ՄԻԿՏԱ

ՄԻԿՏԱ
Տեսակաշխարհաքաղաքական խումբ և կոալիցիա
Անվանված էՄեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ, Ինդոնեզիա, Հարավային Կորեա, Թուրքիա և Ավստրալիա

ՄԻԿՏԱ (անգլ.՝ MIKTA — Mexico, Indonesia, South Korea, Turkey, Australia), հինգ երկրի՝ Մեքսիկայի, Ինդոնեզիայի, Հարավային Կորեայի, Թուրքիայի, Ավստրալիայի ոչ պաշտոնական միավորում, այսպես կոչված՝ «միջին տերությունների» միավորում[1]։

Կազմակերպությունը հիմնադրվել է 2013 թվականի սեպտեմբերին Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Գլխավոր Ասամբլեայի 68-րդ նստաշրջանի շրջանակներում՝ Մեքսիկայի, Ինդոնեզիայի, Հարավային Կորեայի, Թուրքիայի և Ավստրալիայի արտաքին գործերի նախարարների մասնակցությամբ։ Նախաձեռնողը Հարավային Կորեան է։

ՄԻԿՏԱ-ի անդամ երկրները, այսպես կոչված՝ «միջին մակարդակի» տերություններն են, որոնք ներկայացնում են տարբեր տարածաշրջաններ։ Նրանք ՄԻԿՏԱ-ն ստեղծել են որպես ոչ ֆորմալ խորհրդատվական հարթակ՝ նպատակ ունենալով ամրապնդել իրենց դիրքերը միջազգային ասպարեզում և ստեղծել ինստիտուցիոնալ հիմք համատեղ միջպետական նախաձեռնությունների համար։

ԱԳ նախարարների մակարդակով ՄԻԿՏԱ երկրների առաջին հանդիպումը պաշտոնական ձևաչափով տեղի է ունեցել 2014 թվականի ապրիլի 13-14-ը Մեխիկոյում։ Այս հանդիպման արդյունքներով արտգործնախարարներն ընդունել են Հյուսիսային Կորեայի իրավիճակի վերաբերյալ համատեղ կոմյունիկեն և պայմանավորվել են հաջորդ հանդիպումն անցկացնել Հարավային Կորեայում։

Ստեղծման պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ՄԻԿՏԱ-ի անդամ երկրներ

Երկբևեռ աշխարհակարգից բազմաբևեռ աշխարհին անցնելուց հետո միջին մակարդակի երկրների համար խնդրանք ներկայացվեց համաշխարհային քաղաքականության մեջ նոր դերակատարման համար։ Զարգացող երկրները միավորելու գաղափարը հիմնված էր տնտեսական աճի տեմպերի և տնտեսական զարգացման աճի չափանիշների վրա։ Փորձագետները ՄԻՆՏ-ը համարում են ՄԻԿՏԱ-ի ոչ պաշտոնական նախատիպը[2]։ Անվանումն առաջարկել է ամերիկյան Fidelity Investments ֆինանսական ընկերությունը 2011 թվականին, որի գաղափարը սատարել է ֆինանսական վերլուծաբան Ջիմ Օ'Նիլը, որը նախկինում հանդես էր գալիս ԲՐԻԿՍ-ում։ Մեքսիկան, Ինդոնեզիան, Նիգերիան և Թուրքիան, ունենալով նման տնտեսական ցուցանիշներ և քաղաքական շահեր, կարող էին միավորվել։ ՄԻԿՏԱ-ի անդամ են դարձել նախարարության բոլոր երկրները, բացի Նիգերիայից, դրա փոխարեն կազմակերպության անդամ են դարձել Ավստրալիան և Հարավային Կորեան։ Ավելի վաղ Goldman Sachs-ի վերլուծաբանները Մեքսիկային, Ինդոնեզիային, Հարավային Կորեային և Թուրքիային առանձնացրել էին, որոնք արդեն տասնմեկ խմբի անդամ էին՝ որպես միավորման պոտենցիալ գործընկերներ։ Արդյունքում 2013 թվականին կազմավորվեց ՄԻԿՏԱ-ի ոչ պաշտոնական կազմակերպությունը, որը ենթադրում էր մասնակից երկրների համագործակցությունը առևտրատնտեսական և քաղաքական-դիվանագիտական ոլորտներում։

Չնայած, որ ՄԻԿՏԱ-ի անդամ երկրները տարբերվում են մշակութային, սոցիալ-տնտեսական և աշխարհագրական իմաստով, նրանք ունեն ընդհանուր հատկություններ։ G20-ի անդամ բոլոր երկրները նման տնտեսական ներուժ ունեն և կիսում են միջազգային համագործակցության և կոոպերացիայի արժեքը գլոբալ հարցերի լուծման գործում[3]։

ՄԻԿՏԱ-ի մասնակից երկրների տնտեսական դիմանկար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՄԻԿՏԱ-ի անդամները (բացի Ինդոնեզիայից) մտնում են ՀՆԱ-ի գծով երկրների վարկանիշի երկրորդ տասնյակի մեջ․

  • Հարավային Կորեա — 14-րդը համաշխարհային տնտեսությունը ըստ ՀՆԱ-ի
  • Ավստրալիա — 20-րդը համաշխարհային տնտեսությունը ըստ ՀՆԱ-ի
  • Մեքսիկա — 11-րդը համաշխարհային տնտեսությունը ըստ ՀՆԱ-ի
  • Ինդոնեզիա — 7-րդը համաշխարհային տնտեսությունը ըստ ՀՆԱ-ի
  • Թուրքիա — 13-րդը համաշխարհային տնտեսությունը ըստ ՀՆԱ-ի

Նախագահություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՄԻԿՏԱ-ի նախագահները ամեն տարի հերթականությամբ փոխվում են[4]․

Թվական Նախագահ
2014 Մեքսիկա
2015 Հարավային Կորեա
2016 Ավստրալիա
2017 Թուրքիա
2018 Ինդոնեզիա
2019 Մեքսիկա

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ "Средние державы" как элементы современной мировой системы. К вопросу о теоретическом осмыслении концепта
  2. ↑ The Economist Who Invented The BRICs Just Invented A Whole New Group Of Countries: The MINTs
  3. ↑ МИКТА: новый полюс в «двадцатке» Лента новостей "Без формата"
  4. ↑ MIKTA Wikipedia

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «ՄԻԿՏԱ» հոդվածին։