Ռուժենա Եսենսկա

Ռուժենա Եսենսկա
Růžena Jesenská
Ծնվել էհունիսի 17, 1863(1863-06-17)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍմիչով, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն
Վախճանվել էհուլիսի 14, 1940(1940-07-14)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
Վախճանի վայրՄալա Ստրանա, Պրահա, Բոհեմիայի և Մորավիայի պրոտեկտորատ[4]
Գրական անունEva z Hluboké[2], Jeroným Věžník[2] և Martin Věžník[2]
Մասնագիտությունթարգմանչուհի, բանաստեղծուհի, գրող և դրամատուրգ
Լեզուչեխերեն
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն,  Ցիսլեյտանիա և  Չեխոսլովակիա
ԱզգականներՄիլենա Եսենսկա
 Růžena Jesenská Վիքիպահեստում

Ռուժենա Եսենսկա (չեխ․՝ Růžena Jesenská, հունիսի 17, 1863(1863-06-17)[1][2][3][…], Սմիչով, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Ավստրիական կայսրություն - հուլիսի 14, 1940(1940-07-14)[1][2][3][…], Մալա Ստրանա, Պրահա, Բոհեմիայի և Մորավիայի պրոտեկտորատ[4]), չեխ գրող, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, Չեխիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի անդամ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սլովակ ծագմամբ Եսենսկիե հունգարական ազնվական ընտանիքի ներկայացուցիչ է։ Համարվում է, որ նրանց արմատներն սկսվում են Կարլի համալսարանի բժշկության առաջին պրոֆեսոր Յան Եսենիուսից, ով մահապատժի է ենթարկվել 1621 թվականի հունիսի 21-ին Հին քաղաքի հրապարակում` Ֆերդինանդ II Հաբսբուրգի դեմ 27 պայքարողների թվում։ Նրա զարմուհին գրող Միլենա Եսենսկան է։

Եղել է մանկավարժ։ Գրական գործունեությունը սկսել է 1889 թվականից («Ժպիտներ» ժողովածու)։

Հեղինակ է արձակ և չափածո ստեղծագործությունների, այդ թվում՝ վեպերի, պիեսների, պատմվածքների, մանկական գրքերի և բանաստեղծությունների ավելի քան 50 ժողովածուների[5]։

Եսենսկայի ստեղծագործությունների վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել Յուլիուս Զեյերը, ով չեխական դեկադենտի ներկայացուցիչն էր։ Ռուժենա Եսենսկայի վեպերը հիշատակվում են «Քաջարի զինվոր Շվեյկի արկածները» երգիծական վեպում։

Ընտրյալ ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պոեզիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Mládí, (բանաստեղծություններ, 1889—1899)
  • Básně života a smrti (1905—1919)

Պատմվածքներ և նովելներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Novely (1900)
  • Touha a láska (1902)
  • Mimo svět (сборник, 1909)
  • Z nepřístupných zahrad (1912)
  • Tajemství srdcí (1919)
  • Kouzlo světelných nocí (1919)
  • Pohledy do duší 1920)
  • Odhalená srdce (1923)
  • Dětství (ինքնակենսագրություն, 1931)

Վեպեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Jarmila (1894)
  • Jarní píseň (1902)
  • Román dítěte (1905)
  • Legenda ze smutné země (1907)
  • Nocturno moře (1910)
  • Tanečnice (1912)
  • Ivana Javanová (1917)
  • Cizinka (1920)
  • Hrdinství (1923)
  • Láska (1933)

Դրամաներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Estera
  • Paní z Rosenwaldu
  • Cirkus
  • Devátá louka
  • Princezna a krásný pošta
  • Starý markýz
  • Je veliká láska na světě?
  • Lhostejný člověk
  • Deset let a Rajna
  • Zlato
  • Attila (1919)

Թարգմանություններ է կատարել ուկրաիներենից, մասնավորապես թարգմանել է Տարաս Շևչենկոյի (առաջին թարգմանությունը հրատարակվել է 1894 թվականին), Իվան Ֆրանկոյի, Լեսյա Ուկրաինկայի բանաստեղծությունները։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Archiv hl. m. Prahy, Matrika zemřelých hlavního magistrátu, sign. MAG Z17, s. 61 — Vol. MAG Z17. — P. 61.
  5. ↑ «Jesenská, Ružena». Women in World History, Vol. 8: Jab-Kyt. Waterford, CT: Yorkin Publications. 2000. էջ 137. ISBN 0-7876-4067-0.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռուժենա Եսենսկա» հոդվածին։
 ⛭