Ռուդոլֆ Հաուսներ

Ռուդոլֆ Հաուսներ
գերմ.՝ Rudolf Hausner
Ծնվել էդեկտեմբերի 4, 1914(1914-12-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4]
Վախճանվել էփետրվարի 25, 1995(1995-02-25)[1][2][3][…] (80 տարեկան)
Մահվան վայրՄյոդլինգ, Ստորին Ավստրիա
Քաղաքացիություն Ավստրիա
ԿրթությունՎիեննայի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ, գծանկարիչ և քանդակագործ
Պարգևներ
ԶավակներՔսենյա Հաուսներ, Ջեսիկա Հաուզներ և Տանյա Հաուսներ
 Rudolf Hausner Վիքիպահեստում

Ռուդոլֆ Հաուսներ (գերմ.՝ Rudolf Hausner, դեկտեմբերի 4, 1914(1914-12-04)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4] - փետրվարի 25, 1995(1995-02-25)[1][2][3][…], Մյոդլինգ, Ստորին Ավստրիա), ավստրիացի նկարիչ, փորագրանկարիչ, քանդակագործ։ Ֆանտաստիկ ռեալիզմի ներկայացուցիչ է։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուդոլֆ Հաուսները ծնվել է Վիեննայում։ 1931-1936 թվականներին սովորել է Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիայում։ Այն բանից հետո, երբ նրա արվեստը համարել են դեգեներատիվ արվեստի դրսևորում, նրա աշխատանքների ցուցադրությունը Գերմանիայում արգելվել է[6]։ Մինչպատերազմյան տարիներին նրա աշխատանքները հիմնականում եղել են էքսպրեսիոնիզմի ազդեցության տակ։ Չհասցնելով իրեն դրսևորել արվեստում` Հաուսները 1941 թվականին զորակոչվել է բանակ և Վերմախտի շարքերում անցել ողջ պատերազմը[7]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին նա աշխատանքի է նշանակվել հակաօդային պաշտպանության բաժանմունքում[8][9]։

Հետպատերազմյան տարիներին նկարիչը տարվել է սյուրռեալիզմով և Մաքս Էռնսթի արվեստով։ Իր սեփական ոճի որոնումները հանգեցնում էն Էռնստ Ֆուկսի, Էդգար Ժենեի և Վոլֆգանգ Հուտերի հետ սյուրռեալիստ նկարիչների խումբ ստեղծելուն[10]։ Հաուսները մտնում է Արտ-ակումբ և կազմակերպում իր առաջին անհատական ցուցահանդեսը Վիեննայի համերգասրահում։

Հաուսների նշանավոր նկարը` «Ոդիսևսի տապանը» ավարտին է հասցվել 1956 թվականին վեց տարվա աշխատանքից հետո[6]։ Այդ նկարը նախորդել է Ադամին նվիրված նկարաշարքին։ «Ոդիսևսի տապանում» նկարիչն իրեն պատկերել է «Իթաքեի» նավաստիներից մեկի կերպարում` դրանով նշելով Ոդիսևսի դեգերումների նպատակը։

Իր կերպարներին հեղինակը հաղորդել է իր կերպարանքի նմանություն` կարծես իր վրա փորձելով նրանց դերերը և երբեմն ստեղծելով հեգնական ու գրոտեսկային ինքնադիմանկարներ։ Հաուսների գեղարվեստական տեխնիկան մոտ է հին վարպետների գեղանկարչությանը, հիմնվում է վառ լուսապատկերային գույների և իր աշխատանքներում նկարչության պուանտիլիստական ոճի կիրառման վրա (առանձին կետիկների կամ մանր խորանարդիկների կիրառում)։ Գույնի վերջնական տպավորությունը ձևավորվում է միայն թափանցիկ ներկի մի քանի շերտերի համադրությամբ։

1957 թվականին Հաուսները նկարում է իր` Ադամի առաջին նկարը, որ նրա սիրելի կերպարներից էր։ Նա կոնֆլիկտի մեջ է մտնում օրթոդոքսալ սյուրռեալիստների հետ, ովքեր մեղադրում էին նրան` հերետիկոսություն համարելով արվեստում բանական ու անբանական կերպարների հավասարեցումը։ Այս կոնֆլիկտը հանգեցնում է այն բանին, որ Հաուսները իր հին համախոհների` Էռնստ Ֆուկսի և Անտոն Լեմբենի հետ հիմնում է ֆանտաստիկ ռեալիզմի վիեննական դպրոցը։ Իր արվեստում նկարիչները հենվում էին գերմանական վերածննդի ավանդույթների, նրա միստիկ-կրոնական հիմքերի վրա։

1966 թվականից Ռուդոլֆ Հաուսները եղել է Համբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր, իսկ 1968 թվականից` Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիայի պրոֆեսոր։

Ամուսնացած է եղել չորս անգամ, ունեցել է երեք դուստր[11]։

Հաուսների ստեղծագործությունը էական դեր է խաղացել ֆանտաստիկ ռեալիզմի զարգացման գործում, որը 1950-1960-ական թվականների Ավստրիայի գեղարվեստական կյանքի առավել նշանակալից շարժումներից էր։ Ռուդոլֆ Հաուսների արվեստը շաղախված է անտիկ ու աստվածաշնչյան սյուժեների վերաիմաստավորմամբ ու նրանց մոդեռնացմամբ։

Ավստրիական փոստի ու ՄԱԿ-ի փոստային ադմինիստրացիայի համար Հաուսները նախագծել է փոստային նամականիշեր[11][12]։

1970 թվականին Ռուդոլֆ Հաուսներն արժանացել է գեղանկարչության ոլորտում Ավստրիայի պետական մրցանակի։

Որոշ աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Porträt einer alten Frau, 1935
  • Selbstporträt mit blauem Hut, 1936
  • Zwei Gassenbuben, 1937
  • Gassteg, 1938
  • Aporisches Ballett, 1946
  • Unter blauem Himmerl, 1946
  • Anima, 1946
  • Forum der einwärtsgewendeten Optik, 1948
  • Die Arche des Odysseus («Ոդիսևսի տապանը»), 1948-1956
  • Penelope (Пенелопа), 1952
  • Adam unterwegs, 1963
  • Adam und sein Maschinist, 1963
  • Adam, warum zitterst du?, 1964
  • Adam gib acht!, 1966
  • Adam Bei Sich, 1969
  • Laokoon in der Umlaufbahn («Լաոոկոնը ուղեծրում»), 1969 - 1977
  • Aufruf zur Verteidigung der persönlichen Freiheit, 1971
  • Adam maßstäblich I, 1971
  • Adam Massiv, 1972
  • Eva Fundamental, 1973 (վիմագրություն)
  • Adam ist das Maß, 1978
  • Erschrockener Europäer, 1980
  • Erinnerung («Հիշողություն»), 1987
  • Bunter Narrenhut, 1987
  • Meine Mutter, 1989
  • Annes Paravent, 1990
  • Adams Kinderbildnis, 1990
  • Labyrinth («Լաբիրինթոս»), 1991
  • Vor dem Fenster nach innen, 1992
  • Vor dem großen Tor, 1992
  • Vater und Sohn, 1993
  • Adam in Damengesellschaft, 1994
  • Adam Bigamist, 1994

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 RKDartists (նիդերլ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11854716X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ https://www.wien.gv.at/kultur/abteilung/ehrungen/preise/preistraeger.html#bild
  6. ↑ 6,0 6,1 Art Tour - Rudolf Hausner
  7. ↑ «Фантастический реализм». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  8. ↑ Rudolf Hausner(չաշխատող հղում)
  9. ↑ «History of Art: Rudolf Hausner». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  10. ↑ Фантастический реализм Рудольфа Хауснера
  11. ↑ 11,0 11,1 Hausner, Rudolf
  12. ↑ Moderne Kunst - Rudolf Hausner

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • W. Schmied, R. Hausner, 1970
  • H. T. Flemming, R. Hausner, 1976
  • H. Holländer, R. Hausner, 1985
  • R. Hausner, Werkverzeichnis, 2 Bände, 1975/94
  • W. Schurian, Adam: Eine Entwicklung, in: W. Schurian, (Hg.) „Kunstpsychologie heute“, 1993
  • R. Kassal-Mikula (Redaktion), Adam und Anima, Ausstellungskatalog, Historisches Museum der Stadt Wien, 1994
  • W. Schurian, Rudolf Hausner, 1982-1994, Werkmonographie 2, 1994

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուդոլֆ Հաուսներ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ