Մեկը բոլորի համար, բոլորը մեկի

Կարգախոսը Դաշնային պալատի գմբեթի կենտրոնական մասում

Unus pro omnibus, omnes pro uno, լատիներեն դարձվածք է, որը նշանակում է «Մեկը բոլորի համար, բոլորը մեկի»։ Այս արտահայտությունը (Ֆրանսերենով) դարձավ հայտնի, երբ կիրառվեց «Երեք հրացանակիրները» վեպում։ Այն Շվեյցարիայի ոչ պաշտոնական կարգախոսն է։

Վաղ կիրառում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոհեմական, կաթոլիկ և բողոքական համայնքների ղեկավարների հանդիպման ժամանակ 1618 թվականին, որը հանգեցրեց Պրահայում դեֆենստրացիաների, բողոքականների ներկայացուցիչները կարդացին մի նամակ հաստատելով՝ «Քանի որ նրանք մտադրված են շարունակել մահապատիժ կիրառել մեր դեմ, մենք եկանք անանուն համաձայնության, որ անկախ կյանքի և վերջույթների, պատվի և կարողության կորստից, մենք ամուր կկանգնենք, բոլորը մեկի և մեկը բոլորի համար... որ մենք չենք լինի ենթակա, այլ փոխարենը հավատարմորեն կաջակցենք և կպաշտպանենք մեկս մյոսին առավելագույն ձևով, ընդդեմ բոլոր դժվարությունների»[1]։

Երեք հրացանակիրներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գվարդիայի հրացանակիրը

Մեկը բոլորի համար, բոլորը մեկի (Un pour tous, tous pour un, նաև շրջվում է Բոլորը մեկի համար, մեկը բոլորի) մի կարգախոս է, որն ավանդաբար կապվում է Ալեքսանդր Դյումայի գրած «Երեք հրացանակիրները» վեպի թատերական հերոսների հետ, որն առաջին անգամ հրատարակվել է 1844 թվականին։ Վեպում, մի խումբ ֆրանսիացի հրացանակիրների՝ Աթոսի, Պորթոսի, Արամիսի և դ'Արտանյանի, ովքերունեն այն կարգախոս, հավատարիմ են մնում իրար անկախ ամեն ինչից[2][3]։

2002 թվականի նոյեմբերի 30֊ին, մանրակրկիտ մշակված բայց հանդիսավոր երթին, վեց հանրապետական գվարդիաներ Դյումայի դագաղը իր նախնական թաղման վայրից՝ Վիլեռես֊Կոտեռից, որը գտնվում է Էնա գավառում տեղափոխեցին Պանթեոն։ Դագաղը փաթաթված էր կապույտ թավշյա կտորով մակագրված կարգախոսով[4]։

Շվեյցարիայի ավանդական կարգախոսը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շվեյցարիան չունի պաշտոնական կարգախոս, որը սահմանված է սահմանադրության կամ օրենսդրական փասթաթղթերի մեջ[5]։ Արտահայտություն իր գերմաներեն (Einer für alle, alle für einen), ֆրանսերեն (un pour tous, tous pour un), իտալերեն (Uno per tutti, tutti per uno) and ռումիներեն (In per tuts, tuts per in) տարբերակներում, սկսել է լայնորեն կիրառվել 19֊րդ դարում։ Երբ աշնանային փոթորիները առաջացրեցին լայնատարած ջրհեղեղներ Շվեյցարիայի Ալպերում ուշ սեպտեմբերին և 1868 թվականի վաղ հոկտեմբերին, պաշտոնյաները սկսեցին օգնության արշավ այդ կարգախոսի ներքո, դիտավոր կերպով օգտագործելով այն, որպեսզի խթանեին պարտականության և համերաշխության, ազգային միասնության զգացումը երիտասարդ ազգի բնակչության։ Շվեյցարիան դարձել է դարձել է դաշնային երկիր միայն 20 տարի առաջ, և վերջին քաղաքացիական պատերազմը Շվեյցարիայի վարչական բաժանումների միջև, Սոնդերբունդյան պատերազմը, տեղի է ունեցել 1847 թվականին[6]։ Թերթերի գովազդները, որոնք օգտագործում էին կարգախոսը նվիրատվության կոչ անելու համար, տարածվեցին երկրի բոլոր մասերում։ Արտահայտույունն ավելի ու ավելի շատ կապվում էր Շվեյցարիայի հիմադրման առապելների հետ, որը հաճախ ունի նաև միասնություն, որպես կենտրոնական թեմա, այն աստիճանի որ, "Unus pro omnibus, omnes pro uno", նույնիսկ գրվեց Շվեյցարիայի դաշնային պալատի գմբեթի վրա 1902 թվականին[7]։ Այդ ժամանակից ի վեր այն համարվում է երկրի կարգախոս։

Բոլոր կուսակցությունների և մարզերի քաղաքական գործիչները ճանաչեցին այն, որպես Շվեյցարիայի կարգախոս[8][9][10][11][12]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Helfferich, Tryntje (2009). The Thirty Years War: A Documentary History. Indianapolis: Hackett Publishing Company. p. 16.
  2. ↑ The Three Musketeers at Project Gutenberg, ch. 9: "'And now, gentlemen,' said d'Artagnan, without stopping to explain his conduct to Porthos, 'All for one, one for all--that is our motto, is it not?
  3. ↑ Les Trois Mousquetaires at Project Gutenberg, ch. 9: "Et maintenant, messieurs, dit d'Artagnan sans se donner la peine d'expliquer sa conduite à Porthos, tous pour un, un pour tous, c'est notre devise, n'est-ce pas?"
  4. ↑ Dumas au Panthéon (in French)
  5. ↑ "La fraternité" (PDF) (in French). Federal Supreme Court of Switzerland. June 2003. p. 2. Archived from the original (PDF) on 2006-03-27. The traditional motto "one for all, all for one" has no constitutional or legal foundation." URL last accessed January 18, 2006.
  6. ↑ Pfister, Ch. (January 18, 2005). "Die Geburt der Schweiz aus der Katastrophe" (PDF). Tages-Anzeiger (in German). Archived from the original (PDF) on March 27, 2006. Retrieved January 23, 2006.
  7. ↑ The Federal Assembly - The Swiss Parliament: Architecture, on the official website of the Swiss Parliament. URL last accessed January 18, 2006.
  8. ↑ Ruth Dreifuss, President of the Swiss Confederation. Swiss National Day Address, 1 August 1999. Available in German Արխիվացված 2006-02-11 Wayback Machine, French Արխիվացված 2006-02-11 Wayback Machine and Italian Արխիվացված 2006-02-10 Wayback Machine. URLs last accessed January 18, 2006
  9. ↑ Yves Christen, speaker of the National Council of Switzerland|National Council. parlament.ch. 18 March 2003. URL last accessed January 18, 2006.
  10. ↑ Max Binder, speaker of the National Council of Switzerland|National Council. parlament.ch. 1 August 2004. URL last accessed January 18, 2006.
  11. ↑ Thérèse Meyer, speaker of the National Council. parlament.ch 24 March 2005. URL last accessed 23 January 2006.
  12. ↑ Samuel Schmid, President of the Swiss Confederation. vbs.admin.ch Արխիվացված 2006-03-23 Wayback Machine 23 September 2005. URL last accessed 23 January 2006.