Տղամարդկանց իրավունքների շարժում (անգլ.՝ men's rights movement, MRM), տղամարդկանց շարժման մի մասը, որի ակտիվիստները ժխտում են ֆեմինիզմը և փոխարենը ուշադրություն են հրավիրում այն հարցերի վրա, որոնցում, ինչպես իրենք են կարծում, տղամարդիկ գտնվում են անբարենպաստ պայմաններում, ճնշվում են կամ ենթարկվում են խտրականության[1]։
Շատ մասնագետներ տղամարդկանց իրավունքների շարժումը դիտարկում են որպես ֆեմինիստական շարժման բացասական արձագանք[2] և այն բնութագրում են որպես հակվածություն առ միզոգինիա[3]։
1970-ականների առաջին կեսին ֆեմինիզմի զարգացման հետ առաջացել է տղամարդկանց ազատագրական շարժում, որը միաժամանակ հավանություն է տվել տղամարդկանց ինստիտուցիոնալ արտոնություններին և քննադատաբար է վերաբերվել տղամարդկանց համար հեգեմոնային մասկուլինության հետևանքներին[1]։ 1970-ական թվականների վերջին տղամարդկանց ազատագրական շարժումը բաժանվել է երկու մասի՝ հակառակ հայացքներով՝ պրոգրեսիվ պրոֆեմինիստական տղամարդկային շարժման և ֆեմինիզմի դեմ տրամադրված տղամարդկանց իրավունքների պահպանողական շարժման[1]։
1970-1980-ական թվականներին տղամարդկանց իրավունքների շարժման շրջանակներում ստեղծվել են Men’s Rights, Inc (1977), Coalition of Free Men (1980) և այլ կազմակերպություններ[1]։ Համացանցում հայտնվելուց հետո տղամարդկանց իրավունքների շարժումը փոխվել է. հայտնվել են մեծ թվով թեմատիկ կայքեր և ֆորումներ, ակտիվիստները սկսել են շփվել առավելապես առցանց, իսկ շարժումը դարձել է մանոսֆերայի մի մասը[4][5]։
ԱՄՆ-ում, շարժման մեջ ներգրավված ամերիկացի ակտիվիստների մեծ մասը սպիտակ, հետերոսեքսուալ, միջին խավ են[5][6][7][8], ամերիկյան մասը գաղափարապես կապված է նեոկոնսերվատիզմի հետ[9][10], նրանց գործունեությունը լայնորեն լուսաբանվել է նեոկոնսերվատիվ լրատվամիջոցներում[11]։
Շարժման շատ ակտիվիստներ տղամարդկանց համարում են ճնշված խումբ[12][13][14], կարծում են, որ հասարակությունը «կանացիացվել է», իսկ պետական հաստատությունները համարվում են խտրական տղամարդկանց նկատմամբ[12][15]։ Նրանք նաև հերքում են տղամարդկանց ինստիտուցիոնալացված արտոնությունները[16][17] և տղամարդկանց համարում են անապահով՝ կանանց համեմատ[18][19][1][20]։ Որոշ շարժման ակտիվիստներ կարծում են, որ ֆեմինիզմը դիտավորյալ թաքցնում է տղամարդկանց նկատմամբ խտրականությունը և խթանում է գինոցենտրիզմը[1][21][22]։
Doyle, Ciara (2004). «The Fathers' Rights Movement: Extending Patriarchal Control Beyond the Marital Family». In Herrman, Peter (ed.). Citizenship Revisited: Threats or Opportunities of Shifting Boundaries. New York: Nova Publishers. էջեր 61–62. ISBN978-1-59033-900-8.
Mills, Martin (2003). «Shaping the boys' agenda: the backlash blockbusters». International Journal of Inclusive Education. 7 (1): 57–73. doi:10.1080/13603110210143644.
«CAUT Statement on December 6». Canadian Association of University Teachers. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 7-ին. «Disturbingly, we have seen in the past year the rise of misogynist men's rights groups on campuses and in communities across the country – an alarming trend that requires our attention and action.»
↑Cahill, Charlotte (2010). «Men's movement». In Chapman, Roger (ed.). Culture Wars: An Encyclopedia of Issues, Viewpoints, and Voices. Armonk: M.E. Sharpe. էջեր 354–356. ISBN978-1-84972-713-6.