Սկիպիոնի երազը

Սկիպիոնի երազը
լատին․՝ Somnium Scipionis
ՀեղինակԿիկերոն
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Թեմափիլիսոփայական վեպ
Մասն էՀանրապետութեան մասին
Բնօրինակ լեզուլատիներեն
ՇարքՀանրապետութեան մասին
 Dream of Scipio Վիքիպահեստում
Պուբլիոս Կորնելիոս Սկիպիոն Աֆրիկացի Ավագը Կիկերոնի պատմության մեջ հայտնվում է իր որդուն և պատմում տիեզերքի և նրա ճաակտագրի մասին

Սկիպիոնի երազը (լատին․՝ Somnium Scipionis), Կիկերոնի «Հանրապետության մասին» (լատին․՝ De re publica) աշխատության վեցերորդ գիրքն է, որում նկարագրվում է հռոմեացի գեներալ Սկիպիոն Աֆրիկացու հորինված երազը, որը նա իբր տեսել է մ.թ.ա. 146-ին Կարթագենը ոչնչացնելու հրամանը տալուց երկու տարի առաջ։

Աֆրիկա ժամանալուց հետո, Սկիպիոն Էմիլիանոսին է այցելում իր մահացած հայրը՝ Սկիպիոն Աֆրիկանուսը՝ Երկրորդ Պունիկյան պատերազմ» հերոսը։ Սկիպիոնը հանկարծ հայտնվում է մի բարձր վայրում, որտեղից ներքևում երևում է Կարթագենը։ Էմիլիանոսի հայրը կանխագուշակում է որդու ապագան՝ հատուկ ընդգծելով հռոմեացի զինվորի հավատարիմ պարտքի մասին։ Էմիլիանոսը տեսնում է նաև, որ Հռոմը երկրի մի աննշան մասն է միայն, որը աստղերի դիմաց համարյա ոչինչ է։ Մոլորակային ոլորտները նկարագրվում են, ինչպես Պյութագորասի մոտ է՝ ներառելով նաև երկնային երաժշտության գաղափարը։

Ապա ուշադրության կենտրոնում են հայտնվում երկրի Կլիմայական գոտիները՝ ձյունածածկերից մինչև անապատներ. ստոիկյան աշխարհընկալմամբ սկսում է քննարկում Աստծո, հոգու և առաքինության բնույթի մասին։ Սկիպիոնի երազի գրական և փիլիսոփայական ազդեցությունը հսկայական է։ Մակրոբիուսը այս աշխատության մասին գրել է իր «Մեկնաբանություններ Սկիպիոնի քնի մասին»՝ լատին․՝ Commentarii in Somnium Scipionis) աշխատության մեջ։

Առնչությունն այլ աշխատություններին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Սկիպիոնի քունը» կառուցված է Պլատոնի «Հանրապետություն» աշխատության մեջ ներկայացված «Էրի առասպելի» վրա[1]։ Էրի պատմությունը պատմում է մահամերձ վերապրումների մասին, այն դեպքում, երբ Սկիպիոնի անմարմին հոգու ճանապարհորդությունը տեղի է ունենում երազի ընթացքում։ Այս երկու պատմությունն էլ սակայն, աստրալ ճանապարհորդությունների հավատալիքների օրինակներ են[2]։

Մակրոբիուսի «Մեկնաբանություններ Սկիպիոնի քնի մասին» աշխատությունը լավ հայտնի էր 6-րդ դարի փիլիսոփա Բոետիոսին, որի աշխատությունները Միջնադարում արժեվորվում էր որպես կոսմոլոգիայի առաջնային աղբյուր։

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերներ Մակրոբիուսի «Մեկնաբանություններ Սկիպիոնի քնի մասին» ձեռագրից[3]։

  • Տիեզերքը, որի կենտրոնում Երկիրն է, իսկ շուրջը՝ 7 մոլորակները և զոդիակի նշանները։
    Տիեզերքը, որի կենտրոնում Երկիրն է, իսկ շուրջը՝ 7 մոլորակները և զոդիակի նշանները։
  • Լատիներեն E տառի նմանվող զարդատառ, որը ենթադրաբար պատկերում է հենց Միկրոբիուսին։
    Լատիներեն E տառի նմանվող զարդատառ, որը ենթադրաբար պատկերում է հենց Միկրոբիուսին։
  • Երկրի 5 կլիմայական գոտիները, սառը գոտիները դեղին են, բարեխառնը՝ կապույտ, իսկ տաքը՝ կարմիր։
    Երկրի 5 կլիմայական գոտիները, սառը գոտիները դեղին են, բարեխառնը՝ կապույտ, իսկ տաքը՝ կարմիր։
  • Քարտեզի գծագիր, որտեղ պատկերված է բնակեցված հյուսիսը, իսկ հարավում, հասարակածին մոտ՝ երևակայական օվկիանոսն է։
    Քարտեզի գծագիր, որտեղ պատկերված է բնակեցված հյուսիսը, իսկ հարավում, հասարակածին մոտ՝ երևակայական օվկիանոսն է։
  • Լուսնի խավարումը պատկերող գծագիր
    Լուսնի խավարումը պատկերող գծագիր
  • Արևի խավարումը պատկերող գծագիր
    Արևի խավարումը պատկերող գծագիր

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Patrick V. Reid, Readings in Western Religious Thought: The Ancient World, Paulist Press 1987, page 175
  2. ↑ Julian Palley, Bécquer's "Disembodied Soul", University of Pennsylvania Press 1979
  3. ↑ (Parchment, 50 ff.; 23.9 × 14 cm; Southern France). Date: ca. 1150. Source: Copenhagen, Det Kongelige Bibliotek, ms. NKS 218 4°.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սկիպիոնի երազը» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ստեղծագործությունների տեքստ
Բառարաններ և հանրագիտարաններ