Հոլոքոստի ժխտումը քրեականացնող Բելգիայի օրենք

Հոլոքոստի ժխտման մասին բելգիական օրենքը, որն ընդունվել է 1995 թվականի մարտի 23-ին, արգելում է Հոլոքոստի հրապարակային ժխտումը։ Մասնավորապես, օրենքն արգելում է հրապարակայնորեն «ժխտել, նսեմացնել, արդարացնել կամ հավանություն տալ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ գերմանական նացիոնալ-սոցիալիստական ռեժիմի կողմից իրականացված ցեղասպանությանը»։ Քրեական հետապնդումը ղեկավարում է Հավասար հնարավորությունների բելգիական կենտրոնը։ Այս իրավախախտումը պատժվում է մինչև մեկ տարի ազատազրկմամբ և մինչև 2500 եվրո տուգանքով[1][2]։

Օրենսդրության պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալիստական կուսակցությունից Կլոդ Էրդեկենսի և Իվան Մայերի կողմից մշակված Հոլոքոստի ժխտման մասին օրինագիծը Ներկայացուցիչների պալատ է ներկայացվել Էրդեկենսի, Մարսել Շերոնի, Մարսել Կոլայի, Իվան Մայերի, Լյուկ Դհուրի, Ռայմոնդ Լանգենդրիսի, Լուի Միշելի (պարոն) և Միք Ֆոգելսի (Ագալև) կողմից 1992 թվականի հունիսի 30-ին[3]։

Օրինագիծն ընդունվել է Ներկայացուցիչների պալատի կողմից 1995 թվականի փետրվարի 2-ին ՝ 194 կողմ, 0 դեմ և 0 ձեռնպահ ձայներով[4]։

Օրինագիծն ընդունվել է Սենատի կողմից 1995 թվականի մարտի 14-ին։

Վլաամի դաշինքը, որը Վլաամ Բելանգի դաշինքի նախորդն է, քվեարկել է օրենքի օգտին ՝ «արգանքի ձգտումից և իր քաղաքական մեկուսացումից դուրս գալուց» ելնելով, չնայած որ նրա ղեկավարությունը «Հոլոքոստը ժխտողներ ուներ»[5]։

Սենատոր Հերման Սույկերբույքը՝ 1996 թվականի ֆլամանդական հրամանագրի հեղինակը, որը նույն մակարդակի վրա էր դնում նացիստական օկուպացիայի զոհերին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո բռնաճնշումների ենթարկված «զոհերին», ձեռնպահ մնաց Սենատում օրինագծի քվեարկությունից[6][7][8]։

Ալբերտ II թագավորը ստորագրել և հրապարակել է այս օրինագիծը 1995 թվականի մարտի 23-ին։ Օրենքը հրապարակվել Է Բելգիայի պաշտոնական ամսագրում 1995 թվականի մարտի 30-ին և ուժի մեջ է մտել նույն օրը։

Խոսքի ազատություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օրենքի հակառակորդները պնդում են, որ այս օրենքը սահմանափակում է խոսքի ազատությունը, որը մարդու հիմնարար իրավունքն է։ 2003 թվականի հունիսի 24-ի վճռով Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) հայտարարել է, որ «Հոլոքոստի ժխտումը կամ նսեմացումը պետք է դիտարկել որպես ռասայական զրպարտության առավել սուր ձևերից մեկը և հրեաների հանդեպ ատելության խթաններից մեկը։ Այս տեսակի պատմական փաստերի ժխտումը կամ վերանայումը կասկածի տակ են դնում այն արժեքները, որոնց վրա հիմնված է ռասիզմի և հակասեմիտիզմի դեմ պայքարը, և, հավանաբար, լրջորեն կխախտեն օրենքն ու կարգը։ Նման բնույթի այլ անձանց իրավունքների նկատմամբ ոտնձգություններն անհամատեղելի են ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների հետ, և դրանց հեղինակներն, անշուշտ, հետապնդում են կոնվենցիայի 17-րդ հոդվածով արգելված նպատակներ»։ Դատարանը եզրակացնում է, որ ՄԻԵԿ-ի 17-րդ հոդվածի համաձայն հայցվորը չի կարող դիմել ՄԻԵԿ-ի 10-րդ հոդվածով նախատեսված պաշտպանությանը, քանի որ նա ցանկանում է խոսքի ազատությունն օգտագործել մարդկության դեմ հանցագործությունները վիճարկելու համար[9]։

Համոզմունքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005 թվականի ապրիլի 14-ին Անտվերպենի Վերաքննիչ դատարանը Զիգֆրիդ Վերբեկեին դատապարտեց 1 տարվա ազատազրկման և 2500 եվրո տուգանքի ՝ այդ օրենքի հիման վրա։ Դատարանը նաև կասեցրել է նրա քաղաքացիական իրավունքները 10 տարի ժամկետով։ Հավասար հնարավորությունների կենտրոնը և Օսվենցիմի բելգիական հիմնադրամը խորհրդանշական 1 եվրոյի վնաս են ստացել[10]։

Հնարավոր ընդլայնումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005 թվականի հունիսին Բելգիայի Սենատում քննարկվում էր օրենքի բարեփոխումը, որն ուղղված էր նրա ազդեցությունը այլ ցեղասպանությունների, օրինակ ՝ Հայոց ցեղասպանության և Ռուանդայի ցեղասպանության ժխտման վրա տարածելուն։ Հայոց ցեղասպանության իրավական որակման շուրջ քաղաքական և հասարակական տարաձայնությունների պատճառով բարեփոխումը հետաձգվեց[11]։ Հայոց ցեղասպանության ժխտումը 1999 թվականից ի վեր Բելգիայի ընտրությունների ժամանակ պարբերաբար օգտագործվել է որպես նախընտրական քարոզչության գործիք թուրք թեկնածուների (բոլոր կուսակցությունների) և կազմակերպությունների կողմից, ինչը որոշ կուսակցությունների համար դժվարացրել է ընտրություններում հստակ դիրքորոշում որդեգրել այն անօրինական ճանաչելու վերաբերյալ[12]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Act of 23 March 1995 on punishing the denial, minimisation justification or approval of the genocide perpetrated by the German National Socialist Regime during the Second World War Արխիվացված Հոկտեմբեր 12, 2006 Wayback Machine (informal translation) (fr) Loi tendant à réprimer la négation, la minimisation, la justification ou l'approbation du génocide commis par le régime national-socialiste allemand pendant la seconde guerre mondiale Արխիվացված 2009-03-29 Wayback Machine (official French text) (nl) Wet tot bestraffing van het ontkennen, minimaliseren, rechtvaardigen of goedkeuren van de genocide die tijdens de tweede wereldoorlog door het Duitse nationaal-socialistische regime is gepleegd Արխիվացված Մարտ 12, 2007 Wayback Machine (official Dutch text)
  2. ↑ The text of the law sets the maximum fine at 5,000 francs. This is 125 euros. This amount is by law multiplied by 200. The real fine therefore is 2,500 EUR.
  3. ↑ Legislative record of the Holocaust denial bill in Dutch Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine and in French Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine, by the Belgian Chamber of Representatives. Retrieved on July 4, 2007.
  4. ↑ «Minutes of the Plenary Session of Thursday 2 February 1995 of the Belgian Chamber of Representatives» (PDF). The Belgian Chamber of Representatives. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2007 թ․ հուլիսի 4-ին.
  5. ↑ World Jewish Congress and Anti-Defamation League, Anti-semitism worldwide 1999-2000, Tel Aviv University Press: p66.
  6. ↑ Pol Mathil, "Un colloque international faisait le point cette semaine à Bruxelles sur la «Négation de la Shoah». Du révisionnisme au négationnisme, un tout petit «pas»", Le Soir, 12 November 1998
  7. ↑ "Le décret Suykerbuyk ne sera jamais appliqué. Il n'y aura pas d'amnistie déguisée pour la collaboration flamande: la Cour d'arbitrage a annulé hier le décret Suykerbuyk.", Le Soir, 15 October 1999
  8. ↑ «Voorstel van decreet van de heer Herman Suykerbuyk c.s. houdende vaststelling van de voorwaarden voor getroffenen van repressie en epuratie, en voor oorlogsslachtoffers om in aanmerking te komen voor een financiële tegemoetkoming (opschrift gewijzigd door de commissie : … houdende bijkomende bijstand aan personen die in een bestaansonzekere toestand verkeren ten gevolge van oorlogsomstandigheden, repressie en epuratie)». Արխիվացված է օրիգինալից 2013-06-28-ին. Վերցված է 2023-09-22-ին.
  9. ↑ ECtHR, no. 65831/01, 24 June 2003, R. Garaudy vs. France, unpublished, cited in (nl)Dirk Voorhoof, Antwerpse negationisten van “Vrij Historisch Onderzoek” veroordeeld(չաշխատող հղում) ("Antwerp negationists of "Free Historical Research" convicted"), Ghent University, October 2003.
  10. ↑ (nl) Veroordeling voor ontkenning van holocaust Արխիվացված Հոկտեմբեր 2, 2006 Wayback Machine ("Conviction for holocaust denial"), L.B.R., 4 May 2005, accessed on 4 September 2006.
  11. ↑ (fr) Débats sur le négationnisme du génocide arménien - Belgique 2003-2005
  12. ↑ (fr) 29 mai 2004: des candidats et des élus du PS, du MR, du CDH et d'Ecolo dans une manifestation négationniste à Bruxelles