Պաուլ Աշերսոն

Պաուլ Աշերսոն
գերմ.՝ Paul Friedrich August Ascherson
Ծնվել էհունիսի 4, 1834(1834-06-04)[1][2]
Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն
Մահացել էմարտի 6, 1913(1913-03-06)[3] (78 տարեկան)
Բեռլին, Գերմանական կայսրություն
ԳերեզմանParkfriedhof Lichterfelde
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն և  Գերմանական կայսրություն
Մասնագիտությունբուսաբան, միջատաբան, համալսարանի դասախոս, աշխարհագրագետ, մարդաբան և botanical collector
Հաստատություն(ներ)HU Berlin և Բեռլինի բուսաբանական այգի
Գործունեության ոլորտբուսաբանություն
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա և Botanischer Verein für die Provinz Brandenburg und die angrenzenden Länder?[4]
Ալմա մատերՖրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և HU Berlin
Գիտական աստիճանբժշկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[5]
Եղել է գիտական ղեկավարFederico Kurtz?, Paul Graebner?, Reinhold Conrad Muschler? և Ignatz Urban?
ՀայրFerdinand Moritz Ascherson?
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Asch.
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Paul Friedrich August Ascherson Վիքիպահեստում

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոն կամ Պավել Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերզոն[6] (գերմ.՝ Paul Friedrich August Ascherson[7][8][9][10], հունիսի 4, 1834(1834-06-04)[1][2], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն - մարտի 6, 1913(1913-03-06)[3], Բեռլին, Գերմանական կայսրություն), գերմանացի[8] բուսաբան[6][8][9][10][11], բուսաբանության պրոֆեսոր[11], սնկաբան[7], բժիշկ[6], բժշկական գիտությունների դոկտոր[10], աշխարհագրագետ[8], պատմաբան, ազգագրագետ և լեզվաբան[10]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը ծնվել է 1834 թվականի հունիսի 4-ին Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինում[6][9][10]։

1850-1855 թվականներին նա ուսումնասիրել է բժշկություն և բնական գիտություններ Բեռլինի Հումբոլդտի անվան համալսարանում[6]։ Որոշ ժամանակ Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը պրակտիկա է անցել նաև որպես բժիշկ[6]։

1860-1876 թվականներին Պաուլը դարձավ Բեռլինի բուսաբանական այգու ասիստենտը[6]։ 1863 թվականին վերջինս պաշտպանեց դոկտորական ատենախոսություն բուսաբանության և բույսերի աշխարհագրության ոլորտում[9]։ 1873 թվականին Աշերսոնը նշանակվեց Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանի բուսաբանության պրոֆեսոր[11]։ 1876 թվականից հետո նա ղեկավարեց դեպի Աֆրիկա էքսպեդիցիան և արդյունքում հրապարակեց մայրցամաքի ֆլորայի մասին հիմնարար տեղեկություններ[10]։ 1877 թվականին Պաուլ Աշերսոնը ընտրվեց գերմանական «Լեոպոլդինա» բնախույզների հասարակության անդամ։ Նա մեծ ավանդ թողեց բուսաբանության համար՝ նկարագրելով բազմազան բույսերի[12]։

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը իր մահկանացուն կնքել է Բեռլինում, 1913 թվականի մարտի 6-ին[9][10]։

Գիտական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը մասնագիտացել է պտերանմանների, սերմնավոր բույսերի և սնկաբանության մեջ[7]։

Գիտական աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Studiorum phytogeographicorum de Marchia Brandenburgensis specimen. Dissertation, Берлин 1855.
  • Flora der Provinz Brandenburg, der Altmark und des Herzogthums Magdeburg. 1864[13].
  • P. Ascherson: Der Berg Orjen an der Bocche di Cattaro. In: Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin. Band 3, Բեռլին 1868, S. 319—336.
  • P. Ascherson: Beitrag zur Flora Dalmatiens. In: Österreichische botanische Zeitschrift. Band 19, 1869, S. 65—70.
  • zusammen mit Paul Graebner: Synopsis der mitteleuropäischen Flora. 1896—1939 (unvollendet)[14].
  • zusammen mit Paul Graebner: Das Pflanzenreich Potamogetonaceae. 1907.
  • zusammen mit Paul Graebner: Flora des nordostdeutschen Flachlandes (außer Ostpreußen). 1898—1899.
  • zusammen mit Agost Kanitz: Catalogus Cormophytorum et Anthophytorum Serbiae. 1877.
  • zusammen mit Georg August Schweinfurth: Illustration de la flore d'Egypte. 1887, Supplement 1889.

Մեծարում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անկատար սնկերի կարգի «Aschersonia» տեսակը կոչվել է ի պատիվ գիտնականի։ Նրա պատվին են անվանակոչվել նաև Aschersoniodoxa բույսերի Gilg և Muschl տեսակները խաչածաղկավորների ընտանիքից։

Ի երախտավորումն Աշերսոնի ներքոհիշյալ բույսեը անվանվել են հենց նրա պատվին.

  • Bosea aschersonii Bolle ex Pit. & Proust[15]
  • Eremurus aschersonii Kuntze[16]
  • Cirsium aschersonii Celak.[17]
  • Betula aschersoniana Hayek[18]
  • Amphilophium aschersonii Ule in Urb. & Graebn.[19]
  • Arabis aschersonii Gand.[20]
  • Tillandsia aschersoniana Wittm.[21]
  • Cleome aschersoniana Pfund[22]
  • Abelia aschersoniana Rehder[23]
  • Cobaea aschersoniana Brand[24]
  • Manotes aschersoniana Gilg[25]
  • Convolvulus aschersonii Engl.[26]
  • Carex aschersonii H.Lev.[27]
  • Collaea aschersoniana (Taub.) Burkart[28]
  • Halophila aschersonii Ostenf.[29]
  • Scleranthus aschersonii Rchb.[30]
  • Iris aschersonii Foster[31]
  • Marrubium aschersonii P.Magnus[32]
  • Cryptocarya aschersoniana Mez[33]
  • Elaphoglossum aschersonii Hieron.[34]
  • Huperzia aschersonii (Herter) Holub[35]
  • Pavonia aschersoniana Gurke[36]
  • Eugenia aschersoniana F.Hoffm.[37]
  • Ochna aschersoniana Schinz[38]
  • Olax aschersoniana Buttner[39]
  • Angraecum aschersonii Kraenzl.[40]
  • Plantago aschersonii Bolle[41]
  • Melica aschersonii M.Schulze[42]
  • Rosenbergia aschersoniana (Brand) House[43]
  • Potamogeton aschersonii A.Benn.[44]
  • Ranunculus aschersonii Freyn[45]
  • Rubus aschersonii Sprib.[46]
  • Psychotria aschersoniana K.Schum. & K.Krause[47]
  • Salix aschersoniana Seemen[48]
  • Chaenorhinum aschersonii Simonk.[49]
  • Verbascum aschersonii Boiss. & Sint. ex Murb.[50]
  • Lycium aschersonii Dammer[51]
  • Valeriana aschersoniana Graebn.[52]
  • Vleisia aschersoniana (Graebn.) Toml. & Posl.[53]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона/ В современной орфографии. — Петербург: Издательское общество «Ф.А. Брокгауз — И.А. Ефрон», 1907—1909.
  • Robert Zander; Fritz Encke, Günther Buchheim, Siegmund Seybold (Hrsg.): Handwörterbuch der Pflanzennamen. 13. Auflage. Ulmer Verlag, Stuttgart 1984, ISBN 3-8001-5042-5.(գերմ.)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Base biographique (ֆր.) — BIU Santé.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 SNAC — 2010.
  4. ↑ https://www.biodiversitylibrary.org/item/105373#page/13/
  5. ↑ CONOR.Sl
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 Ашерзон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 International Plant Names Index: Paul Friedrich August Ascherson (1834—1913)
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 DNB, Katalog der Deutschen Nationalbibliothek: Paul Friedrich August Ascherson
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Allgemeine deutsche Biographie & Neue deutsche Biographie (Digitale Register). Duncker & Humblot, Berlin 1953: Paul Friedrich August Ascherson
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 «Magdeburger Biographisches Lexikon: Paul Friedrich August Ascherson». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона/ В современной орфографии. — Петербург: Издательское общество «Ф.А. Брокгауз — И.А. Ефрон», 1907—1909.
  12. ↑ См. ссылку в карточке «Систематик живой природы».
  13. ↑ Flora der Provinz Brandenburg, der Altmark und des Herzogthums Magdeburg
  14. ↑ «Ascherson, Paul Friedrich August & Graebner, Karl Otto Robert Peter Paul». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  15. ↑ Iles Canar. Fl. 324, nomen. 1908 (IK).
  16. ↑ Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada x. 243 1887 (IK).
  17. ↑ Arch. Naturwiss. Landesdurchf. Bohmen ii. 263 1873 (IK).
  18. ↑ Fl. Steiermark i. 105 1908 (IK).
  19. ↑ Festschr. Ascherson 549. 1904 (GCI).
  20. ↑ Contr. Fl. Terr. Slav. Merid. 1: 4. 1883 (IK).
  21. ↑ Bot. Jahrb. Syst. xi. 68 1889 (IK).
  22. ↑ Flora 57: 413. 1874 (IK).
  23. ↑ Pl. Wilson. (Sargent) 1(1): 127. 1911 (IK).
  24. ↑ Helios 21: 87, fig. 1—3. 1904 (GCI).
  25. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 14(3): 334. 1891 (IK).
  26. ↑ Abh. Preuss. Akad. Wiss. 1891. ii. 349 1892 (IK).
  27. ↑ Bull. Geogr. Bot. 1912, xxii. 48, hybr. (IK).
  28. ↑ Legum. Argent. ed. 2 545 1952 (GCI).
  29. ↑ Bot. Tidsskr. 24: 239. 1902 (GCI).
  30. ↑ Oesterr. Bot. Z. 22: 114 (Quid?) 1872 (IK).
  31. ↑ Garden 1902 288 (IK).
  32. ↑ Ber. Deutsch. Bot. Ges. ii. 349 1882 (IK).
  33. ↑ Jahrb. Konigl. Bot. Gart. Berlin 5: 11. 1889 (IK).
  34. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 34(4): 555 1904 (IF).
  35. ↑ Folia Geobot. Phytotax. 20(1): 70 1985 (IF).
  36. ↑ Fl. Bras. (Martius) 12(3): 518. 1892 (IK).
  37. ↑ Beitr. Kenntn. Fl. Centr.-Ost-Afr. 35 1889 (IK).
  38. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxix. 61 1888 (IK).
  39. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxxii. 46 1890 (IK).
  40. ↑ Mitth. Forschungsreisenden Gel. Deutsch. Schutzgeb. ii. 160 1889 (IK).
  41. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 14(3): 251. 1891 (IK).
  42. ↑ Mitt. Bot. Ver. Jena vii. 38. 1889 (IK).
  43. ↑ Muhlenbergia 4: 25. 1908 (GCI).
  44. ↑ J. Bot. 31: 294. 1893 (IK).
  45. ↑ Bot. Centralbl. vi. Beil. [iii.] 13 1881 (IK).
  46. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xli. 216 (IK).
  47. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 40 (3): 330 1908 (IK).
  48. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxxvi. 159 1895 (IK).
  49. ↑ Urb. & Graebn. Festschr. Aschers. 236 (IK).
  50. ↑ in Lunds Univ. Arsskrift, n. f. xxix. No. 2 (Monogr. Verbascum) 304 1933 (IK).
  51. ↑ Bot. Jahrb. Syst. xlviii. 226. 1912 (IK).
  52. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 37(1): 72. 1905; 37: 448. 1906 (GCI).
  53. ↑ Taxon 25 (2—3): 274 1976 (IK).

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պաուլ Աշերսոն» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պաուլ Աշերսոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ