Գաբրիէլ Արու

Գաբրիէլ Արու
ֆրանսերէն՝ Gabriel Arout
Ծնած է 28 Յունուար 1909(1909-01-28)[1][2] կամ 28 Սեպտեմբեր 1909(1909-09-28)[3][4]
Ծննդավայր Նոր Նախիջեւան, Ռուսիա[2][3][4]
Մահացած է 12 Փետրուար 1982(1982-02-12)[1][2]
Մահուան վայր Փարիզ[2][4]
Քաղաքացիութիւն  Ֆրանսա
Ազգութիւն Հայ[3]
Մայրենի լեզու Ֆրանսերէն
Մասնագիտութիւն թատերագիր, թարգմանիչ, հեղինակ, dialogue writer, բեմադրիչ

Գաբրիէլ Արու (բուն անունով Գաբրիէլ Արուտչեան, 28 Յունուար 1909(1909-01-28)[1][2] կամ 28 Սեպտեմբեր 1909(1909-09-28)[3][4], Նոր Նախիջեւան, Ռուսիա[2][3][4] - 12 Փետրուար 1982(1982-02-12)[1][2], Փարիզ[2][4]), ֆրանսահայ թատերագիր եւ թարգմանիչ։ Ֆրանսայի մէջ ծանօթ էր իբրեւ «Gabriel Arout»։

Կենսագրական գիծեր

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Ծնած է Նոր Նախիջեւան: Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրի ռուսական վարժարանէն ներս։

1919 թուականին ընտանիքին հետ տեղափոխուած է Երեւան, ուրկէ անցած եւ վերջնականապէս հաստատուած են Փարիզ, ուր ստացած է իր համալսարանական բարձրագոյն ուսումը, աշակերտելով Սորպոնի համալսարանի բանասիրական կաճառին:

Աշակերտութեան տարիներէն ան յատուկ սէր ունեցած է գրականութեան եւ թատրոնի նկատմամբ:

Թատերգութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]

Գաբրիէլ Արու իր առաջին թատերական գործը՝ «Օրպեսոս կամ հրաշք սարսափը» գրած է 1935 թուականին։

Անոր երկրորդ ստեղծագործութիւնը եղած է «Փոլին կամ ծովային փրփուրը» աշխատութիւնը՝ գրուած 1948 թուականին, որուն յաջորդած են այլ ստեղծագործութիւններ:

Անոր թատրերգութիւնները այնքան սիրուած են, որ աւելի քան չորս տարի ներկայացուած են ֆրանսական զանազան բեմերէ:

Ստեղծագործելու կողքին Գաբրիէլ Արու յայտնի գրողներու վէպերէն շատեր վերածած է թատրերգութեան. ինչպէս՝ Տոստոեւսկիի «Ոճիր եւ պատիժ» աշխատութիւնը, որ բազմիցս ներկայացուած է Փարիզի եւ Լոնտոնի մէջ:

Թատրերգութեան կողքին Գաբրիէլ գրած է նաեւ ժապաւէնի համար նախատեսուած խաղեր, որոնցմէ են՝

  • «Մահը պարտէզին մէջ» (1956),
  • «Գեղատեսիլ պատմութիւն» (1964),
  • «Շանտիկորի անծանօթը» (1967) եւ այլ ժապաւէններ:

Մրցանակներ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  • Շնորհիւ իր վաստակին եւ ստեղծագործութեան՝ Գաբրիէլ Արու  1978 թուականին արժանացած է Ֆրանսայի Գրողներու եւ թատերագիրներու մրցանակին,
  • 1981-ին Ֆրանսայի Թատերական ակադեմիայի մրցանակին,
  • 1942 թուականին իր «Օրպեսոս կամ հրաշք սարսափը» թատրերգութեան համար արժանացած է առաջնութեան մրցանակին[5]:

Ծանօթագրութիւններ

[Խմբագրել | Խմբագրել աղբիւրը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 (unspecified title)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — է. 173.
  5. ↑ «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆՑԵԱԼԷՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԱՅՍՕՐ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-13 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։