Ֆրենսիս Օտտո Մատտիսեն

Ֆրենսիս Օտտո Մատտիսեն
Մաթիեսենը (աջից) Ռասել Չեյնիի հետ, Նորմանդիա, 1925 թվականի ամառ
Ծննդյան անունանգլ.՝ Francis Otto Matthiessen
Ծնվել էփետրվարի 19, 1902(1902-02-19)[1]
ԾննդավայրՓասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Վախճանվել էապրիլի 1, 1950(1950-04-01)[1][2] (48 տարեկան)
Վախճանի վայրԲոստոն, ԱՄՆ
ԳերեզմանՄասաչուսեթս
Մասնագիտությունգրական քննադատ, պատմաբան, գրականության պատմաբան և լրագրող
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՀարվարդի համալսարան, Եյլի համալսարան, Hackley School?, Polytechnic School? և Նոր Քոլեջ[3]
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
ԱշխատավայրՀարվարդի համալսարան
Պարգևներ
Համատեղ ապրողRussell Cheney?

Ֆրենսիս Օտտո Մաթիեսեն (անգլ.՝ Francis Otto Matthiessen, փետրվարի 19, 1902(1902-02-19)[1], Փասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ - ապրիլի 1, 1950(1950-04-01)[1][2], Բոստոն, ԱՄՆ), մանկավարժ, գիտնական և գրականագետ, ամերիկյան գրականության և ամերիկագիտության ոլորտներում ազդեցիկ դեմք[4]: Նրա ամենահայտնի աշխատությունն է «Ամերիկյան վերածնունդ. արվեստը և արտահայտությունը Էմերսոնի և Ուիթմենի դարաշրջանում», որը 19-րդ դարի մի քանի ամերիկացի հեղինակների նվաճումների մասին է և խորը ազդեցություն է ունեցել գիտնականների սերնդի վրա: Նա նաև ներմուծել է Ամերիկյան վերածնունդ հասկացությունը որպես 19-րդ դարի կեսերի ամերիկյան գրականությանը վերաբերվող ընդհանուր տերմին: Մաթիեսենը հայտնի է եղել լիբերալ գաղափարների և առաջադեմ քաղաքականությանն իր աջակցությամբ: Նրա ներդրումները Հարվարդի համալսարանի համայնքում հիշատակվել են մի քանի առումներով, ներառյալ օժտված հրավիրյալ պրոֆեսորի պաշտոնը:

Վաղ տարիք և կրթություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրենսիս Օտտո Մաթիեսենը ծնվել է Փասադենայում (Կալիֆորնիա), 1902 թվականի փետրվարի 19-ին։ Նա Ֆրեդերիկ Ուիլյամ Մաթիեսենի (1868-1948) և Լյուսի Օրնե Պրատի (1866) չորս երեխաներից չորրորդն էր։ Նրա պապը՝ Ֆրեդերիկ Ուիլյամ Մաթիեսենը, ցինկի արտադրության արդյունաբերական առաջատար էր և ժամացույցների և հաստոցների հաջող արտադրող. և նաև 10 տարի ծառայել է որպես Իլինոյս նահանգի Լասալ քաղաքի քաղաքապետ: Ֆրենսիսի երեք ավագ եղբայրներն են՝ Ֆրեդերիկ Ուիլյամը (ծնված 1894 թվականին), Ջորջ Դուայթը (ծնված 1897 թվականին) և Լյուսի Օրնը (ծնված 1898 թվականին)[5]:

Փասադենայում Ֆրենսիսը հաճախել է Պոլիտեխնիկական դպրոց: Այն բանից հետո, երբ նրա ծնողները բաժանվել են, նա մոր հետ տեղափոխվել է իր հայրական տատիկի և պապիկի տուն Լասալում: Նա ավարտել է միջնակարգ կրթությունը Հեքլի դպրոցում (Թարիթաուն, Նյու Յորք):

1923 թվականին նա ավարտել է Յեյլի համալսարանը, որտեղ եղել է «Yale Daily News» համալսարանական թերթի գլխավոր խմբագիր, «Yale Literary Magazine»- ի խմբագիր և «Skull and Bones»- ի անդամ[6]: Որպես համալսարանի DeForest մրցանակի դափնեկիր, նա իր ելույթը վերնագրել է «Սատանայի ծառաները», որտեղ նա դատապարտել է Յեյլի վարչակազմը որպես «ինքնավարություն, որը կառավարում է քոլեջի կյանքի հետ կապ չունեցող կորպորացիան և կապված է խոշոր բիզնեսի հետ»: Յեյլու սովորելու վերջին տարում[7] նա ստացել է Alpheus Henry Snow միջազգային իրավունքի մրցանակ[8], որը շնորհվում էր շրջանավարտին, «ով ինտելեկտուալ նվաճումների, բնավորության և անհատականության համադրման շնորհիվ դասախոսների կողմից ճանաչվել է որպես Յեյլի համար ամենաշատն է արել՝ դասընկերներին ներշնչելով հիացմունք և սեր բարձր կրթաթոշակների լավագույն ավանդույթների հանդեպ»:

Հելեն Բեյն Կնապ, Մաթիեսեն և Ռասել Չեյնի. լուսանկարն արված է Չեյնիի այգում, 1925 թվականին

Որպես Ռոդսի կրթաթոշակառու, նա սովորել է Օքսֆորդի համալսարանում՝ ստանալով գրականության բակալավրի (B.Litt) աստիճան 1925 թվականին։ Այնուհետև նա արագ ավարտել է մագիստրատուրան, 1926 թվականին և Ph.D. 1927 թվականին Հարվարդի համալսարանում։ Այնուհետև նա երկու տարի դասավանդել է Յեյլում, նախքան Հարվարդում դասավանդման նշանավոր կարիերա սկսելը:

Ֆ. Օ. Մաթիեսենի ցուցանակ Հարվարդի համալսարանի Eliot House-ում, Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ

Գիտական աշխատանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաթիեսենն ամերիկագետ և գրականագետ էր Հարվարդի համալսարանում[9] և ղեկավարում էր պատմության և գրականության բակալավրիատի ծրագիրը[10]: Նա գրել և խմբագրել է Թ. Ս. Էլիոթի, Ռալֆ Ուալդո Էմերսոնի, Ջեյմսների ընտանիքի (Էլիս Ջեյմս, Հենրի Ջեյմս, Հենրի Ջեյմս ավագ և Ուիլյամ Ջեյմս), Սառա Օրնե Ջևեթի, Սինքլեր Լյուիսի, Հերման Մելվիլի, Հենրի Դեյվիդ Թորոյի և Ուոլթ Ուիթմենի մասին պատմական գիտական գործեր: Նրա ամենահայտնի գիրքը՝ «Ամերիկյան վերածնունդ. արվեստ և արտահայտություն Էմերսոնի և Ուիթմենի դարաշրջանում» (1941), քննարկում է գրական մշակույթի ծաղկումն ամերիկյան 19-րդ դարի կեսերին Էմերսոնի, Թորոյի, Մելվիլի, Ուիթմանի և Նաթանիել Հոթորնի հետ: Ուշադրության կենտրոնը մոտավորապես 1850-ից մինչև 1855 թվական էր, երբ այս բոլոր գրողները, բացի Էմերսոնից, հրատարակել են այն, ինչը Մաթիեսենի ժամանակ կհամարվեր իրենց գլուխգործոցները (The Scarlet Letter). Մելվիլի Մոբի-Դիքը, Ուիթմենի «Խոտի տերևները», Հոթորնի «Կարմիր նամակը» և Յոթ ճակտոններով տունը և Թորոյի Ուոլդենը:

19-րդ դարի կեսերն ամերիկյան գրականության մեջ սովորաբար կոչվում է ամերիկյան վերածնունդ՝ որպես հետագա գրական պատմության և քննադատության վրա այս շրջանի ստեղծագործության ազդեցություն: 2003 թվականին «Նյու Յորք Թայմս»-ը գրել է, որ Մաթիեսենի գիրքը «վիրտուալ կերպով ստեղծել է ամերիկյան գրականության դաշտը»[4]:

Ի սկզբանե Մաթիեսենը պլանավորում էր գրքում ներառել Էդգար Ալան Պոյին, սակայն պարզել է, որ Պոն չի տեղավորվում գրքի սխեմայի մեջ[11]: Նա գրել է Պոյի մասին գլուխը Միացյալ Նահանգների գրականության պատմության համար (LHUS, 1948), սակայն «որոշ խմբագիրներ տեսադաշտից բաց են թողել Մաթիեսենին հատուկ շքեղությունն ու նրբությունը»[12]: Կերմիտ Վանդերբիլտը ենթադրում է, որ քանի որ Մաթիեսենը «չի կարողացել միավորել կապակցված կապերը» Պոյի և ամերիկյան Վերածննդի գրողների միջև, գլուխը «զգալիորեն հնաոճ է»[13]: Մաթիեսենը խմբագրել է 1950 թվականին հրատարակված «Օքսֆորդի Ամերիկյան չափածո գիրքը»` ամերիկյան պոեզիայի անթոլոգիան, որը մեծ նշանակություն ունի և զգալիորեն նպաստել է ամերիկյան մոդեռնիստական պոեզիայի տարածմանը 1950-ական և 1960-ական թվականներին։

Մաթիեսենը Զալցբուրգի գլոբալ սեմինարի հետ կապված ամենավաղ գիտնականներից էր: 1947 թվականի հուլիսին նա հանդես եկավ անդրանիկ դասախոսությամբ՝ նշելով.

Մեր դարաշրջանը խույս չի տվել պատմության գիտակցությունից: Այդ պատմության մեծ մասը եղել է ծանր և տառապանքով լի: Բայց հիմա մենք ունենք այլ տեսակի պատմական գիտակցություն, ոչ թե անհանգստություն, այլ հույս: Կարելի է առանց չափազանցության ասել, որ այս առիթը պատմական է, քանի որ եկել ենք այստեղ վերստին գործադրելու մշակույթի և հումանիզմի գլխավոր գործառույթը, մարդուն նորից մղելու շփվել մարդու հետ[14]:

Ջոն Քրոու Ռանսոմի և Լայոնել Թրիլլինգի հետ միասին 1948 թվականին Մաթիեսենը Քենյոնի Անգլերենի դպրոցի (School of Letters) հիմնադիրներից էր[15]:

Քաղաքականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաթիեսենի քաղաքականությունը ձախակողմյան և սոցիալիստական էր: Արդեն ֆինանսապես ապահովված՝ նա 1940-ականների վերջին ստացած ժառանգությունը նվիրել է իր ընկերոջը՝ մարքսիստ տնտեսագետ Փոլ Սվիզիին: Սվիզին օգտագործել է գրեթե 15,000 դոլար ընդհանուր գումարը նոր ամսագիր հիմնելու համար, որը դարձել է ամսական ամսագիր: Հարվարդի համալսարանում Մաթիեսենը առաջադեմ գաղափարների նկատելի և ակտիվ ջատագովն էր:

1940 թվականի մայիսին ընտրվել է Հարվարդի Ուսուցիչների միության Աշխատանքի ամերիկյան ֆեդերացիայի մասնաճյուղի նախագահ։ Harvard Crimson-ը հրապարակել է նրա երդմնակալության ուղերձը, որտեղ Մաթիեսենը մեջբերել է համալսարանի արհմիության սահմանադրությունը. «Կազմակերպված աշխատանքային շարժմանը միանալով՝ մենք մեր ցանկությունն ենք հայտնում ներդրում ունենալու և աջակցություն ստանալու այս հզոր առաջադեմ ուժին. նվազեցնել ուսուցիչների տարանջատումը ոչ ուսուցիչ աշխատողներից և դրանով իսկ մեծացնել նրանց միջև ընդհանուր նպատակի զգացումը և, մասնավորապես, համագործակցել այս ոլորտում կրթության առաջխաղացման և բոլոր արձագանքներին դիմակայելու համար»[16]:

Մաթիեսենը 1948 թվականին Ֆիլադելֆիայում կայացած կուսակցության համագումարում աջակցել է ԱՄՆ Առաջադիմական կուսակցության նախագահի թեկնածու Հենրի Ուոլեսի առաջադրումը[17]: Անդրադառնալով ձախակողմյան համալսարանական գիտնականների նկատմամբ սկսված մակկարթիզմի լրտեսմանը՝ նա Հերբերտ Ֆիլբրիկի կողմից հիշատակվում է որպես Բոստոնի տարածքում այսպես կոչված «Կոմունիստական ռազմաճակատային խմբերի» ակտիվիստ[18]:

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաթիեսենն իր ընկերներին հայտնի էր որպես «Մեթի»[19]: Որպես գեյ 1930-ական և 1940-ական թվականներին, նա նախընտրել է մնալ չբացահայտված (The closet) իր մասնագիտական գործունեության ընթացքում, եթե ոչ անձնական կյանքում, թեև նրա գրվածքներում ակնհայտ են հոմոէրոտիկ մտահոգության նշաններ[20]: 2009 թվականին Հարվարդի համալսարանի հայտարարության մեջ ասվում էր, որ Մաթիեսենը «առանձնանում է որպես միասեռականի անսովոր օրինակ, ով իր սեքսուալության «գաղտնիքը բացել է» 20-րդ դարի կեսերին (coming out of the closet)»[9][21]:

Նա երկու տասնամյակ ռոմանտիկ հարաբերությունների մեջ է եղել իրենից 20 տարով մեծ նկարիչ Ռասել Չեյնիի հետ[4]: Ինչպես Մաթիեսենը, նկարիչը սերում էր բիզնես ընտանիքից. Չեյնիները Ամերիկայի առաջատար մետաքս արտադրողներից էին: 1925 թվականին Չեյնիին ուղղված նամակում Մաթիեսենը գրել է, որ ընկերներին ասել է իրենց հարաբերությունների մասին, այլ ոչ թե ամբողջ աշխարհին[22]: Ծրագրելով իր կյանքը Չեյնիի հետ անցկացնել՝ Մաթիսենն այնքան հեռուն է գնացել, որ Յեյլի «Գանգ և ոսկորներ» գաղտնի ընկերության իր գործընկերներին խնդրել է հաստատել իրենց միությունը[23]: Քանի որ Չեյնին խրախուսում էր Մաթիեսենի հետաքրքրությունը Ուիթմենի նկատմամբ, պնդում էին, որ Ամերիկյան Վերածնունդը «Չեյնիի հանդեպ Մաթիեսենի սիրո վերջնական արտահայտությունն էր և միասեռական նկարչի գաղտնի գովաբանումը»[4][24][25]: Հարվարդում իր դասախոսական կարիերայի ընթացքում Մաթիեսենը բնակվել է կամ Քեմբրիջում կամ Բոստոնում, սակայն զույգը հաճախ եղել է իրենց ընդհանուր քոթեջում, Քիթերիում (Մեն)։ Ռասել Չեյնին մահացել է 1945 թվականի հուլիսին։

Մաթիեսենի և Չեյնիի նամակների ժողովածուն տպագրվել է 1978 թվականին «Առնետը և Սատանան. Ֆ. Օ. Մաթիեսենի և Ռասել Չեյնիի օրագրային նամակները» վերնագրով[26]: Վերնագիրն ակնարկում է նրանց կեղծանունները, որոնցով նրանք դիմում էին իրար. Մաթիեսենը «Սատանա», իսկ Չեյնին` «Առնետ»[27]: 1992 թվականին ժողովածուն ադապտացվել է որպես բեմական պիես՝ վերնագրված «Սիրահարված Սատանան և Առնետը», որը գրվել և բեմադրել է Մայքլ Բոնաչչին[28]: Ներկայացումը նաև հարգանքի տուրք էր Բոնաչիի զուգընկերոջը, ով մահացել էր նախորդ տարի[29]:

Մահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաթիեսենն ինքնասպան է եղել 1950 թվականին՝ ցած նետվելով Բոստոնի հյուրանոցի 12-րդ հարկի պատուհանից[4][9]: Նա մեկ անգամ հոսպիտալացվել էր նյարդային խանգարման պատճառով 1938-1939 թվականներին: Նրա վրա նույնպես խորապես ազդել է Ռասել Չեյնիի մահը սրտի կաթվածից, 1945 թվականին[27]: Մատթիեսենն իր մահից առաջ երեկոն անցկացրել է իր ընկեր և գործընկեր՝ Հարվարդի Հիգինսոնի անգլիական գրականության պրոֆեսոր Քենեթ Մերդոքի տանը:

Հյուրանոցի համարում թողած գրառման մեջ Մաթիեսենը գրել է. «Ես ճնշված եմ համաշխարհային իրավիճակից: Ես քրիստոնյա և սոցիալիստ եմ: Ես դեմ եմ ցանկացած կարգի, որը խանգարում է այդ նպատակին»[30]: Մեկնաբանները ենթադրություններ են արել, որ նրա հոգեվիճակի վրա աճող ազդեցություն է ունեցել աճող Կարմիր Սարսափը։ Նրան թիրախ էին դարձրել հակակոմունիստական ուժերը, ինչը շուտով շահարկել է սենատոր Ջոզեֆ Մաքքարթին, և նրա քաղաքականության վերաբերյալ Ներկայացուցիչների պալատի հակաամերիկյան գործունեության հանձնաժողովի հետաքննությունը կարող էին նպաստող գործոն լինել նրա ինքնասպանության մեջ:

1949 թվականի ապրիլի 4-ի Life ամերիկյան ամսագրում «Պարզամիտներն ու նրանց ուղեկիցները թաքնվում են կոմունիստական քողով» (Dupes and Fellow Travelers Dress Up Communist Fronts) վերնագրով հոդվածի ենթաբաժնում նա պատկերված էր հիսուն նշանավոր ակադեմիկոսների, գիտնականների, հոգևորականների և գրողների շարքում, որոնց թվում էին նաև Ալբերտ Էյնշտեյնը, Արթուր Միլլերը, Լիլիան Հելմանը, Լենգսթոն Հյուզը, Նորման Մեյլերը և Հարվարդի գործընկերները` պրոֆեսորներ Քիրթլի Մաթերը, Քորլիս Լամոնտը և Ռալֆ Բարթոն Փերին[31]:

1958 թվականին Էրիկ Յակոբսենը գրել է, որ Մաթիեսենի մահը «արագացրել են այն ուժերը, որոնց գործողությունները վաստակել են ոչ-ամերիկացիներ որակումը, որոնք նրանք այնքան համառորեն ձգտում էին կապել ուրիշներին»[32]: Սակայն 1978 թվականին Հարի Լևինն ավելի թերահավատ էր՝ ասելով միայն, որ «Կոմունիստական կուսակցության ներկայացուցիչները, որին նա երբեք չէր պատկանել, բարձրաձայն ազդարարեցին նրա ինքնասպանությունը որպես քաղաքական ժեստ»[23]:

Մաթիեսենը թաղվել է Մասաչուսեթս նահանգի Սփրինգֆիլդի գերեզմանատանը:

Ժառանգություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաթիեսենի ներդրումը 19-րդ դարի ամերիկյան գրականության քննադատական մեծարումը մեջ համարվում է ձևավորող և մնայուն: Մի քանի այլ գիտնականների հետ միասին նա համարվում է ամերիկագիտության՝ որպես ճանաչված ակադեմիական դիսցիպլինի ստեղծման ներդրող: Նրա անձնական պատմությունը, ակադեմիական ներդրումները, քաղաքական ակտիվությունը և վաղ մահը երկարատև ազդեցություն են ունեցել գիտնականների և գրողների շրջանակի վրա: Նրանց կորստի զգացումը և նրա ինքնասպանությունը հասկանալու ձգտումը կարելի է գտնել երկու վեպերում՝ գլխավոր կերպարներով, որոնք ոգեշնչված են Մաթիեսենից, Մեյ Սարթոնի «Ճշգրիտ են Վերքերը» (Faithful are the Wounds, 1955)[33] և Մարկ Մերլիսի «Ամերիկյան ուսումնասիրությունները» (1994)[34]:

Նրա կարգավիճակը և ժառանգությունը՝ որպես Հարվարդի համայնքի անդամ, մի քանի միջոցներով անմահացրել են համալսարանի կողմից: Նա Հարվարդի քոլեջի ուսանողական հանրակացարաններից մեկի՝ Էլիոթ Հաուսի առաջին ավագ դասախոսն էր: Նրա մահից ավելի քան 70 տարի անց Էլիոթ Հաուսում Մաթիեսենի սենյակը պահպանվում է որպես FO Matthiessen Room, որտեղ պահվում են անձնական ձեռագրեր և նրա գրադարանի 1700 հատորները, որոնք հասանելի են գիտական հետազոտության համար՝ թույլտվությամբ[35][36]: Էլիոթ Հաուս-ը նաև կազմակերպում է ամենամյա Մաթիեսենի ընթրիք՝ հրավիրված բանախոսով:

2009 թվականին Հարվարդը հիմնել է ԼԳԲՏ ուսումնասիրությունների ամբիոն, որը կոչվում է Ֆ. Օ. Մաթիեսենի սեռի և սեռականության հրավիրված պրոֆեսոր (FO Matthiessen Visiting Professorship of Gender and Sexuality)[9][21][37]: Հարվարդի նախագահ Դրյու Ֆաուստն այն անվանել է «կարևոր հանգրվան» և «երկրում իր տեսակի մեջ առաջին պրոֆեսորական կոչում»[9][21][37]: Այն ֆինանսավորվում է 1,5 միլիոն դոլար նվիրատվությամբ Հարվարդի սեռի և սեռականության հարցերով հանձնախմբի անդամների և աջակիցների կողմից[9][21][37][38][39]:

Ամբիոնի անդամների թվում ընդգրկվել են.

  • 2013 թվականին Հենրի Դ. Աբելով[40]
  • 2014 թվականին Գեյլ Ռուբին[41]
  • 2016 թվականին Ռոբերտ Ռիդ-Ֆար[42]
  • 2018 թվականին Օմիսեեկե Նատաշա Թինսլի[43]
  • 2020 թվականին Մել Յ. Չեն[44]
  • 2023 թվականին Ք. Ռայլի Սնորթոն[45]:

Մաթիեսենի մահից մի քանի սերունդ անց, այս հրավիրված պրոֆեսորները վերահաստատում են համալսարանի երախտագիտությունը նրա շարունակական ժառանգության համար՝ որպես հայտնի գիտնական և ուսուցիչ:

Մատենագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Sarah Orne Jewett, 0844613053, Peter Smith, (1929)
  • Translation: An Elizabethan Art, 0781270340, (January 1931)
  • The Achievement of T. S. Eliot: An Essay on the Nature of Poetry, Oxford University Press (1935)
  • American Renaissance: Art and Expression in the Age of Emerson and Whitman, 0-19-500759-X, Oxford University Press (1941) (also available in many other editions)
  • Herman Melville: Selected Poems, edited, New Directions (1944)
  • Henry James: The Major Phase, 0195012259, Oxford University Press (June 1944)
  • Russell Cheney, 1881–1945: A Record of His Work, Oxford University Press (1947)
  • The Notebooks of Henry James, edited by F. O. Matthiessen and Kenneth B. Murdock, (first edition 1947) 0-226-51104-9, University of Chicago Press (1981)
  • From the Heart of Europe, Oxford University Press (1948)
  • The Education of a Socialist, Monthly Review, Vol 2 No 6, October 1950 (posthumous)
  • Of Crime and Punishment, Monthly Review, Vol 2 No 6, October 1950 (posthumous)
  • The Oxford Book of American Verse, 0195000498, Oxford University Press (December 1950)
  • Responsibilities of the Critic, 0195000072, Oxford University Press (posthumous - 1952)
  • The James Family: A Group Biography, 0715638386, Alfred A. Knopf (1947, posthumous - 1961)
  • To the Memory of Phelps Putnam, essay in The Collected Poems of H. Phelps Putnam, 0374126275, Farrar, Straus, and Giroux (posthumous - 1971)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Vegetti Catalog of Fantastic Literature (իտալ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Rhodes Scholar Database
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Smith, Dinitia (May 29, 2003). «American Culture's Debt To Gay Sons of Harvard». The New York Times. Վերցված է June 3, 2006-ին.
  5. ↑ Whittelsey, Charles Barney (1900). The Ancestry and the Descendants of John Pratt of Hartford, Conn. Hartford, Conn.: Case, Lockwood & Brainard. էջ 179.
  6. ↑ Yale University obituary Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine mssa.library.yale.edu, Retrieved December 21, 2013
  7. ↑ Max Lerner: Pilgrim in the Promised Land, Retrieved December 21, 2013
  8. ↑ «Biography of F. O. Matthiessen». Harvard Gay and Lesbian Caucus. Արխիվացված է օրիգինալից June 12, 2009-ին. Վերցված է January 26, 2012-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Steinberg, Jacques (June 3, 2009). «Harvard to Endow Chair in Gay Studies». The New York Times. Վերցված է June 4, 2009-ին.
  10. ↑ Jan, Tracy (June 3, 2009). «Harvard to endow professorship in gay studies». The Boston Globe. Boston.com. Վերցված է June 3, 2009-ին.
  11. ↑ Kermit Vanderbilt, American Literature and the Academy: The Roots, Growth, and Maturity of a Profession., p. 501. University of Pennsylvania Press, 1986. 0-8122-1291-6
  12. ↑ Vanderbilt 1986, p. 502
  13. ↑ Vanderbilt 1986, 523
  14. ↑ Salzburg Global Seminar History Արխիվացված 2013-12-25 Wayback Machine www.salzburgglobal.org, Retrieved September 5, 2013
  15. ↑ Kenyon School of English Արխիվացված 2013-12-03 Wayback Machine www.kenyonhistory.net, Retrieved September 5, 2013
  16. ↑ Matthiessen Heads Union The Harvard Crimson, Retrieved March 22, 2013
  17. ↑ Memories of the Moderns, pg. 218, Retrieved December 21, 2013
  18. ↑ Philbrick, Herbert A. (1952). I Led 3 Lives: citizen, "Communist," counterspy. New York: McGraw-Hill. «matthiessen.»
  19. ↑ Phelps, Christopher (May 1999). «Introduction: a Socialist Magazine in the American Century». Monthly Review. 51: 2. doi:10.14452/MR-051-01-1999-05_1.
  20. ↑ "American Renaissance (New York: Oxford University Press, 1941), p. 431".
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Jan, Tracy (June 3, 2009). «Harvard to endow professorship in gay studies». The Boston Globe. Boston.com. Վերցված է June 3, 2009-ին.
  22. ↑ Stein, Marc (2004). Encyclopedia of Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender History in America. Vol. 2. New York, NY: Charles Scribner's Sons. էջ 238. ISBN 0684312611. «In the same letter to Cheney (7 February 1925), Matthiessen makes clear a distinction between the world and those 'close friends' with whom he thinks it safe to share the fact of their relationship.»
  23. ↑ 23,0 23,1 Levin, Harry. "The Private Life of F. O. Matthiessen." New York Review of Books 25:12 (July 20, 1978), pp. 42–46 (abstract online; full text for subscribers only).
  24. ↑ Bergman, David (January 1, 1991). Gaiety Transfigured: Gay Self-Representation in American Literature. The University of Wisconsin Press. ISBN 0-299-13050-9.
  25. ↑ Shand-Tucci, Douglass (May 19, 2003). The Crimson Letter: Harvard, Homosexuality and the Shaping of American Culture. St. Martin's Press. ISBN 0-312-19896-5.
  26. ↑ Hyde, Louis, ed. (1978). Rat & the Devil: journal letters of F. O. Matthiessen and Russell Cheney. Hamden, Conn.: Archon Books. ISBN 978-0-208-01655-3.
  27. ↑ 27,0 27,1 Norton, Rictor (1998). «Rat and the Devil». Gay History & Literature. Վերցված է Mar 13, 2023-ին.
  28. ↑ Vaughan, Peter (March 18, 1992). «'Rat and Devil in Love' appeals to the mind, not the emotions». Star Tribune: Newspaper of the Twin Cities. Վերցված է March 13, 2023-ին.
  29. ↑ Bonacci, Michael (April 26, 2010). «Rat & the Devil». Goodreads (This is a citation of a primary source (book review written by the author of the book) found on a book review blog.). Վերցված է March 13, 2023-ին.
  30. ↑ «F. O. Matthiessen Plunges to Death from Hotel Window». The Harvard Crimson. Վերցված է November 11, 2012-ին.
  31. ↑ «Red Visitors Cause Rumpus». Life Magazine. April 4, 1949. էջ 43. Վերցված է November 11, 2012-ին.
  32. ↑ Jacobsen, Eric (1958). Translation: a Traditional Craft. Copenhagen: Gyldendalske Boghandel. էջեր 9–10.
  33. ↑ Harrington, Michael (Summer 1955). «Fictional Biography». New International. Վերցված է November 16, 2013-ին.
  34. ↑ Baltimore Sun Retrieved November 25, 2013
  35. ↑ «Eliot Book Room Exhibits Treasures». Harvard Crimson. Վերցված է March 22, 2013-ին.
  36. ↑ «Eliot House - Facilities». eliot.harvard.edu. Արխիվացված է օրիգինալից January 1, 2012-ին. Վերցված է January 25, 2012-ին.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 Associated Press (June 3, 2009). «Harvard to Endow Chair in Gay, Lesbian Studies». FOXNews.com. Վերցված է June 4, 2009-ին.
  38. ↑ «Harvard Gay & Lesbian Caucus: F. O. Matthiessen Visiting Professorship of Gender and Sexuality». HGLC.org. Արխիվացված է օրիգինալից June 12, 2009-ին. Վերցված է June 4, 2009-ին.
  39. ↑ «About our name change from HGLC to HGSC». Վերցված է June 6, 2018-ին.
  40. ↑ Ferreol, Michelle Denise L. (October 4, 2012). «Harvard Establishes the First LGBTQ Faculty Position in the United States». The Harvard Crimson. Վերցված է October 4, 2012-ին.
  41. ↑ Harvard Faculty of Arts and Sciences Registrar's Office Արխիվացված 2013-12-02 Wayback Machine Retrieved November 25, 2013
  42. ↑ «Robert Reid-Pharr Named 2016 Matthiessen Professor». Արխիվացված է օրիգինալից February 11, 2017-ին. Վերցված է September 26, 2017-ին.
  43. ↑ «F. O. Matthiessen Visiting Professorship of Gender and Sexuality». Վերցված է June 6, 2018-ին.
  44. ↑ «Welcome Reception for Mel Y. Chen, 2020 F.O. Matthiessen Visiting Professor of Gender and Sexuality». Վերցված է January 22, 2022-ին.
  45. ↑ «C. Riley Snorton is the 2023 F.O. Matthiessen Visiting Professor of Gender and Sexuality». Վերցված է November 5, 2023-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Monthly Review, Vol 2 No 6, October 1950, entire edition dedicated to FOM with two essays by FOM and essays and statements by friends and scholars including Leo Marx, Paul Sweezy, Alfred Kazin, Corliss Lamont, Kenneth Murdock, May Sarton and Richard Wilbur
  • Arac, Jonathan. "F. O. Matthiessen: Authorizing an American Renaissance." The American Renaissance Reconsidered. Eds. Walter Benn Michaels and Donald Pease. Baltimore: Johns Hopkins UP, 1985.
  • Hyde, Louis, ed. Rat and the Devil: Journal Letters of F. O. Matthiessen and Russell Cheney. Hamden, Connecticut: Archon Books, 1978. 1-55583-110-9; 0-208-01655-4.
  • Leverenz, L. David. Manhood and the American Renaissance. Ithaca, NY: Cornell UP, 1989.
  • Levin, Harry. "The Private Life of F. O. Matthiessen." New York Review of Books 25:12 (July 20, 1978), pp. 42–46 (abstract online; full text for subscribers only).
  • Marcus, Greil. The Old Weird America New York: Henry Holt (Picador), pp. 90, 124
  • Phelps, Christopher (May 1999). «Introduction: a Socialist Magazine in the American Century». Monthly Review. 51 (1): 1. doi:10.14452/MR-051-01-1999-05_1.
  • Reynolds, David. Beneath the American Renaissance: The Subversive Imagination in the Age of Emerson and Melville. Cambridge, Mass.: Harvard UP, 1988.
  • Spark, Clare, «F. O. Matthiessen: martyr to McCarthyism?». 29 December 2010. YDS: The Clare Spark Blog, December 29, 2010
  • Stern, Frederick C., F. O. Matthiessen - Christian Socialist as Critic. Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press, 1981.
  • Sundquist, Eric J. To Wake the Nations: Race and the Making of American Literature. Cambridge, Mass.: Harvard UP, 1993.
  • Toibin, Colm. "Love in a Dark Time". New York, Scribner, 2004.
  • Ward, John William 1955.Andrew Jackson, Symbol for an Age. New York: Oxford University Press.
  • Marx, Leo. 1964. The Machine in the Garden: Technology and the Pastoral Ideal in America. New York: Oxford University Press.
  • Ward, John William 1969 Red, White, and Blue: Men, Books, and Ideas in American Culture . New York: Oxford University Press

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ