Յորդանանի Խորհրդարան

Յորդանանի խորհրդարան (արաբ․՝ مجلس الأمة‎‎, Մաճլիս ալ Ումա), Յորդանանի երկպալատանի ներկայացուցչական մարմին (խորհրդարան):

Այաններու ժողովը բաղկացած է 65 անդամներէ, որոնցմէ իւրաքանչիւրը ուղղակիօրէն կը նշանակուի թագաւորին կողմէ, իսկ Ներկայացուցիչներու պալատը՝ 130 անդամներէ, որոնք ընտրուած կ'ըլլան ժողովուրդին կողմէ, ընդ որուն ինը տեղ վերապահուած է քրիստոնեաներուն համար, երեք՝ չեչէն փոքրամասնութիւններուն համար, իսկ տասնհինգ՝ կանանց: Բոլորը կը ծառայեն չորսամեայ ժամկէտով^[1]:

Պալատներ

• Ներկայացուցիչներու պալատ (արաբ․՝ مجلس النواب‎‎, Մաճլիս ալ Նուաապ), կը ներառէ 110 պատգամաւոր: 104 ընտրուած պատգամաւորներ չորս տարուան համար՝ ըստ ընտրատարածքներու եւ 6 կին, որոնք ընտրուած են յատուկ: 9-րդ եւ 3-րդ պատգամաւորական հրամանները պահեստաւորուած են քրիստոնեաներու եւ չերքեզներու համար։
• Այաններու ժողով (արաբ․՝ مجلس الأعيان‎‎, Մաճլիս ալ Այան ), կը ներառէ այաններու 40 անդամ, որոնք նշանակուած են թագաւորին կողմէ։

Պատմութիւն

Իբրեւ զարգացող սահմանադրական միապետութիւն, Յորդանան վերապրած է փորձութիւններ եւ մերձաւոր արեւելեան քաղաքականութեան տառապանքները: Յորդանանի հասարակութիւնը զգացած է սահմանափակ ժողովրդավարութիւնը 1946-ի անկախացումէն ետք, սակայն բնակչութիւնը չի տուժեր որոշ արաբական բռնապետական ռեժիմներու պատճառով^[2]: 1952-ի Սահմանադրութիւնը կը նախատեսէր, որ Յորդանանի քաղաքացիները կը ձեւաւորեն եւ կը մտնեն քաղաքական կուսակցութեան մէջ^[3]: Նման իրաւունքները դադրած են 1967-ին, երբ արտակարգ դրութիւն կը յայտարարուէր, ինչպէս նաեւ ռազմական դրութիւն եւ խորհրդարանի գործունէութիւնը կասեցուած էր, որ կը շարունակուի մինչեւ 1989:

1988-ին թագաւոր Հուսէյն իսրայէլական գրաւումէն ետք կը դադրեցնէ քաղաքական կապերը Արեւմտեան ափին հետ: Հետագային քաղաքացիական անկարգութիւնները, որոնք կը յաջորդեն վարչապետ Ալ Ռիֆայի կառավարութեան, ենթադրաբար դաժան մարտավարութիւն կ'օգտագործեն բնակչութեան դէմ, որ Ապրիլ 1989-ին անկարգութիւններու կը հանգեցնեն : Անկէ ետք, երբ անկարգութիւնները կը հանդարտին, թագաւորը պաշտօնանկ կ'ընէ Ալ Ռիֆային եւ նոր ընտրութիւններու մասին յայտարարութիւն կ'ընէ: Թագաւորին այս քայլը Յորդանանի ժողովուրդին թոյլ կու տայ ունենալ մեծ ազատութիւն եւ ժողովրդավարութիւն^[4]:

Կը նշուի, թէ ցեղային իշխանութեան ազդեցութիւնը Յորդանանի ընտրութիւններու արդիւնքներու որոշման համար պէտք չէ անտեսել. անիկա աւելի ուժեղ է, քան քաղաքական պատկանելութիւնը: Ազգային ինքնութիւնը, Յորդանանի մէջ ունի ուժեղ ազդեցութիւն: «... ինքնութիւնը կը մնայ անհատի որոշումներու ընդունման հիմնական գործող ուժը, հանրութեան եւ պետութեան մակարդակով»^[5]:

2016-ին Յորդանանի թագաւորը խորհրդարանը կը լուծէ եւ Հանի Մուլքին վարչապետ կը նշանակէ^[6]:

Արտաքին յղումներ

• http://www.parliament.jo/

Ծանօթագրութիւններ

1. "World Factbook: Jordan" Archived 2016-05-21 at the Wayback Machine., U.S. Central Intelligence Agency
2. https://web.archive.org/web/20061117165033/http://www.uk.oneworld.net/guides/jordan/development
3. «Archive copy»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-08-29-ին։ արտագրուած է՝ 2019-04-30 
4. Countries at the Crossroads 2006 Country Report – Jordan http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=140&edition=7&ccrpage=31&ccrcountry=118
5. Khouri 2003 p.147 as quoted in World Bank 2003 ‘Better governance for development in the Middle East and North Africa: enhancing inclusiveness and accountability’ Washington
6. «Jordan's King Abdullah dissolves parliament, names caretaker PM»։ todayonline.com։ Mediacorp Press Ltd.։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2018-08-29-ին։ արտագրուած է՝ 2019-04-30