Նավ-թանգարան

Նավ-թանգարան, նավ, որում գտնվում է թանգարանային ցուցադրություն` նվիրված նավի պատմությանը, անձնակազմին, իրադարձություններին, որոնց մասնակցել է նավը, ծովային ժառանգության օբյեկտ։

Սովորաբար այդպիսի նավը հասարակության համար բաց է կրթական կամ հիշատակի նպատակներով։ Դրանցից ոմանք օգտագործվում են նաև ուսումնական կամ այլ նպատակների համար, սովորաբար սրանք այն մի քանի նավերն են, որոնք պահպանել են շարժվելու ունակությունն ու իրավաբանական կարողությունները։

Աշխարհում կան մի քանի հարյուր թանգարանային նավեր։ Թանգարանային նավերից շատերը, եթե ոչ մեծ մասը, կապված են իրենց համապատասխան ծովային թանգարանի հետ։

Ռուսաստանում նավերի պահպանումն սկսվել է Պերեասլավ նավատորմի մնացորդները պահպանելու մասին 1723 թվականին Պետրոս I-ի հրամանագրով։ 1803 թվականին Վլադիմիրի ազնվականության կողմից հավաքված գումարով թանգարանի շենքի շինարարությունն իրականացվել է պետրովյան «ֆորտունա» նավը պահպանելու համար։ Աստրախանում 18-րդ դարի վերջից մինչև 20-րդ դարի կեսերը պահվում էր Եկատերինա II-ի «Տվեր» խոշոր թիանավը։ Այնուամենայնիվ, 1948 թվականի «Ավրորա» հածանավը դարձել է առաջին նավ-թանգարանը։ 1958 թվականին Վլադիվոստոկում այցելության համար բացվել է նավադրոշը։ 1980-90-ականներին թանգարանների են վերածվել սուզանավեր Վլադիվոստոկում, Կալինինգրադում, Սևերոդվինսկում և Սանկտ Պետերբուրգում։ 1990-ական թվականների երկրորդ կեսին Համաշխարհային օվկիանոսի թանգարանում հայտնվել է թանգարանային ափ` «Վիտյազ», «Տիեզերագնաց Պացաև» թանգարանային նավերով և Բ-413 սուզանավերով։

1989 թվականին Մուրմանսկում հավերժ կանգնեցվել է «Լենին» սառցահատը, որն աշխատել է 30 տարի։ 2009 թվականից սառցահատի վրա թանգարան է հիմնվել^[1]։ 2016 թվականին սառցահատն ընդգրկվել է դաշնային նշանակության մշակութային ժառանգության հուշարձանների պետական միասնական ռեգիստր։