Ջոյս Մուջուրու

Ջոյս Մուջուրու
 
Կուսակցություն՝ Զիմբաբվեի Աֆրիկյան ազգային միություն - Հայրենասիրական ճակատ
Կրթություն՝ Women's University in Africa?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր ապրիլի 15, 1955(1955-04-15)[1] (69 տարեկան)
Ծննդավայր Mount Darwin, Southern Rhodesia, Federation of Rhodesia and Nyasaland[1]
Քաղաքացիություն  Զիմբաբվե
Ամուսին Solomon Mujuru?
 
Կայք՝ vpmujuruoffice.gov.zw

Ջոյս Տեուրայի Րոպա Մուջուրու (շոնա՝ Joice Teurai Ropa Mujuru, ապրիլի 15, 1955(1955-04-15)[1], Mount Darwin, Southern Rhodesia, Federation of Rhodesia and Nyasaland[1]), ի ծնե Ռունաիդա Մուգարի (շոնա՝ Runaida Mugari), զիմբաբվեացի քաղաքական գործիչ, երկար ժամանակ շարունակ եղել է Ռոբերտ Մուգաբեի զինակիցը։ Հանդիսանում է քաղաքացիական պատերազմի մասնակից, ZANU կուսակցության ղեկավար, Սոլոմոն Մուջուրուի կինը։ 1980-ական թվականներից տարբեր պաշտոններ է զբաղեցրել կառավարությունում, 2004-ից 2014 թվականներին եղել է Զիմբաբվեի առաջին փոխնախագահը։ Հեռացվել է պաշտոնից և կուսակցությունից՝ հականախագահական դավադրության մեղադրանքով։

Քաղաքացիական պատերազմի պարտիզանուհին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Մաունտ-Դարվին քաղաքում՝ Արևմտյան Ռոդեզիայի հյուսիս-արևելքում։ Ըստ ազգության շոնա է։ 18 տարեկան հասակում՝ չավարտելով միջնակարգ դպրոցը, միացավ անկախության և մեծամասնության կառավարման համար մղվող զինված պայքարին։ Կրել է պարտիզանական Teurai Ropa մականունը, որը թարգմանաբար շոնա լեզվից նշանակում է «Արյուն թափող»։ Այդ ժամանակ էլ իր իսկական անուն՝ Ռունաիդան փոխել է և դարձել՝ Ջոյս։ 1977 թվականին ամուսնացավ Սոլոմոն Մուջուրուի հետ, որը հանդիսանում էր ZANU կուսակցության ZANLA ռազմական թևի գլխավոր հրամանատարի տեղակալ։

Կառավարության անդամ․ մեղադրանքներ և սանկցիաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զիմբաբվեի անկախության հռչակումից հետո 1980 թվականի ապրիլի 18-ից մինչև 2014 թվականի դեկտեմբերի 9 Ջոյս Մուջուրուն զբաղեցրել է պետական բարձրաստիճան պաշտոններ։ 25 տարեկան հասակում ստացել է առաջին պաշտոնը և դարձել ամենաերիտասարդ նախարարը։ Կառավարության անդամ լինելով, ավարտել է միջնակարգ կրթությունը[2]։

  • 1980—1985 — սպորտի և երիտասարդության գործերի նախարար
  • 1985—1988 — պետական նախարար, վարչապետի դիվանատան տնօրեն
  • 1988—1992 — հասարակական զարգացման նախարար
  • 1992—1996 — նախարար — Կենտրոնական Մաշոնալենդի նահանգապետ
  • 1996—1997 — տեղեկատվության, փոստի և հեռուստահաղորդակցության նախարար
  • 1997—2004 — գյուղատնտեսության և ջրային ռեսուրսների նախարար

Որպես գյուղատնտեսության նախարար 2000-ականների սկզբին Ջոյս Մուջուրուն ներգրավված է եղել ագարակների գրավման ընկերության մեջ, որոնք պատկանում էին սպիտակ տերերին[3]։ Մուջուրուի մասնակցությունը զավթումների մեջ դարձել է լայն հասարակական նվաճում։ 2001 թվականից Ջոյս Մուջուրուն ընդգրկված է ամերիկյան սանկցիոն ցանկի մեջ։ Բացի այդ Մուջուրուն ընդգրկված է ամերիկյան սանկցիոն ցանկի մեջ[4]։

Առաջին փոխնախագահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2004 թվականի սեպտեմբերին ZANU կուսակցության կանանց կազմակերպությունը առաջադրել է Ջոյս Մուջուրուի թեկնածությունը առաջին փոխնախագահի պաշտոնի համար[5]։ Ռոբերտ Մուգաբեն ընդունեց այդ թեկնածությունը և 2004 թվականի դեկտեմբերի 6-ին Մուջուրուն երդում տվեց։ Հետագայում փոխնախագահի պաշտոնում Մուջուրուին են հաջորդել՝ Ջոզեֆ Մսիկան, Ջոն Նկոմոն։

2008 թվականի ընտրություններին Ջոյս Մուջուրուն ընտրվել է Զիմբաբեի պառլամենտ[6]։ Առաջին փոխնախագահի հարաբերությունների պետության գլխի հետ տարբերվում էին, Մուջուրուն անվանում էր իրեն Մուգաբեի «դուստր»[7]։ Նրա դիքորոշումը մնաց նույնը, երբ 2007 թվականին Սոլոմոն Մուջուրուն մեղադրվեց դավադրության մեջ Մուգաբեի դեմ։ Ջոյս Մուջուրուն համարվում էր Մուգաբեի պոտենցիալ ժառանգորդը նախագահական պաշտոնի համար։

Պարտություն քաղաքական բանավեճում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դրությունը կտրուկ փոխվեց Ջոյս Մուջուրուի և նախագահի ազդեցիկ կնոջ՝ Գրեյս Մուգաբեի միջև տեղի ունեցած կոնֆլիկտի պատճառով։ 2014 թվականի վերջում Մուջուրուն մեղադրվեց նախագահի դեմ դավադրության մեջ։ Ջոյսը հեռացվեց ZANU կազմակերպությունից և զրկվեց առաջին փոխնախագահի պաշտոնից։ Հաջորդ օրը այդ պաշտոնը զբաղեցրեց Էմերսոն Մնանգագվան։ 2005 թվականի ապրիլին Մուջուրուն հեռացվեց նաև կուսակցությունից[8]։

Մուջուրուն մեկնաբանել է իր հեռացումը, ասելով, որ դավադրության հետ կապված մեղադրանքները «ծիծաղելի են»։ Նա չի ձերբակալվել և այլ պատիժների չի ենթարկվել։ Նախկին փոխնախագահը նույնիսկ շարունակեց իր քաղաքական գործունեությունը, հայտնելով նոր ընդդիմադիր կուսակցության ստեղծման մասին։ Այս նախաձեռնությունը հավանության արժանացավ MDC ներկայացուցիչների կողմից[9]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Dictionary of African Biography / E. K. Akyeampong, Henry Louis Gates, Jr. — NYC: OUP, 2012.
  2. ↑ Profile: The Mujuru couple. Minister in education
  3. ↑ Profile: The Mujuru couple. Business interests
  4. ↑ Zimbabwe 'illegal gold sale bid'
  5. ↑ ZIMBABWE: Mujuru sworn in as vice president
  6. ↑ Robert Mugabe accuses Joice Mujuru of plot to unseat him
  7. ↑ «Грейс над Джойс». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 31-ին.
  8. ↑ Minister Mutsvangwa 'strips' Joice Mujuru, reveals all
  9. ↑ Robert Mugabe’s new opponent: his 'daughter' Joice Mujuru