Պորուչիկ
Պորուչիկ (լեհ.՝ porucznik, չեխ․՝ poručík), կրտսեր սպայական կազմի աստիճան (զինվորական կոչում), համապատասխանում է լեյտենանտի աստիճանին (կոչմանը)։
18-19-րդ դարերում հանդիպել է նաև ուղղագրական տարբերակը՝ պորուտչիկ։
Պատմությունը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պորուչիկ, այսինքն ենթակա, հանձնարարականների համար սպա՝ լեյտենանտ բառի սլավոնական փոխառնությունը (ֆր.՝ lieutenant, լատին․՝ locum tenens «տեղը պահող»)։ Սկզբնականում պորուչիկները եղել են վաշտի հրամանատարների օգնականները։ Ռուսական բանակում պորուչիկի աստիճանը առաջին անգամ արձանագրվել է «Զինվորական կարգի խորամանկության և ուսման մեջ», «Նոր զորքի» զինվորական զորագնդերի ռազմական ղեկավարության համար, որոնք հրատարակվել են 1649 թվականին։ Հետագայում կապիտանի օգնականից պորուչիկը դարձավ դասակի և պլուտոնգի հրամանատար։ Ըստ աստիճանների աղյուսակի Պետրոս I պորուչիկ էր՝ կրտսեր սպա, հետևազորի 11-րդ դասում և 1722 թվականից մինչև 1798 թվականը հրետանու և ինժեներական զորքերի 10-րդ դասում, այնուհետև բոլոր զորքերի 10-րդ դասում, բացի գվարդիայից, որտեղ նա մնացել է 9-րդ դասում։ Ինչպես նաև կազակական զորքերում պորուչիկին համապատասխանում էր սոտնիկը, ռուսական ցարական նավատորմում՝ միչմանը, քաղաքական աստիճանին՝ կոլեգիական խորհրդատուն:Լիտվական մեծ իշխանության կանոնավոր բանակում պորուչիկի տարբերանշաններն էին էպոլյոտի 3 աստղերը։
- Պորուչիկի տարբեր կոչումների տեսակները Ռուսաստանի ռուսական ցարական նավատորմում
| Աստիճան |  Ռուսական ցարական նավատորմ |
 Ռուսական ցարական բանակ | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
թևքի նշան ուսադիր էպոլյոտ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| Կոդ 8 Դաս Ըստ աղյուսակի X |
… թևքի նշան (1917) |
Ինժեներ-մեխանիկ պորուչիկ (1913-1917) |
Պորուչիկ ինժեներ-մեխանիկ (1905—1913) |
Պորուչիկ որպես ծովակալ (1904-1917) |
Պորուչիկ ծովային հրետանու (1904-1917) |
Պորուչիկ ծովային գրոհների (1904-1917) |
Պորուչիկ ՌԻԱ (1904—1917) |
Պորուչիկ Օրլովի 36-րդ հետևակային գունդ (1904-1909) |
Պորուչիկ Նևսկիի I հետևակային գունդ (1911) |
Սոտնիկ կազակների զորք (1904-1909) | |||
| Կրտսեր կոչում՝ կրտսեր պորուչիկ |
 Պորուչիկ |
ավագ կոչում՝ շտաբ կապիտան շտաբ ռոտմիստր |
  Լեյտենանտ |
ԽՍՀՄ-ի և Ռուսաստանի զինված ուժերին համապատասխանում է ավագ լեյտենանտ կոչումը։
Բացի այդ, 18-րդ դարում ռազմա-ծովային աստիճանը 1764 թվականից 10-րդ դասից դարձել է 9-րդ դաս։
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Чаропка Станіслаў. Станаўленне сістэмы знакаў адрознення ў арміі ВКЛ // Актуальные проблемы в изучении и преподавании общественно-гуманитарных дисциплин: сб. статей. — Витебск, 2012.