Մարիա Չեխովա

Մարիա Չեխովա
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 19 (31), 1863 կամ 1863[1][2]
ԾննդավայրՏագանրոգ, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էհունվարի 15, 1957(1957-01-15)[3]
Մահվան վայրՅալթա, Ղրիմի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԱուտկինսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մայրենի լեզուռուսերեն
ԿրթությունՄոսկվայի բարձրագույն կանանց դասընթացներ և Մարիինյան գիմնազիա
Մասնագիտություննկարչուհի, խմբագիր և մանկավարժ
Ծնողներհայր՝ Պավել Չեխով, մայր՝ Եվգենյա Չեխովա
Պարգևներ և
մրցանակներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան և «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ
 Maria Chekhova Վիքիպահեստում

Մարիա Պավլովնա Չեխովա (ռուս.՝ Мари́я Па́вловна Че́хова, օգոստոսի 19 (31), 1863 կամ 1863[1][2], Տագանրոգ, Դոնի զորքի մարզ, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 15, 1957(1957-01-15)[3], Յալթա, Ղրիմի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), Անտոն Չեխովի քույրը, ուսուցիչ, նկարիչ, Յալթայում Անտոն Չեխովի տուն-թանգարանի հիմնադիրը, ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1953)։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիա Չեխովան ծնվել է 1863 թվականի հուլիսի 31-ին (հին տոմարով օգոստոսի 12-ին) Տագանրոգում (այժմ ՝ Ռոստովի մարզ)։ 1872 թվականին ընդունվել է Տագանրոգի Մարիանյան կանանց գիմնազիա։ Ընտանիքի սնանկացումից և 1876 թվականին Մոսկվա տեղափոխվելուց հետո միջնակարգ կրթությունը շարունակել է Ֆիլարետովի կանանց թեմական դպրոցում, որն ավարտել է 1884 թվականին։ 1882-1885 թվականներին սովորել է պրոֆեսոր Վ. Ի. Գիրեյի կանանց բարձրագույն դպրոցում[4]։

1886-1904 թվականներին նա դասավանդել է պատմություն և աշխարհագրություն Մոսկվայի Լ. Ֆ. Ռժևսկայայի կանանց մասնավոր գիմնազիայում։ 1903 թվականին Չեխովան ստացել է ոսկե մեդալ՝ «Եռանդուն կրթության» համար, Ստանիսլավսկու ժապավենի վրա։

Չեխովները ընկերների հետ` վերևում ՝ Իվանը, Ալեքսանդրը, Պավել Եգորովիչը։ Երկրորդ շարքում` Մ. Կորնեևան, Լիկա Միզինովան, Մարիան, Եվգենիա Յակովլևնան, Սերյոժա Կիսելյովը։ Ներքևում ՝ Միխայիլը, Անտոնը։ 1890 թ.

Մարիա Չեխովան լրջորեն զբաղվել է գեղանկարչությամբ։ 1890-ականներին նա գեղանկարչություն էր սովորել Ստրոգանովի ուսումնարանում և Ա. Ա.Խոտյանցևայի մասնավոր ստուդիայում։ Գեղանկարչության մեջ նրան օգնել են Վալենտին Սերովը, Կոնստանտին Կորովինը, Իսահակ Լևիտանը։ Մելիխովոյում նա օգնել է իր եղբորը՝ Անտոն Չեխովին դպրոցներ կառուցելիս, գյուղացիներին բուժելիս և տնտեսական աշխատանքներ կատարելիս։ Եղբոր մահից հետո նա իր կյանքը նվիրել է նրա գրական և նամակագրական ժառանգության հավաքագրմանը և հրատարակմանը։

1914 թվականին Մարիա Չեխովան Անտոն Պավլովիչի անձնական իրերը նվիրել է Տագանրոգի թանգարանին, ինչպես նաև ներկա է գտնվել Տագանրոգում գրադարանի և թանգարանի նոր շենքի բացմանը և օծմանը, որը կառուցվել է Անտոն Չեխովի ընկերոջ՝ ակադեմիկոս Ֆեոդոր Շեխտելի նախագծով։ 1921 թվականից եղել է իր կողմից ստեղծած Անտոն Չեխովի Յալթայի տուն-թանգարանի մշտական տնօրենը։

1935 թվականին Օլգա Կնիպեր-Չեխովայի հետ միասին նա եկել է հայրենի Տագանրոգ՝ մասնակցելու Անտոն Չեխովի ծննդյան 75-ամյակին նվիրված տոնակատարություններին։ Տագանրոգի թիվ 2 դպրոցը կոչվել է Անտոն Չեխովի անունով։ Յալթայի տուն-թանգարանի պահպանման և Անտոն Չեխովի գրական ժառանգությունը հրատարակելու երկար տարիների աշխատանքի համար 1944 թվականի հուլիսի 14-ին Մարիա Չեխովան պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։

Նա մահացել է 1957 թվականի հունվարի 15-ին Յալթայում ՝ սրտի կաթվածից և թաղված է մոր`Եվգենյա Չեխովայի կողքին, Յալթայի քաղաքային գերեզմանատանը։

Հուշագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Воспоминания об А. П. Чехове: Из далёкого прошлого. — Государственное издательство художественной литературы СССР, 1960. — 290 с. — 75 000 экз.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 NUKAT — 2002.
  2. ↑ 2,0 2,1 MAK (польск.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ Цыганков Д. А. В. И. Герье и Московский университет его эпохи. — М.: ПСТГУ, 2008. — С. 72. — 1000 экз. — ISBN 978—5—7429—0347—5

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Шапочка Е. А. Чехова Мария Павловна // Энциклопедия Таганрога. — Таганрог: Антон, 1998. — С. 538. — ISBN 5-88040-017-4.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիա Չեխովա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր