Ֆրանսուա Պոմպոն

Ֆրանսուա Պոմպոն
ֆր.՝ François Pompon
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 9, 1855(1855-05-09)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍոլյե[4]
Մահացել էմայիսի 6, 1933(1933-05-06)[1][2][3][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզի 7-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[5][6]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունԶարդարվեստի բարձրագույն ազգային դպրոց[7] և Դիժոնի Դեկորատիվ արվեստների դպրոց[7]
Ազդվել էՕգյուստ Ռոդեն
ԵրկերՖրանսուա Պոմպոնի Բևեռային արջերը
Մասնագիտությունքանդակագործ, մեդալագործ և արվեստագետ
Պարգևներ և
մրցանակներ
 François Pompon Վիքիպահեստում

Ֆրանսուա Պոմպոն (ֆր.՝ Francois Pompon, մայիսի 9, 1855(1855-05-09)[1][2][3][…], Սոլյե[4] - մայիսի 6, 1933(1933-05-06)[1][2][3][…], Փարիզի 7-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա[5][6]), ֆրանսիացի քանդակագործ, անիմալիստ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սպիտակ արջ։ Օրսե թանգարան

Ֆրանսուա Պոմպոնը ծնվել է կարմրափայտագործ վարպետի ընտանիքում։ 15 տարեկանում սկսել է զբաղվել մարմարի փորագրությամբ։

1870-ական թվականներին ընդունվել է Դիժոնի Դեկորատիվ արվեստների ազգային դպրոց, որտեղ սովորել է անիմալիստիկա։

Փարիզ տեղափոխվելուց հետո աշխատել է որպես Օգյուստ Ռոդենի օգնական։

Ֆրանսուա Պոմպոնը հանրաճանաչ է դարձել 65 տարեկանում, երբ ստեղծել է յուրաոճ սպիտակ արջին պատկերող քանդակը, որն առանձնահատուկ ուշադրության է արժանացել 1922 թվականին՝ Ֆրանսաիայում բացված «Աշնանային սալոն» փառատոնում։

Սպիտակ արջի վիթխարի քանդակը ստեղծվել է Դիժոնում՝ Դարսի այգում։ Բնօրինակը, որը հայտնի է նաև որպես «Հանգիստ սպիտակ արջ», գտնվում է Փարիզի Օրսե թանգարանում[8]։

Արվեստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսուա Պոմպոնի անիմալիստական գործերը հարում են սինթետիզմի և ար-դեկոյի ուղղություններին։ Որպես փորձառու ոճաբան՝ Պոմպոնը տիրապետում էր վիմագրային կառուցվածքները բացահայտելու ունակությանը և կարողանում էր աշխատել մեծածավալ երկրաչափական պատկերների հետ, ընդ որում՝ կարողանում էր խուսափել սեփական բառապաշարով օբյեկտները մանրամասնելուց և մեկնաբանելուց, ինչով նրա սինթետիզմը տարբերվում էր իր ժամանակի մյուս անիմալիստ-քանդակագործների առավել մանրակրկիտ նատուրալիզմից։ Պոմպոնի քանդակները XX դարի երկրորդ կեսի ֆրանսիական անիմալիստական մշակույթի առավել վառ և նրբաճաշակ մեկնաբանության օրինակ են։

Պոմպոնին մեծ հռչակ են բերել նրա երկու աշխատանքները․ «Բադ» (1911) ստեղծագործությունը և «Սպիտակ արջ» (1922) քանդակը, որի վրա Պոմպոնն աշխատել է մինչև իր կյանքի վերջը։ 1929 թվականին «արջը» տեղ է գտել Լյուքսեմբուրգի թանգարանում, այնուհետև՝ Օրսե թանգարանում։ Պոմպոնի ոճի ձևավորման գործում մեծ դեր է խաղացել նրա անդամակցությունը քանդակագործների «Bande à Schnegg» խմբին, որոնց ոճի հիմքում Օգյուստ Ռոդենի արվեստն էր։ «Bande à Schnegg»-ի անդամները մերժում էին ռոմանտիզմը։

Ֆրանսուա Պոմպոնի քանդակներ կրկնօրինակ հուշանվերները վաճառվում են Եվրոպայի խանութնորում։ Ֆրանսուա Պոմպոնը ողջ կյանքի ընթացքում հավատարիմ է մնացել իր ոճին[9][10].

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Ցուլ»
    «Ցուլ»
  • «Վազող վարազ»
    «Վազող վարազ»
  • «Բորենի»
    «Բորենի»
  • «Աքաղաղ»
    «Աքաղաղ»
  • «Նիկոլի աղավնի», Chateau de Vascoeuil պալատ
    «Նիկոլի աղավնի», Chateau de Vascoeuil պալատ
  • «Բևեռային արջ»
    «Բևեռային արջ»
  • «Բու»
    «Բու»
  • «Եղեգնահավ»
    «Եղեգնահավ»
  • «Ազնվացեղ եղջերու»
    «Ազնվացեղ եղջերու»
  • «Ագռավ»
    «Ագռավ»
  • Ֆրանսուա Պոմպոնի քանդակների սրահ Դիժոնի գեղարվեստի թանգարանում
    Ֆրանսուա Պոմպոնի քանդակների սրահ Դիժոնի գեղարվեստի թանգարանում

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 François Pompon (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Union List of Artist Names — 2017.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Visionneuse - Archives de Paris — P. 21.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 https://www.leonore.archives-nationales.culture.gouv.fr/ui/notice/303541
  8. ↑ «Leninimports. Francois Pompon. Biography». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  9. ↑ «The Art Newspaper. Леонид Соков покажет в Третьяковской галерее любимых художников». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  10. ↑ «Екатерина Усова. Французская анималистическая скульптура эпохи модернизма» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 17-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրանսուա Պոմպոն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ