Չառլզ Շեպենս

Չառլզ Շեպենս
Ծնվել էմարտի 13, 1912(1912-03-13)[1]
ԾննդավայրMouscron, Մուսկրոն, Էնո, Բելգիա
Մահացել էմարտի 28, 2006(2006-03-28)[2][3] (94 տարեկան)
Մահվան պատճառԿաթված
Քաղաքացիություն Բելգիա և  ԱՄՆ
Մասնագիտությունբժիշկ, ակնաբույժ և Դիմադրության մարտիկ
ԱնդամակցությունԲելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա
Պարգևներ

Չառլզ Շեպենս (մարտի 13, 1912(1912-03-13)[1], Mouscron, Մուսկրոն, Էնո, Բելգիա - մարտի 28, 2006(2006-03-28)[2][3][5]), բելգիացի հայտնի ակնաբույժ, որին շատ մասնագետներ համարում են «ցանցաթաղանթի ժամանակակից վիրաբուժության հայրը»[6][7]։

Կյանք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աչքի կառուցվածքը

Շեպենսը ծնվել է Բելգիայի Մուսկորն քաղաքում՝ 1912 թվականին[8]։ Նրա հայրը եղել է բժիշկ։ Ի սկզբանե, նա հետաքրքրված է եղել մաթեմատիկայով՝ նախքան 1935 թվականին Գենտի բժշկական պետական համլսարանի ավարտը[6][7]։ Հետագայում Շեպենսը սովորել է ակնաբուժություն Լոնդոնի Մուրֆիլդսի ակնաբուժական հիվանդանոցում՝ նախքան երկրորդ համաշխարհային պատերազմը[6][7]։ Այն բանից հետո, երբ գերմանական բանակը ներխուժեց Բելգիա 1940 թվականին, նա դարձավ բելգիական օդային ուժերի բժիշկ սպա։

Բելգիայի անկումից հետո նա փախչում է Ֆրանսիա, որտեղ 1942-ից մինչև 1943 թվականները լինում է ֆրանսիական հեղափոխական շարժման ակտիվ մասնակից, տեղափոխելով մարդկանց Պիրենեց դեպի Իսպանիա[7]։ Շեպենսը երկու անգամ գերի է եղել գերմանական բանակում։ Նա աշխատել է Ժակ Պերո կեղծանվամբ՝ Մենդիվ գյուղի փայտասղոցման օպերատոր։ Երբ գերմանացիները իմանում են այս օպերացիայի մասին նա փաղչում է Անգլիա[9]։

Ակնաբույժ, ցանցաթաղանթի մասնագետ և ստեղծարար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաշխարհային պատերազմից հետո Շեպերսը վերսկսում է իր բժշկական կարիերան[7]։ 1947 թվականին գաղթում է ԱՄՆ և դառնում է Հարվարդի բժշկական համալսարանի գիտական աշխատակից[6][7]։ Շեպենսին են վերագրում ակնաբուժության կարևորագույն վիրաբուժական ճյուղի ստեղծմանը՝ վիտրեոռետինային վիրահատություններ, որոնք համակցված վիրահատություններ են կատարվող ցանցաթաղանթի և ապակենման մարմնի վրա։ 1950 թվականին նա հիմնում է հետազոտական լաբորատորիա, որտեղ ուսումնասիրվում էին ցանցաթաղանթի հիվանդությունները[7]։ Հիմա այն հայտնի է, որպես Շեպենսի անվան գիտահետազոտական կենտրոն, որը աշխատում է Հարվարդի համալսարանի և Մասաչուսեթսի ընդհանուր պրոֆիլի հիվադանոցի հետ։ Կենտրոնը զարգացում է ապրել 6 աշխատակցից մինչև 200 աշխատակից՝ 2006 թվականի տվյալների համաձայն։ 2011 թվականին գիտական կենտորնը միացել է Մասաչուսեթսի ակնաբուժական և ականջի հիվանդությունների հիվանդանոցներին[6][7][10][11]։

1967 թվականին Շեպենսը հիմնում է Ցանցաթաղանթի համայնքը, որտեղ և եղել է առաջին նախագահը սկսած 1968-ից մինչև 1969 թվականը[6]։

Շեպենսը ստեղծում է բինոկուլյար անուղղակի օֆտալմոսկոպ, որը հիմնականում օգտագործվում է ցանցաթաղանթի հետազոտման համար[6]։ Բնօրինակը այժմ գտնվում է Սմիտսոնի համալսարանում, ԱՄՆ[12]։ Հայտնի է, որ Շեպենսը հավաքել է գործիքը մետաղական մնացորդներից, որոնք հավաքել էր Լոնդոնի փողոցներից՝ գերմանական հրետանակոծության ժամանակ։ Նա նաև եղել է առաջինը մի շարք վիրաբուժական միջամտությունների, ինչպիսն է օրինակ, ցանցաթաղանթի ամրացումը։ Այս մեթոդի կիրառումը բարելավում է ցանցաթաղանթի վիրահատությունների կանխատեսումը 40%-ին մինչև 90%։ Շեպենսը իր կարիերայի ընթացքում գրելե է 4 գիրք և 340 հետազոտական աշխատանք է կատարել[7]։

Մրցանակներ և ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1999 թվականին Շեպենսը դասվել է Ամերիկական համայնքի կողմից, կատարակտի և ռեֆրակցիոն վիրահատություններ կատարող, դարի 10 ամենաազդեցիկ բժիշկների շարքին։ Նրա պատվին նաև կոչել են մրցանակ 2003 թվականին։ 2006 թվականին գնահատվել է նաև նրա կյանքի վաղ շրջանի հերոսական շրջանը և Ֆրանսիայի դեսպանը հանձնել է նրան ֆրանսիական պատվավոր լեգիոն տիտողը՝ շուրջ 100 մարդ Ֆրանսիայից Իսպանիա ծածուկ տեղափոխման համար[7][9]։

Նրա կյանքի պատմությունը նկարագրված է 2004 թվականի հրապարակված Մեր Օստրում գրքում, «Վիրաբույժը և քահանան։ ֆրանսիական ապստամբության երկու հերոսները»։ 2006 թվականին Շեպերսը մահանում է ինսուլտից՝ 94 տարեկան հասակում[9][13][14]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 SNAC — 2010.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.irishexaminer.com/breaking/story.asp?j=178420320&p=y784zyxz6&n=178421080
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ https://news.harvard.edu/gazette/story/2006/03/schepens-receives-french-legion-of-honor-award/
  5. ↑ Thiery M (2008). «Charles Louis Schepens (1912–2006) en het criswick-schepenssyndroom. Tijdschrift boor Geneeskunde». 64 (7): 373. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 «33rd Annual Meeting» (PDF). The Retina Society. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ հունիսի 21-ին.
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 American Academy of Ophthalmology. 2003 Laureate Award Արխիվացված Հունիս 13, 2010 Wayback Machine.
  8. ↑ «Archived copy» (PDF). Արխիվացված օրիգինալից 2005 թ․ հունվարի 31. Վերցված է 2006 թ․ ապրիլի 7-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 "War-hero eye surgeon dies at 94". Արխիվացված Մարտ 3, 2016 Wayback Machine IrishExaminer.com. April 6, 2006.
  10. ↑ New England Ophthalmological Society. «Charles L. Schepens, M.D.». Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2006 թ․ ապրիլի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) Adapted from NEOS biography by Hal M. Freeman.
  11. ↑ Schepens Eye Research Institute. «History – Schepens Eye Research Institute». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 4-ին. History – Schepens Eye Research Institute
  12. ↑ HistoryWired: A few of our favorite things Արխիվացված Սեպտեմբեր 5, 2015 Wayback Machine
  13. ↑ Ostrum, Meg (2004). The Surgeon and the Shepherd: Two Resistance Heroes in Vichy France. Martha (Meg) G Ostrum: Books. ISBN 978-0-8032-3573-1.
  14. ↑ Lam, Andrew. Saving Sight: An eye surgeon's look at life behind the mask and the heroes who changed the way we see. Bokeelia, FL; Irie Books, 2013. 978-1-6172-0379-4
 ⛭