի նախարարության նախկին գլխավոր քարտուղար Խրիստոս Զախոպուլոսը^[24]
• հուլիսի 14՝ տրանսպորտի և կապի նախկին նախարար Խրիստոս Վերելիսը^[24]
• հուլիսի 15՝ տրանսպորտի նախկին նախարար Միխալիս Լիապիսը^[25]
• օգոստոսի 26՝ ֆինանսների նախկին նախարար Նիկոս Խրիստոդուլակիսը և ինժեներ Պանդելիս Կարակոստասը^[26]
• սեպտեմբերի 1՝ պաշտպանության նախկին նախարար Ակիս Ցոխաձոպուլոսը և Պավլոս Նիկոլաիդիսը^[27]
• սեպտեմբերի 2՝ գործարար Սոկրատես Կոկալիսը և պաշտպանության նախկին նախարար Սպիլիոս Սպիլիոտոպուլոսը^[28]
• սեպտեմբերի 7՝ ինժեներ Պանդելիս Կարակոստասը^[29]
• սեպտեմբերի 9՝ «Նոր Ժողովրդավարություն» կուսակցության պատգամավոր Պանոս Կամենոսը^[30]
• սեպտեմբերի 14՝ նախկին պատգամավոր Թեոդորոս Ցուկատոսը^[31]
• սեպտեմբերի 15՝ նախկին արտգործնախարար Դորա Բակոյաննին^[32]
• հոկտեմբերի 26՝ Siemens AG-ի նախկին մենեջեր Ռեյնհարդ Սեկաչեկը խոստովանել է, որ կաշառք է փոխանցել Հունաստանում պետական պաշտոնյաներին, չնայած իբր ինքը հստակ անուններ չգիտեր^[33][34]
• հոկտեմբերի 27՝ Հունաստանում Siemens-ի ներկայացուցչության գլխավոր տնօրեն Միխալիս Խրիստոֆորակիսը^[34]։

Կասկածյալներ

2010 թվականի հունիսի 25-ին հրապարակվել է քաղաքական գործիչների 10 անուններ, որոնք նախկինում նախարար են եղել և կասկածվել Siemens-ի գործով։ Ինչպես ՊԱՍՈԿ-ի, այնպես էլ «Նոր ժողովրդավարություն» կուսակցությունների ներկայացուցիչներ Պանայոտիս Ռիգասը և Կոնստանդինոս Ձավարասը շեշտել են, որ այս ցուցակը մեղադրանք չէ գերմանական ընկերության հետ կապված, իսկ Հունաստանի Կոմունիստական կուսակցության ներկայացուցիչ Թանասիս Պաֆիլիսը հայտարարել է, որ ընտրության չափանիշը հեռահաղորդակցության ոլորտում և ֆինանսների նախարարության ոլորտում անձանց գործունեությունն է^[35]։ Անունները հայտարարված են.

• Ակիս Ցոխաձոպուլոս
• Յանիս Պապանդոնիու
• Նիկոս Խրիստոդուլակիս
• Խրիստոս Մարկոյանակիս
• Վիրոն Պոլիդորոս
• Անաստասի Մանդելա
• Խրիստոս Վերելիս
• Միխալիս Լիապիս
• Յորղոս Ալոգոսկուիֆիս
• Յորղոս Վուլգարակիս

Գործի արդյունքներ

Գործի քննության ընթացքում Հունաստանի տրանսպորտի նախկին նախարար Թասոս Մենտելիսը խոստովանել է, որ Siemens-ից 100 հազար եվրո կաշառք է ընդունել։ Հունական կողմը Գերմանիայում հասել է Հունաստանի Siemens կոնցեռնի նախկին ղեկավար Միխալիս Խրիստոֆորակիսի հանձնմանը^[36]։

2011 թվականի հունվարի 24-ին Հունաստանի խորհրդարանը ներկայացրել է գործով հետաքննող հանձնաժողովի վերջնական եզրակացությունը։ Հասարակության հիմնական ուշադրությունը կենտրոնացած էր կասկածյալ նախկին նախարարների քրեական պատասխանատվության վերաբերյալ առաջարկությունների վրա^[37]։ Հունվարի 25-ին հայտնի է դարձել, որ հանձնաժողովը խորհուրդ է տվել քրեական պատասխանատվության ենթարկել 14 նախկին նախարարների^[38]։

Բացի այդ, Հունաստանի նախկին վարչապետ Գեորգիոս Պապանդրեուն շտապ հանդիպում է հրավիրել արդարադատության նախարար Խարիս Կաստանիդիսի, էկոնոմիկայի և մրցակցության նախարար Միխալիս Խրիսոխոիդիսի, ֆինանսների նախարար Յորղոս Պապակոնստանտինուի և պետնախարար Խարիս Պամբուկիսի հետ։ Նա նրանց մարտահրավեր է նետել ձեռնարկել հնարավոր բոլոր միջոցները գործի վերաբերյալ հնարավորինս շուտ վերջնական որոշում կայացնելու համար, միանալ Siemens-ի դեմ բազմազգ դատավարությանը և պահանջել փոխհատուցել Հունաստանին պետության տնտեսությանը^[38] հասցված վնասի համար (2008 թվականի վերջին, կոնցեռնը արդեն պատվիրված էր վճարել մոտ 1 միլիարդ եվրո փոխհատուցում ԱՄՆ և Գերմանիայի կառավարություններին)^[36]։

Ծանոթագրություններ

1. «Пленарное заседание парламента об итогах скандала Zimens, 24-01-2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
2. Drama in scandal probe(չաշխատող հղում)
3. Developments in Siemens case
4. «Бывшему главе Siemens AG дали срок». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
5. Бывший топ-менеджер Siemens признан виновным во взяточничестве
6. LAOS on Siemens probe
7. Gov’t on Siemens case
8. Greece May Demand Compensation from Siemens
9. Κατάθεση-σοκ του πρώην προέδρου του ΟΤΕ στην εξεταστική για τη Siemens
10. «Ένταση στην Εξεταστική κατά την κατάθεση Βουρλούμη». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
11. Αθανασίου: «Δεν συνεργαζόταν ο ΟΤΕ»
12. «Στην εξεταστική ο Γ.Κεφαλογιάννης». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
13. Τα ραντεβού Χριστοφοράκου με υπουργούς του Καραμανλή επιβεβαίωσε η γραμματέας του
14. «Κατέθεσε ο Χρ. Μαρκογιαννάκης για Siemens — C4I». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
15. «Καρτάλης και Λυκουρέζος κατέθεσαν στην Εξεταστική για τη Siemens». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
16. «Επίκληση νομιμότητας από Βουλγαράκη στην Εξεταστική». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
17. Ενώπιον της Εξεταστικής για τη Siemens o Γ. Κορωνιάς(չաշխատող հղում)
18. Οι Κ.Γείτονας και Κ.Σημαιοφορίδης κατέθεσαν στην Εξεταστική για τη Siemens
19. «Εξεταστική Siemens: Εξέταση στελεχών του ΟΣΕ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
20. «Σκάνδαλο Siemens: Γκρίζες ζώνες στην κατάθεση Κάτσικα». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
21. «Κατάθεση «καίει» τον Κυρ. Μητσοτάκη». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
22. Нафтемпорики: Κατάθεση Γ. Φλέσσα στην Εξεταστική για Siemens Արխիվացված 2010-06-14 Wayback Machine
23. «Ευθύνες για την πορεία του ΟΣΕ». Ημερησία. 2010 թ․ հունիսի 25.
24. «Ενώπιον της εξεταστικής για τη Siemens Μαντέλης και Βερελής». tvxs.gr. 2010 թ․ հուլիսի 14.
25. «Λιάπης: Οχι εγώ, ο ΟΣΕ». Ελευθεροτυπία. 2010 թ․ հուլիսի 16.
26. «Στη Εξεταστική για τη Siemens o Χριστοδουλάκης». newsit.gr. 2010 թ․ օգոստոսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
27. «Ακης Τσοχατζόπουλος «Με κατεδάφισαν, με διέλυσαν...»». Βήμα. 2010 թ․ սեպտեմբերի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 6-ին.
28. «Δεν εξεπλάγη ο Σ. Κόκκαλης από την αποκάλυψη του σκανδάλου Siemens». tvxs.gr. 2010 թ․ սեպտեմբերի 2.(չաշխատող հղում)
29. «Αυτοδιαψεύδεται, αλλά επιβεβαιώνει για Κόκκαλη». Ελευθεροτυπία. 2010 թ․ սեպտեմբերի 8.
30. «Off-shore μίζα ΟΤΕ στα Σκόπια». Ελευθεροτυπία. 2010 թ․ սեպտեմբերի 10.
31. «Θ. Τσουκάτος: Και τα δύο μεγάλα κόμματα πήραν χρήματα από ιδιώτες». Ελευθεροτυπία. 2010 թ․ սեպտեմբերի 14.
32. «Κατέθεσε για Siemens η Ντόρα Μπακογιάννη». Σκάι. 2010 թ․ սեպտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
33. Former Siemens Manager Confirms Hand Outs to Greece
34. «Tην Τετάρτη η κατάθεση του Μιχάλη Χριστοφοράκου». Βήμα. 2010 թ․ հոկտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 6-ին.
35. «Контроль доходов министров, заподозренных в коррупции». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
36. «Греция разбирается с Siemens за взятки, 25-01-2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 13-ին.
37. «Report on Siemens to Parliament on Monday, 24-01-2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.
38. PM requests further action against Siemens, 25-01-2011

Արտաքին հղումներ

• Հունաստանը Siemens-ից պահանջում է 100 միլիոն եվրո
• Siemens scandal probed
• Greece: Government at crossroads, over Siemens Scandal
• Siemens bribery case