Տրանսպորտը Հնդկաստանում, Հնդկաստանի տարածքում գործող տրանսպորտային միջոցների, ինֆրակառուցվածքի և վարչության ամբողջություն։
2017 թվականի դրությամբ՝ երկրի ավտոբոլային ճանապարհների ընդհանուր ցանցը կազմել է 5 603 293 կմ, որը նրան աշխարհում ձգվածությամբ դարձնում է երրորդը[1][2]։ Հնդկաստանի դաշնային ճանապարհների ցանցը (National Highways) կապում է բոլոր գլխավոր քաղաքները և երկրի նահանգների մայրաքաղաքները։ 2005 թվականին նրանց երկարությունը կազմել է 66 590 կմ, որոնցից 200 կմ-ը համարվել են արագընթաց մայրուղիներ։ NHAI- համաձայն (National Highways Authority of India)՝ ավտոմոբիլային ճանապարհներն ապահովում են ավելի քան 65% բեռային և 80% ուղևորային փոխադրումները[3]։ Դաշնային ճանապարհներն ապահովում են ճանապարհային շարժման 40%-ը, որոնք կազմում են ճանապարհների ընդհանուր ցանցի ընդամենը 2 %-ը։ Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում տրանսպորտային միջոցների տարեկան միջին աճը կազմել է 10.16 %[4][5][6][7]։
Երկաթուղիները Հնդկաստանում առաջին անգամ հայտնվել են 1853 թվականին, ղեկավարվում պետական Indian Railways ընկերության կողմից։ Ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 64 015 կմ, և այդպիսով աշխարհում զբաղեցնում է չորրորդ տեղը։ Ամեն տարի երկրի երկաթուղիները տեղափոխում են ավելի քան 6 միլիարդ ուղևոր և ավելի քան 350 միլիոն տոննա բեռ։
Ավտոբուսները Հնդկաստանի քաղաքներում զբաղեցնում են հասարակական տրանսպորտի ավելի քան 90 %-ը և բնակչության բոլոր դասերի համար համարվում են էժան և երթևեկության համար բավականին հարմար միջոց։ Ավտոբուսային ընկերությունները գլխավորապես համարվում են նահանգի կառավարության սեփականությունը[8][9]։
Երկրում բավականին հայտնի տրանսպորտ են համարվում տուկ տուկները, որոնք իրենց ներկայացնում են ծածկված եռանիվ մոտոռոլեր, սովորաբար առանց դռների։ Սովորաբար նրանց գունազարդումը լինում է դեղին, սև և կանաչ գույների, սակայն դա կախված է տեղանքից։ Տուկ տուկն էժան և արագ տրանսպորտը, խոշոր քաղաքներում երթևեկության համար հարմար է։ Նրա թերություններից կարելի է նշել, որ վարորդը սովորաբար բարձր է գնահատում վճարը կամ հրաժարվում է տանել համապատասխան տեղը, նաև դա բավականին վտանգավոր տրանսպորտ է, որոնք մասնակցությամբ հաճախ լինում են վթարներ և բացակայում է անվտանգության համակարգը։ Մումբայը միակ քաղաքն է, որում տուկ տուկներն օրենքով արգելված են քաղաքի որոշ մասերում, նաև այստեղ երթևեկության համար գրանցված է համապատասխանող վճար[10]։
Երկրում տաքսիների մեծ մասը հնդկական արտադրության ավտոմեքենաներ են։ Մեքենաների գունազարդումը կախված է նահանգից, Դելիում և Մահարաշտրայում գերակշռում են դեղին-սև գունազարդման ավտոմեքենաները, իսկ Արևմտյան Բենգալիայում՝ դեղին։ Մասնավոր օպերատորները սովորաբար չունեն իրենց հատուկ ընտրված գունազարդումը, սակայն նրանք պետք է օրենքով գրանցված լինեն և ունենան հաշվիչ[11][12][13]։
Քաղաքամերձ երկաթուղային հաղորդակցությունը Հնդկաստանում բավականին սահմանափակ է և գործում է միայն Մումբայում, Կալկաթայում, Չենայում և Դելիում։ Մումբայի քաղաքամերձ երկաթուղային ճանապարհը երկրում ամենահինն է, որը գործում է 1867 թվականին և ամեն օր տեղափոխում 6,3 միլիոն ուղևորի, որը նրան դարձնում է աշխարհում ամենածանրաբեռնվածներից մեկը[14]։ Հնդկաստանում մետրոպոլիտենի առաջին համակարգը կառուցվել է Կալկաթայում 1984 թվականին[15]։ Դելիի մետրոպոլիտենը կառուցվել է 2002 թվականին և առաջին 7 տարվա ընթացքում տեղափոխել է ավելի քան մեկ միլլիարդ ուղևորի։ Այսօր տրամվայային համակարգ կա միայն Կալկաթայում, այդպես համակարգեր եղել են նաև Մումբայ, Կանպուրում, Չենայում և Նասիկում[16][17][18]։
Երկրի 13 գլխավոր նավահանգիստներն են՝ Նավի Մումբայ, Մումբայ, Կալկաթա, Պադիպ, Վիշահկապատնամ, Էնորե, Չենայ, Տուտիկորին, Կոչին, Նոր Մանղալոր, Մորմուգաո, Կանդլա և Պորտ Բլեր։ Երկրում կան 187 փոքր և միջին նավահանգիստներ։
Հնդկաստանի խոշորագույն պետական ավիաընկերությունը Air India-ն է, որը ապահովում է միջազգային ավիափոխադրումների մեծ մասը[19]։ Խոշորագույն ներքին ավիափոխադրողներն են համարվում նաև Kingfisher Airlines-ը և Jet Airways-ը, որոնք միացնում են Հնդկաստանի ավելի քան 80 քաղաքներ[20], ինչպես նաև իրականացնում որոշ միջազգային ռեյսեր։ Մումբայ - Դելի օդային միջանցքը համարվում է աշխարհում ամենածանրաբեռնվածներից մեկը։ Երկրում կան ավելի քան 355 քաղաքացիական օդանավակայաններ, որոնցից 250-ը՝ ծածկով։ Ինդիրա Գանդի անվան և Չատրապատի Շիվաջիի անվան օդանավակայաններն ապահովում են Հարավային Ասիայի բոլոր օդային ուղևորումների ավելի քան կեսը[21][22]։
Խոնավ նավթի համար խողովակաշարերի երկարությունը կազմում է 20 000 կմ, նավթամթերքների համար՝ 268 կմ, գազամուղների համար՝ 1 700 կմ (2008 թվականի տվյալների համաձայն)[23]։
{{cite web}}
: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)