Հազինեդար
Հազինեդար կամ Հազնադար[1], Օսմանյան կայսրության կառավարչական պաշտոններից մեկը։ Կախված վերջածանցից կամ նախածանցից, անվանումն ունի տարբեր նշանակություններ։ Հազինեդարի պաշտոնը համարժեք է եղել «գանձապետի» պաշտոնին[2]։
Գանձապետական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գլխավոր գանձապետը եղել է Սուլթանի գանձարանի կառավարիչը[3]։ Գլխավոր գանձապետին ենթակա գանձապետերը կոչվել են Հազինեդար Քալֆա։ Քալֆան աշակերտ բառի թուրքական համարժեքն է։ «Հազինեդար աղան» եղել է գլխավոր ներքինիի կոչումը, որն զբաղվել է հարեմի գանձապետական հարցերով[4]։
Սուլթանի պալատի և հարեմի կառավարիչ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գլխավոր հազինեդարը կամ առաջին հազինեդարը (հազինեդար ուստան) եղել է սուլթանի պալատի կառավարչի կոչումը։ Վերջինս եղել է երրորդ հեղինակավոր անձը պալատում՝ սուլթանից և շեհզադեից (գահառանգ) հետո։ Օսմանյան կայսրության կառավարման հիերարխիկ համակարգում եղել են նաև երկրորդ, երրորդ հազինեդարները, որոնք ենթարկվել են առաջին հազինեդարին։ Վերջինիս անվանել են նաև Ուստա[5]։ Միայն առաջին հազինեդարը կարող էր շփվել սուլթանի և մյուս ազնվականների հետ, մինչդեռ երկրորդ, երրորդ և մյուս հազինեդարները ծառայում էին առաջին հազինեդարին[6]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Gilson, Erika Hitzigrath (1987). The Turkish grammar of Thomas Vaughan: Ottoman-Turkish at the end of the XVIIth century according to an English "Transkriptionstext". O. Harrassowitz. էջ 167. ISBN 978-3-447-02759-5.
- ↑ Rastrow, A.A. (2002 թ․ դեկտեմբերի 1). Rahnama Turkish-English-Persian Dictionary. Alhoda UK. էջ 191. ISBN 978-964-6054-70-7.
- ↑ Bulgarian historical review. Publishing House of the Bulgarian Academy of Sciences. 1998. էջ 57.
- ↑ Vahit, Ahmet (1945). Türkçe-İngilizce sözlük: A Turkish-English dictionary. Kâğit ve Başim Ísleri. էջ 465. «hazinedar-aga, (formerly) chief eunuch treasurer; treasurer of a grandee.»
- ↑ The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press. 2010 թ․ հունվարի 1. էջեր 176, 166. ISBN 978-0-292-78335-5.
- ↑ Orientalnej, Uniwersytet Jagielloński. Instytut Filologii (2005). Turks and non-Turks: studies on the history of linguistic and cultural contacts. Institute of Oriental Philology Jagiellonian University. էջ 524. ISBN 978-83-7188-891-5. «The head of them had the title of hazinedar usta. Only hazinedar usta could sit near the Sultan and the other ones, the second hazinedar and the third hazinedar, served him.»