Հարութ Վարդան

Հարութ Վարդան
Ծնվել է	հունիսի 23, 1880(1880-06-23)[1][2]
Ծննդավայր	Նախիջևան, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 14, 1945(1945-04-14)[2][3] (64 տարեկան)
Մահվան վայր	Բեռլին, Նացիստական Գերմանիա[4]
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	կինոպրոդյուսեր, թատրոնի դերասան և կինոդերասան
Aruth Wartan Վիքիպահեստում

Հարութ Վարդան (or Haruth Vartan, հայերեն՝ Հարութ Վարդան,հունիսի 23, 1880(1880-06-23)^[1][2], Նախիջևան, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 14, 1945(1945-04-14)^[2][3], Բեռլին, Նացիստական Գերմանիա^[4]), գերմանացի հայազգի կինոդերասան էր^[5], ով իր կարիերայի ընթացքում նկարահանվել է մոտ իննսուն ֆիլմում՝ հիմնականում երկրորդական դերերում։

Կենսագրություն և կարիերա

Արութ Վարդանյանը ծնվել է Նախիջևանում, Ռուսական կայսրությունում, նա ուներ հայկական ծագում։ Ավարտել է միջնակարգ դպրոցը 1898 թվականին Վրաստանի Թբիլիսի քաղաքում, ապա կարճ ժամանակով բժշկություն է սովորել Խարկովում (այժմ՝ Ուկրաինա)։ Դարասկզբին նա կարճ ժամանակով ապրել է Ճապոնիայում, ապա տեղափոխվել է Սանկտ Պետերբուրգ։ 1905 թվականի հեղափոխության ժամանակ տեղափոխվել է Գերմանիա՝ Սաքսոնիա և սովորել Ֆրայբերգի հանքարդյունաբերության և տեխնոլոգիայի համալսարանում։ Նա նաև աշխատել է Չիլիում և Բոլիվիայում, նախքան Գերմանիա վերադառնալը և հանքարդյունաբերության ինժեներ աշխատելը, այնուհետև տեղափոխվել է և դերասանությամբ հանդես է եկել բեմերում և էկրաններին (1916 թվականից)^[6]։

Սկզբնական շրջանում խաղացել է գլխավոր դերերում, սակայն ժամանակի ընթացքում գնալով անցել է կերպարային դերերի։ Նացիստական ժամանակաշրջանում նա փոքր դերեր է խաղացել, մասնավորապես ռուսների, այնպիսի քարոզչական ֆիլմերում, ինչպիսին է «Հարձակում Բաքվի վրա» (1942 թվական)^[7]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի վերջին շաբաթներին նա մահացել է կաթվածից։

Ընտրված ֆիլմագրություն

• The Ghost Hunt (1918)
• Margot de Plaisance (1919)
• Christian Wahnschaffe (1920)
• Evelyn's Love Adventures (1921)
• The Living Propeller (1921)
• Her Highness the Dancer (1922)
• Girl of the Berlin Streets (1922)
• The Moneylender's Daughter (1922)
• The Romance of a Poor Sinner (1922)
• The Shadow of the Mosque (1923)
• Father Voss (1925)
• The Man on the Comet (1925)
• People in Need (1925)
• The Eleven Schill Officers (1926)
• The Red Mouse (1926)
• The Villa in Tiergarten Park (1927)
• Escape from Hell (1928)
• Luther (1928)
• Eddy Polo in the Wasp's Nest (1928)
• Orient (1928)
• Volga Volga (1928)
• Taxi at Midnight (1929)
• Men Without Work (1929)
• His Best Friend (1929)
• The Ship of Lost Souls (1929)
• The Man in the Dark (1930)
• Busy Girls (1930)
• A Storm Over Zakopane (1931)
• Shadows of the Underworld (1931)
• Road to Rio (1931)
• The Adventurer of Tunis (1931)
• Tannenberg (1932)
• Death Over Shanghai (1932)
• Asew (1935)
• Across the Desert (1936)
• City of Anatol (1936)
• His Best Friend (1937)
• The Impossible Mister Pitt (1938)
• Men, Animals and Sensations (1938)
• The Desert Song (1939)
• The Fire Devil (1940)
• A Man Astray (1940)
• Carl Peters (1941)
• Geheimakte W.B.1 (1942)
• The Adventures of Baron Munchausen (1943)

Ծանոթագրություններ

1. Internet Movie Database — 1990.
2. filmportal.de — 2005.
3. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #1026940125 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. НЕМЕЦКИЙ КИНОАКТЕР АРУТ ВАРТАН, by Artsvi Bakhchinyan, Voice of Armenia, 2019 (in Russian)
6. Aruth Wartan
7. Giesen p.187

Գրականություն

• Giesen, Rolf. Nazi Propaganda Films: A History and Filmography. McFarland & Company, 2003.
• Grange, William. Cultural Chronicle of the Weimar Republic. Scarecrow Press, 2008.

Արտաքին հղումներ

• Հարութ Վարդան Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարութ Վարդան» հոդվածին։