Mangree | ||
---|---|---|
Spoken in: | West Africa | |
Language extinction: | 18th or 19th century? | |
Language family: | Niger–Congo? unclassified; Kru ?; Kwa ?; Mande ? Mangree | |
Language codes | ||
ISO 639-1: | none | |
ISO 639-2: | —
| |
ISO 639-3: | none | |
Note: This page may contain IPA phonetic symbols in Unicode. |
Mangree (nke a na-akpọ [maŋɡreː]) bụ asụsụ a na-ejighị n'aka, nke a na-ahazighị ahazi, na nke na-adịghịzi adị n'ime West Africa, ikekwe site na ihe bụ Ivory Coast ugbu a. Ọ bụ naanị ihe akaebe na ndepụta nke okwu iri na abụọ anakọtara na ngwụcha narị afọ nke iri na asatọ. [1] E nwere ihe na-egosi na ọ nwere ike ịbụ Asụsụ Kru, mana enweghị data zuru ezu iji kewaa ya.
A kọrọ na ndị Mangree bi n'akụkụ Kanga, na-adịghị anya na Mandinga na Amina. Otu nnukwu osimiri mejupụtara ókèala dị n'etiti Mangree na Gien.Fodor kwenyere [1] ebe ahụ dị gburugburu 7° n'ebe ugwu latitude nakwa na osimiri ahụ bụ Sassandra ma ọ bụ Bandama.
Fodor na-akọ okwu iri na otu ndị a: [1]
Nchịkọta dị mkpirikpi nke isi iyi ahụ na-ekwughachi 'isi', 'nwoke', 'nwaanyị' ma tinye ichi ('itchi') 'mmiri'. [2]
A na-ekwu na asụsụ Mangree dịtụ iche na Gien, nke ga-egosi na ọ bụ Kru. Otú ọ dị, okwu a maara abụghị Kru n'ụzọ doro anya, ọ dịkarịa ala ka a na-agụ ma na-ede ya. Ndị na-enye ihe ọmụma bụ Kanga (nke a na-akpọkwa Kru) bụ ndị kwuru na ha na-asụ asụsụ ahụ nke ọma.
Fodor na-atụ aro na okwu maka Chineke nwere ike ịbụ otu ihe ahụ dị ka Twi o-nyàŋkī 'Chineke'. Okwu mAmo 'Nna' yiri Ewe ame 'mmadụ' (ma eleghị anya sitere na ntụgharị nke ahịrịokwu 'Nna nke eluigwe', ebe tata nwere ike ịbụ 'nna' na amee 'eluigwe'), ebe okwu maka 'mmadụ" yiri Gien me 'mmadụ'. Okwu maka 'i' yiri Twi (nke nwere ụdaume i) na ọtụtụ asụsụ Kru (nke nwere vowel u). Fodor na-atụ aro na okwu maka 'ụkwụ' nwere ike ịbụ ngwakọta, 'isi ụkwụ'.
Okwu maka 'nwatakịrị' yiri Portuguese pequenino (na English piccaninny), nke a na-ahụkarị na West Africa pidgins na Creoles. Fodor enweghị ike ịchọta ihe yiri okwu ndị ọzọ n'asụsụ Kru ma ọ bụ Kwa.
Okwu ndị yiri Twi nwere ike ịbụ okwu ndị [1] gbazitere.
maara abụghị Kru n'ụzọ doro anya, ọ dịkarịa ala ka a na-agụ ma na-ede ya. Ndị na-enye ihe ọmụma bụ