Մենինգիզմ | |
---|---|
Տեսակ | ախտանիշ կամ նշան |
Հիվանդության ախտանշաններ | neck stiffness?, Brudziński's sign?, Kernig's sign? և straight leg raise?[1] |
ՀՄԴ-9 | 781.6 |
ՀՄԴ-10 | R29.1 |
Մենինգիզմը կլինիկական համախտանիշ է, որի ժամանակ դիտվող ախտանիշերից են պարանոցի մկանների կարկամվածությունը (ծոծրակային կարկամվածություն), լուսավախությունը (ֆոտոֆոբիա) և գլխացավը։ Այն վկայում է ուղեղապատյանների գրգռման մասին, որոնք կարող են պատահել, օրինակ, մենինգիտի, ենթաոստայնային արյունազեղումների և այլ հիվանդությունների դեպքում։ "Մենինգիզմ" եզրույթն օգտագործվում է այն դեպքում, երբ նկարագրված ախտանիշերը պայմանավորված չեն ուղեղապատյանների բորբոքումով․ այն հաճախ է պատահում երեխաների մոտ տարբեր, սուր ընթացքով հիվանդությունների ժամանակ[2]։ Այս դեպքում դիտվող այլ նշաններից են Կեռնիգի ախտանիշը և Բրուձինսկու թվով երեք ախտանիշերը.
Մենինգիզմի մասին վկայող հիմնական ախտանիշներն են ծոծրակային կարկամվածությունը, Կեռնիկի ախտանիշը և Բրուձինսկու ախտանիշը։ Այս նշանները չունեն բարձր զգայունություն․ մենինգիտի դեպքում չափահաս անձանց մոտ ծոծրակային կարկամվածությունը առկա է 30% դեպքերում, իսկ Կեռնիգի կամ Բրուձինսկու ախտանիշները կարելի նկատել միայն 5% դեպքերում[3]։
Ծոծրակային կարկամվածությունը դա պարանոցը դեպի առաջ ծալելու անկարողությունն է՝ պարանոցային մկանների բարձր լարվածության պատճառով։ Եթե պարանոցի ծալումը ցավոտ է, սակայն հնարավոր է կատարել ամբողջ ծավալով, ապ դա չի գնահատվում որպես ծոծրակային կարկամվածություն։[փա՞ստ]
Կեռնիգի ախտանիշը դրական է համարվում, երբ ստորին վերջույթը կոնք-ազդրային և ծնկան հոդերում 90 աստիճան անկյան տակ ծալված դիրքով փորձում են կատարել տարածում ծնկահոդում, սակայն դա լինում է շատ ցավոտ՝ մկանային դիմադրության պատճառով[4]։ Սա վկայում է, օրինակ, ենթաոստայնային արյունազեղման կամ մենինգիտի առկայության մասին[5]։
Յոզեֆ Բրուձինսկին (լեհ.՝ Józef Brudziński, 1874–1917, լեհ մանկաբույժ) առանձնացրել է մի քանի մենինգեալ նշաններ։ Ամենահաճախ օգտագործվող նշանը երբեմն անվանում են Բրուձինսկու վերին կամ պարանոցային ախտանիշ, որի դեպքում հիվանդի պառկած դիրքում պարանոցը դեպի առաջ հարկադրաբար ծալելիս նկատվում է ստորին վերջույթների ակամա ծալում և սեղմում որովայնին[3][6]։
Բրուձինսկու մյուս ախտանիշներից են[7].
{{cite journal}}
: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
|