Սևանյան գնայուկ
| Սևանյան գնայուկ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Կենդանիներ (Animalia) |
| Տիպ/Բաժին | Հոդվածոտանիներ (Arthropoda) |
| Ենթատիպ | Վեցոտանիներ (Hexapoda) |
| Դաս | Միջատներ (Insecta) |
| Կարգ | Բզեզներ (Coleoptera) |
| Ընտանիք | Գնայուկ բզեզներ (Carabidae) |
| Ցեղ | Dyschirius |
| Տեսակ | Սևանյան գնայուկ (D. sevanensis) |
| Միջազգային անվանում | |
| Dyschirius sevanensis | |
Սևանյան գնայուկ (լատին․՝ Dyschirius sevanensis), գնայուկ բզեզների ընտանիքին պատկանող միջատ։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]4,8-5,5 մմ մարմնի երկարությամբ, նեղ, խիստ ուռուցիկ, փայլուն, մանր մարմնով բզեզ է։ Մարմնի գունավորումը սև է՝ շատ թե քիչ է արտահայտված պղնձագույն շողողյունով[1]։
Տարածվածություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Համարվում է Հայաստանի էնդեմիկ տեսակ։ Հայաստանում հայտնի է Սևանա լճի ափում (Շորժա գյուղի մոտակայք, քաղաք Մարտունի, քաղաք Սևան, Մասրիկ գետի գետաբերան)[1]։
Էկոլոգիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ապրում է ավազոտ լողափերում՝ անմիջապես ջրագծի մոտ։ Բզեզներն ու թրթուրներն ապրում են խոնավ ավազում՝ փորելով նեղ անցքեր։ Սնվում են մանր խեցնակերպերով և նրանց դիերով[1]։
Պահպանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Փոքր արեալով տեսակ է և միոցենյան մերձափնյա ֆաունայի ռելիկտ է, որը Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։
Թվաքանակը և դրա փոփոխության միտումները տեղ-տեղ կայուն են և բարձր։
Վտանգման հիմնական գործոններն են լողափերի վրա ռեկրեացիոն ազդեցությունը, որը հանգնցնում է ավազի խտացմանը։ Ջրափնյա գծի կտրուկ փոփոխությունները հավանաբար, կապված են Սևանա լճի մակարդակի բարձրացմանը ուղղված միջոցառումների իրականացման հետ։
Պահպանվում է «Սևան» ազգային պարկում[1]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սևանյան գնայուկ» հոդվածին։ |
|
