Հայաստանի ցամաքային զորքեր

Հայաստանի ցամաքային զորքեր
Изображение логотипа
Ընդհանուր տեղեկություն
Տեսակցամաքային զորքեր
Զորքերի տեսակցամաքային զորքեր
Երկիր Հայաստան
ԵնթարկոումՀայաստանի զինված ուժեր
Մտնում էՀայաստանի զինված ուժեր
Պատմություն
Ստեղծվեցհունվարի 28, 1992
Ճակատամարտեր

Արցախյան ազատամարտ

ՀՀ ցամաքային զորքեր (Հայկական բանակ), Հայաստանի զինված ուժերի տեսակ, որը հիմնականում նախատեսված է ցամաքում մարտական գործողությունները վարելու համար։

Ցամաքային զորքերը կազմավորվել են 1992 թվականի հունվարի 28-ին, այն բանից մի քանի ամիս անց, երբ Հայաստանի Հանրապետությունը հայտարարել է Խորհրդային Միությունից իր անկախության մասին։ Առաջին ղեկավարն է դարձել Սովետական Ցամաքային Զորքերի գլխավոր շտաբի պետի նախկին տեղակալ Նորատ Տեր-Գրիգորյանցը։

Հայ զինծառայողներն Իրաքում

Ցամաքային զորքերը կոչված են լուծելու ստրատեգիական և օպերատիվ-տակտիկական խնդիրներ գործողությունների ցամաքային ռազմաբեմում։ Իրենց մարտական հնարավորություններով ցամաքային զորքերը կարող են ինքնուրույն կամ զինված ուժերի այլ տեսակների հետ համագործակցելով ետ մղել հակառակորդի ցամաքային բանակների, օդային և ծովային խոշոր դեսանտի ներխուժումը, նրա օպերատիվ դասավորության ամբողջ խորությամբ կհասցնել միաժամանակյա զանգվածային կրակային հարված, ճեղքել հակառակորդի պաշտպանությունը, իրականացնել ստրատեգիական հարձակում՝ մեծ խորությամբ և ամրանալ զբաղեցրած տարածքում։ Ցամաքային զորքերի գլխավոր հատկությունը կրակային մեծ հզորությունն է, հարվածային ուժը, բարձր մանևրայնությունը և մարտական լրիվ ինքնուրույնությունը։

Ցամաքային զորքերի տեխնիկան և սպառազինությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՀՀ ցամաքային զորքերի զենքն ու սպառազինությունը 2024 թվականի դրությամբ
Անվանում Արտադրություն Նշանակություն Քանակ Ծանոթագրություններ Պատկեր
Տանկեր
Տ-90Ս Ռուսաստան Ռուսաստան Հիմնական մարտական տանկ 3 եւ ավելի[6] Ստացել է նվեր Տանկային բիաթլոնում երկրորդ հորիզոնականը զբաղեցնելու համար։ Նաեւ մի քանի տանկ վերցուել է Ադրբեջանից Արցախյան 2-րդ պատերազմի ժամանակ։
Տ-80 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հիմնական մարտական տանկ 31[7]
Տ-72 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հիմնական մարտական տանկ 390 [8] 2020թ․ 30 տանկ արդիականացվել է Տ-72Բ4 մակարդակի
Տ-55 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Միջին տանկ 8[9] Այս տանկերը այլևս չեն օգտագործվում։ Պահվում են որպես թանկարանային նմուշ։
Տ-54 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Միջին տանկ 8[9] Այս տանկերը այլևս չեն օգտագործվում։ Պահվում են որպես թանկարանային նմուշ։
Հետևակի մարտական մեքենաներ
ԲՄՊ-1

ԲՄՊ-1Կ

Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հետևակի մարտական մեքենա 159[10]

8[10]

ԲՄՊ-2 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հետևակի մարտական մեքենա 55[10] 50 միավոր ԲՄՊ-2 ձեռք են բերվել Ռուսաստանից 2012 թվականին։
Դեսանտի մարտական մեքենաներ
ԲՄԴ-1 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Դեսանտի մարտական մեքենա 30[10]
Մարտական հետախուզության մեքենաներ
ԲՌՄ-1Կ Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Մարտական հետախուզության մեքենա 28[10]
Զրահափոխադրիչներ
ԲՏՌ-60 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Զրահափոխադրիչ 25[10]
ԲՏՌ-70 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Զրահափոխադրիչ 54[10]
ԲՏՌ-80 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Զրահափոխադրիչ 114[10] 110 միավոր ԶՓԿ -80 զրահափոխադրիչներ գնվել են Ռուսաստանից 2013 թվականին[11]։
ԲՌԴՄ-2 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Զրահափոխադրիչ 120[10]
ՄՏ-ԼԲ Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Զրահամեքենա 145[9]
ԳԱԶ-2975 «Տիգր» Ռուսաստան Ռուսաստան Զրահամեքենա 4 և ավելի[12]
VAB MK3 Ֆրանսիա Ֆրանսիա Զրահափոխադրիչ 70 [13]
ACMAT «Բաստիոն» Ֆրանսիա Ֆրանսիա Զրահամեքենա 50 [14]
Հակատանկային սպառազինություն
Շտուռմ (ՀՏԿՀ) Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ հակատանկային կառավարվող հրթիռ 27[10] 2013թ 27 տեխնիիկա գնվել է Մոլդովայից
Կոնկուրս (ՀՏԿՀ) Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հակատանկային կառավարվող հրթիռ 10[10]
Միլան (ՀՏԿՀ) Ֆրանսիա Ֆրանսիա
Գերմանիա Գերմանիա 		Հակատանկային կառավարվող հրթիռ 20[15]
Կորնետ (ՀՏԿՀ) Ռուսաստան Ռուսաստան Հակատանկային կառավարվող հրթիռ 50[10]
Մալյուտկա (ՀՏԿՀ) Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հակատանկային կառավարվող հրթիռ 20[10]
Ֆագոտ (ՀՏԿՀ) Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ Հակատանկային կառավարվող հրթիռ 12[10]
Մարտավարական հրթիռային համալիրներ
Էլբռուս (Սկադ-Բ) Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ ՕՄՀՀ 8 արձակման կայաններ[9] 24 հրթիռներով[16] Երևանում զորահանդեսի ժամանակ հայտարարվել է, որ այդ հրթիռները արդիականացվել են հայ մասնագետների կողմից և իրենց հեռահարությամբ հասանելի են հակառակորդի բոլոր նշանակետերին[17]։
Իսկանդեր Ռուսաստան Ռուսաստան ՕՄՀՀ 4
«Տոչկա-Ու»[17] Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ ՕՄՀՀ 4 արձակող կայան + 2 տրանսպորտա–լիցքավորիչ մեքենա[9]
Համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր
ՎՄ-80 Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան 273-մմ ՀԿՌՀ 8[9][18]
ԱՌ1Ա Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան 300-մմ ՀԿՌՀ 6 2011 թվականին ձեռք է բերվել AR1A ՀԿՌՀ 6 միավոր[19]
ԲՄ-21 Գրադ Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 122-մմ ՀԿՌՀ 50[9] Արդիականացվել են Հայաստանում հայ եւ ռուս մասնագետների կողմից։ Բենզինով աշխատող շարժիչների փոխարեն տեղադրվել են ավելի հզոր դիզելային շարժիչներ։ Հարմարեցված են ավելի մեծ հեռահարության հրթիռների օգտագործման համար[20]։
Սմերչ Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 300-մմ ՀԿՌՀ 6[21] ցուցադրվել է Հայաստանի Հանրապետության անկախության 25-ամյակի զորահանդեսի ժամանակ
ՏՕՍ-1Ա Սոլնցեպյոկ Ռուսաստան Ռուսաստան 220-մմ Ծանր Հրետանային Համակարգ 6[22]
Ն-2[23] Հայաստան Հայաստան ՀԿՌՀ 6 Թեթև բազմալիցք համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգ՝ նախատեսված ՁՀՆ-7 (РПГ-7) կարգի ռեակտիվ նռնակների համար, որոնք արտադրվում են հայկական «Գառնի-լեռ ընկերության կողմից։
Հրետանային համակարգեր
2Ս1 «Գվոզդիկա» Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 122-մմ ԻՀՄ 15[10]
2Ս3 «Ակացիա» Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 152-մմ ԻՀՄ 30[10]
«Գիացինտ-Բ» Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 152-մմ թնդանոթ 30[10]
Դ-30 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 122-մմ հաուբից 90[10]
Դ-20 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 152-մմ թնդանոթ-հաուբից 45[10]
Դ-1 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 152-մմ հաուբից 6[10]
ՄՏ-12 Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն ԽՍՀՄ 100-մմ հակատանկային թնդանոթ 56[10]

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «Armenia to deploy more soldiers to Kosovo». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2006 թ․ մարտի 12-ին.
  2. ↑ «Հայաստան։ Հայ խաղաղապահները լքել են Իրաքը ժամանակից շուտ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  3. ↑ «Հայաստանի խորհրդարանը քվեարկել է խաղաղապահներին Աֆղանստան ուղարկելու օգտին։». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  4. ↑ «News - mediamax.am». mediamax.am. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
  5. ↑ Հայ խաղաղապահները Լիբանանում են, 27 նոյեմբեր, 2014 թվական
  6. ↑ Հայ տանկիստների նվաճած Տ-90Ս տանկը Հայաստանում է
  7. ↑ Jane's World Armies 2008.
  8. ↑ [1]
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 The Military Balance 2016. — P. 170.
  10. ↑ 10,00 10,01 10,02 10,03 10,04 10,05 10,06 10,07 10,08 10,09 10,10 10,11 10,12 10,13 10,14 10,15 10,16 10,17 10,18 10,19 10,20 «Ալեքսանդր Խրամչիխին՝ «Ֆորպոստը հարցերով»». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  11. ↑ «Զեկույց. Հայաստանը 2012-13թթ. գնել է Տ-72 տանկեր ու ԲՏՌ-80 զրահափոխադրիչներ. «Ռազմինֆո»». 2014.11.20.
  12. ↑ Վաղուց Երևանը նման փառահեղ զորահանդես չէր տեսել — PanARMENIAN.Net
  13. ↑ CHAPLEAU, Philippe (2023-11-13). «La France livre des véhicules de transport de troupes Bastion à l'Arménie». Ouest-France.fr (ֆրանսերեն). Վերցված է 2024-11-12-ին.
  14. ↑ «Projet de loi de finances pour 2024 : Défense : Équipement des forces». Sénat (ֆրանսերեն). Վերցված է 2024-11-12-ին.
  15. ↑ «Армения закупила противотанковые ракетные комплексы MILAN у Греции». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 30-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  16. ↑ Worldwide Ballistic Missile Inventories Arms Control Association
  17. ↑ 17,0 17,1 [https://web.archive.org/web/20120430202623/http://articles.janes.com/articles/Janes-Missiles-And-Rockets-2011/Armenia-displays-military-hardware-during-anniversary-parade.html Արխիվացված 2012-04-30 Wayback Machine Armenia displays military hardware during anniversary parade, TACTICAL Jane's Information Group
  18. ↑ ՎՄ-80 «Հրթիռային տեխնիկա» տեղեկատվական համակարգ ԲՊՏՀ
  19. ↑ «http://www.armstrade.org/files/obrazecglava4.pdf» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին. {{cite web}}: External link in |title= (օգնություն)
  20. ↑ Հայաստանը արդիականացրել է ԲՄ-21 Գրադ ՀԿՌՀ-ը №4 (74), 2012 թ. «Հայկական բանակ»։ Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության նախարարության Դրաստամատ Կանայանի անվան Ազգային ռազմավարական հետազոտությունների ինստիտուտի ամսագիր։
  21. ↑ «Հայաստանի Հանրապետությունը 2016 թվականին ձեռք է բերել 6 միավոր Սմերչ համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  22. ↑ «Հայաստանի Հանրապետությունը 2016 թվականին ձեռք է բերել 6 միավոր ՏՕՍ-1Ա Սոլնցեպյոկ ծանր հրետանային համակարգեր» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.
  23. ↑ «Բազմալիցք արձակող կայանք ռեակտիվ նռնակների համար». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 9-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]