Վաղատին

Գյուղ
Վաղատին
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզՍյունիքի մարզ
ՀամայնքՍիսիան (համայնք) | Սիսիան համայնք[1]
Առաջին հիշատակումXII դար
Այլ անվանումներՎաղադին
Մակերես40,82 կմ²
ԲԾՄ1580 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն593[2] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
ՏեղաբնականունՎաղատինցի
Ժամային գոտիUTC+4
Վաղատին (Հայաստան)##
Վաղատին (Հայաստան)
Վաղատին (Սյունիքի մարզ)##
Վաղատին (Սյունիքի մարզ)

Վաղատին, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզի Սիսիան համայնքում[1]։

Բնակավայրի պաշտոնական անունը Վաղատին է[1]։ Ռուսական կայսրության և Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանում կոչվել է Վաղուդի։ 1991 թվականին վերանվանվել է Վաղատին։

Աշխարհագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակավայրը գտնվում է Որոտան գետի ձախ ափին՝ ծովի մակերևույթից 1540-1620 մ բարձրության վրա։ Հեռավորությունը Սյունիքի մարզի մարզկենտրոն Կապան քաղաքից ճանապարհով կազմում է մոտ 81 կմ, իսկ Սիսիան քաղաքից հեռու է մոտ 7 կմ դեպի արևելք։

Գյուղի մասին առաջին հիշատակումները տրվում են 12-ից 13-րդ դարերում՝ Ստեփանոս Օրբելյանի կողմից։ Հիշատակվել է նաև Ղևոնդ Ալիշանի կողմից, ով օգտագործել է «Վաղադին» տարբերակը։ Միջնադարում գյուղը եղել է գրչության կենտրոն, որտեղ ապրել և լայնամասշտաբ գործունեություն է ծավալել Հովհան Որոտնեցին։ Գրիգոր Տաթևացին գյուղի շրջակայքում գտնվող Որոտնավանքում լատիներենից թարգմանել է Պետրոս Արագոնացու «Գիրք առաքինությանց» աշխատությունը։

Պատմամշակութային հուշարձաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն 2011 թվականին Հայաստանում անցկացված մարդահամարի արդյունքների՝ Վաղատինի մշտական բնակչությունը կազմել է 593, առկա բնակչությունը՝ 463 մարդ[2]։ Ռուսական կայսրության վերջին և Խորհրդային Միության ժամանակաշրջաններում գյուղը բնակեցվածն է եղել ադրբեջանցիներով, որոնք հեռացել են 1988-1989 թվականներին[3][4]։ Գյուղում վերաբնակվել են հայեր, ովքեր բռնագաղթել են Խորհրդային Ադրբեջանից[4]։ Ստորև ներկայացված է Վաղատին գյուղի բնակչության թվային փոփոխությունն ըստ տարիների[3][4].

Տարի 1831 1873 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 44 209 1286 527 783 1132 1318 1111 537 631[5] 593[2]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Տեղեկություններ Սիսիան համայնքի մասին Սյունիքի մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 27․11․2023 թվական)։
  2. 2,0 2,1 2,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  3. 3,0 3,1 Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  4. 4,0 4,1 4,2 «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 4, էջ 741
  5. 2001 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները