Sir David Frank Adjaye OM OBE RA (amụrụ na 22 Septemba 1966) bụ onye Ghana-British [1] architect onye mepụtara ọtụtụ ụlọ ama ama gburugburu ụwa, gụnyere National Museum of African American History and Culture na Washington, D.C. A họpụtara Adjaye ka ọ bụrụ knight na 2017 New Year Honours maka ọrụ maka ihe owuwu. Ọ natara 2021 Royal Gold Medal, na-eme ka ọ bụrụ onye mbụ natara Africa na otu n'ime ndị natara ya. [2][3] A họpụtara ya na Order of Merit na 2022.[4]
A mụrụ Adjaye na Dar es Salaam, Tanzania. Nwa onye mba Ghana, o biri na Tanzania, Egypt, Yemen na Lebanon tupu ọ kwaga Britain mgbe ọ dị afọ itoolu. Mgbe ọ gụsịrị akwụkwọ na London South Bank University na nzere BA na architecture na 1990, ọ meriri RIBA Bronze Medal maka ihe kacha mma undergraduate imewe oru ngo na UK (The Respite project). Na 1993 ọ gụsịrị akwụkwọ na mmemme masta na Royal College of Art.
Ọrụ mbụ Adjaye gụnyere ọtụtụ ọrụ obibi, gụnyere ụlọ Chris Ofili na 1999, Dirty House na Glass House [5] na 2002, na ụlọ studio Lorna Simpson na 2006. Ọ gara n'ihu na nnukwu ọrụ [6] dịka Ụlọ Ahịa Idea na Whitechapel, UK, na Nobel Peace Center [7] na Oslo, Norway, na 2005.
E gosipụtara ihe ngosi nke mbụ nke ụlọ ọrụ ahụ, David Adjaye: Making Public Buildings, na Whitechapel Gallery na London na Jenụwarị 2006, na Thames na Hudson na-ebipụta akwụkwọ nke otu aha ahụ. Nke a sochiri mbipụta ha nke akwụkwọ mbụ Adjaye na 2005, David Adjaye Houses .
Ọrụ ndị ọzọ a ma ama na mbụ gụnyere Bernie Grant Arts Centre na Stephen Lawrence Centre na 2007. [8]
A họọrọ Adjaye ka ọ mepụta Museum of Contemporary Art Denver, nke meghere na 2007. E mere ụlọ ahụ, ụlọ ngosi nka mbụ nke Adjaye, iji belata ókèala dị n'etiti oghere mpụga obodo ahụ na oghere dị n'ime ụlọ ngosi ihe mgbe ochie ahụ. Igwe ọkụ zoro ezo jupụtara n'ime oghere ndị dị n'ime ya na ìhè okike, nnukwu windo na-elepụ anya n'okporo ámá obodo ahụ. Ụlọ ahụ nwere gallery ise yana oghere agụmakwụkwọ raara onwe ya nye, ụlọ ahịa, ọbá akwụkwọ na ụlọ oriri na ọṅụṅụ dị n'elu ụlọ. [citation needed]
Adjaye meriri asọmpi iji mepụta Moscow School of Management Skolkovo nke e wuchara na 2010. [9] N'ịjụ ụdị ụlọ akwụkwọ ọdịnala, a haziri ụlọ ahụ dị ka otu ụzọ iji gbaa mmekọrịta ụmụ akwụkwọ ume. [citation needed]
Adjaye mepụtara ọbá akwụkwọ agbata obi ọhụrụ abụọ na Washington, D.C.: Francis A. Gregory Neighborhood Library na Bellevue / William O. Lockridge Library, nke meghere na 2012.[10] A na-eme emume maka ọbá akwụkwọ ndị meriri ihe nrite maka ịbụ ihe ngosi obodo. [1][10]
N'afọ 2015, Aishti Foundation, ụlọ ngosi nka na ụlọ ahịa, meghere na Beirut, Lebanon.[11] Oghere gallery ahụ karịrị 40,000 square feet. Nhazi Adjaye na-alụ ọgụ na-ekiri ihe osise na ịzụ ahịa, ahụmahụ abụọ yiri ka ha na-emegiderịta onwe ha. [citation needed]
Na 15 Eprel 2009, a họpụtara Adjaye onye ndu onye na-ese ụkpụrụ ụlọ maka otu ndị na-ese ụkpụrụ ụlọ, nke gụnyere Freelon Group, Davis Brody Bond na SmithGroup, iji chepụta ihe ngosi ihe ngosi National Museum of African American History and Culture ọhụrụ $540 nde, ụlọ ihe ngosi nka Smithsonian Institution, na ụlọ ihe ngosi nka. Ụlọ ahịa mba dị na Washington, D.C. Nhazi ya nwere ihe okpueze sitere na ihe ọkpụkpụ Yoruba. Ụlọ ihe ngosi nka mepere n'oge mgbụsị akwụkwọ nke 2016 wee kpọọ ya "mmemme omenala nke afọ" nke New York Times. ọ bụkwa isiokwu nke profaịlụ na mmemme Sky Arts Art of Architecture na 2019.[6] Ngwongwo ndị Adjaye haziri maka ebe ngosi nka bụ nke Knoll rụpụtara ma na-ere ya.
N'afọ 2007, onye na-ese ihe Linda Pace gakwuuru Adjaye iji mepụta ebe nka nke oge a maka nchịkọta nka ya obere oge tupu ya anwụọ n'ọrịa kansa ara n'afọ ahụ.[12] Ruby City, nke dị na San Antonio, Texas, meghere na 2019. [13]
N'afọ 2018, Onye isi oche 1199SEIU George Gresham [14] gakwuuru Adjaye, onye mechara nabata ọrụ [15] [16] iji mepụta oghere ọhụrụ nke 16,500-square-foot. Ihe e mere gosipụtara ọtụtụ narị foto ndị e nwetara site na nnukwu ebe nchekwa foto nke njikọ ahụ ma tinye ya na tebụl ceramic nke Cerámica Suro mepụtara na Guadalajara, Mexico. [2] 1199SEIU United Healthcare Workers East dị na New York, New York, ma wuchaa ya na 2020. A kpọrọ ya Architect's Newspaper Best of Design for Interior Workplace na 2020. [17]
N'afọ 2017, Adjaye na njikọ aka ya na HuntonBrady Architects kpughere atụmatụ nke Winter Park Library na Events Center [18] na Winter Park, Florida. Ọbá akwụkwọ ahụ meghere maka ọha na eze na 13 Disemba 2021 .[19][20][21] N'afọ 2022, ọ bụ onye mmeri nke ndị ọka ikpe na Library Category maka Architizer A+ Awards. [22][23]
N'afọ 2023, a kpughere ihe ọkpụkpụ ọha na eze mbụ na-adịgide adịgide nke Adjaye, nke akpọrọ Asaase III. Ihe osise ahụ dị na The Griot Museum of Black History na St. Louis, Missouri, onye nlekọta Allison Glenn nyere ya ọrụ maka afọ atọ nke Counterpublic nke 2023.[24]
N'N'akụkụ kọmitii mba ụwa ya, ọrụ Adjaye gbasara ihe ngosi, ụlọ nkeonwe na arịa ụlọ. Ọ wuru ụlọ maka onye mmebe Alexander McQueen, onye na-ese ihe Jake Chapman, onye na-ese foto Jürgen Teller, onye na-eme ihe nkiri Ewan McGregor, na ndị na-ese ihe Tim Noble na Sue Webster. Maka onye na-ese ihe Chris Ofili, o mere ụlọ ihe nkiri ọhụrụ na ụlọ osimiri dị na Port of Spain, Trinidad.[25]
A makwaara Adjaye maka mmekorita ya na ndị na-ese ihe n'oge a na nrụnye na ihe ngosi. Ya na Ofili rụkọrọ ọrụ iji mepụta ebe obibi maka The Upper Room, nke Tate Britain mechara nweta wee kpata arụmụka mgbasa ozi mba niile. Adjaye jikọrọ aka na onye na-ese ihe Olafur Eliasson imepụta nrụnye ọkụ, Horizon ojii gị, na Venice Biennale 2005. Ọ rụkwara ọrụ n'ọrụ nka Sankalpa na onye isi Shekhar Kapur. Na Mee 2019, Ghana Freedom Pavilion - nke Adjaye mere - ka e hiwere na 58th Venice Art Biennale. ; Ụlọ Ọgụgụ Osimiri maka Gwangju Biennale; na Sclera Pavilion maka Ememe Nhazi London.
Adjaye so dee oge abụọ nke usoro ihe nkiri telivishọn BBC Dreamspaces ma na-akwado mmemme redio BBC. N'ọnwa Juun afọ 2005, o gosipụtara ihe ngosi Building Africa: Architecture of a Continent . N'afọ 2008, o sonyere na Manifesta 7 [26] na Gwangju Biennale . Making Place: The Architecture of David Adjaye gosipụtara na Art Institute nke Chicago site na Septemba 2015 ruo Jenụwarị 2016. [27] N'ọnwa Nọvemba 2020, Adjaye bipụtara akwụkwọ mbụ ya n'akwụkwọ ya akpọrọ Adjaye Works 1995-2007: Houses, Pavilions, Installations, Buildings ya na Peter Allison na Thames & Hudson.[28] Na Septemba 2022, Adjaye bipụtara akwụkwọ ọ gara n'ihu n'akwụkwọ ya kachasị ọhụrụ akpọrọ Adjaye Works 2007 - 2015: Houses, Pavilions, Installations, Buildings ya na Peter Allison na Thames & Hudson.[29]
N'afọ 2015, e nyere Adjaye ọrụ ịhazi ụlọ ọhụrụ maka Ụlọ Ngosi Ihe Mgbe Ochie na Harlem.[30][31]
N'ọnwa Machị 2018, onye isi ala Ghana Nana Addo Dankwa Akufo-Addo kpughere atụmatụ Adjaye Associates maka Katidral Mba nke Ghana.[32]
Na Septemba 2020, Adjaye kpughere atụmatụ ya maka Princeton University Art Museum . [33] N'otu afọ ahụ, ọ kpughekwara atụmatụ ya maka Ọbá Akwụkwọ Onye isi ala Thabo Mbeki yana Ihe Ncheta Ndị Ntorobịa [34] na Niamey, Niger.[35]
N'ọnwa Nọvemba 2020, Adjaye kpughere ọhụụ ya maka Edo Museum of West African Art (EMOWAA) nke a ga-ewu na Benin City, Nigeria. Ihe owuwu Adjaye Associates ga-enwe ihe osise akụkọ ihe mere eme na ihe ndị e ji rụọ ya yana itinye ụlọ ngosi ndị a raara nye nka nke oge a.[36]
N'afọ 2021, Adjaye kpughere atụmatụ ya maka ọrụ Ụlọ Ọgwụ Gọọmenti gafee Ghana, Accra na The Africa Institute na Sharjah, UAE. [citation needed]
N'ọnwa Eprel 2021, e wuchara Cherry Groce Memorial Pavilion na Brixton.[37] N'ịbụ nke Cherry Groce Foundation nyere iwu, ihe ncheta ahụ bụ iji sọpụrụ Cherry Groze, onye Ndị uwe ojii Metropolitan gbara egbe n'ụlọ ya n'ihu ụmụ ya na 28 Septemba 1985, na-akpata ọgba aghara Brixton nke afọ 1985.[38]
Na Septemba 2022, W. E. B. Du Bois Museum Foundation kpughere atụmatụ na nsụgharị maka W. E, B. DuBois Museum Complex ọhụrụ na Accra, Ghana, nke Adjaye mepụtara.[39]
N'ọnwa Ọktoba 2022, Grinnell College Board of Trustees kwadoro iwu nke Civic Engagement Quad Core Project ọhụrụ nke Adjaye mepụtara, nke a ga-emeghe n'oge mgbụsị akwụkwọ nke afọ 2024. [40]
Ọrụ ya ndị ọzọ na-adịbeghị anya gụnyere ime ụlọ maka SEIU 1199 Healthcare Workers' East na New York City, [1] Webster na Los Angeles, California (2020), [2] Mole House na London, UK (2019), [3] 4] Ruby City na San Antonio, Texas (2019), [McCarter Switching Station na Newark, New Jersey (2018), [Sugar Hill Mixed-Use Development na Harlem, New York (2015), Alara Concept Store na Lagos, Nigeria (2015), [9] Aïshti Foundation na Beirut, Lebanon (2015)..[41][42][43][44]
Nhazi ya maka Abrahamic Family House na Saadiyat Island na Abu Dhabi, UAE, nọ na ọkwa ikpeazụ nke iwu ma na-emeghe na 2023. Ọ sitere n'ike mmụọ nsọ nke Document on Human Fraternity ma nwee ụlọ alakụba, ụlọ ụka, na ụlọ nzukọ, na-eme emume okpukpe atọ dị mkpa nke Abraham. Ọ ga-agụnyekwa ebe ọdịnala nke na-akwalite ụkpụrụ nke nkwanye ùgwù na ịdị n'otu udo.[45][46]
N'ọnwa Julaị 2023, onye nrụpụta Hondo wepụrụ ngwa atụmatụ ya maka ụlọ elu dị okpukpu iri abụọ na abụọ nke Adjaye Associates mepụtara na Brixton, ndịda London, ụbọchị ole na ole tupu ndị Greater London Authority nụ ya. Ogige ahụ dị mita 98 n'ogologo nwetara ihe karịrị 1,000 mmegide site n'aka ndị obodo ahụ ma katọọ ya maka ịdị ịrịba ama ya n'ebe dị ala.[47]
Adjaye guzobere ọrụ ya na 2000 dị ka Adjaye Associates . [48] Ụlọ ọrụ ahụ na-arụ ọrụ ugbu a n'ụwa niile na ọfịs dị na Accra, London, na New York ma rụchaa ọrụ na Europe, North America, Middle East, Asia, na Africa.[49]
Na Machị 2024, omume ahụ kwupụtara nhọpụta nke ndị isi ọhụrụ atọ ka ha duo ụlọ ihe nkiri atọ zuru ụwa ọnụ nke Adjaye Associates - kọwara dị ka 'mgbanwe bụ isi' na-esote ebubo 2023 nke omume rụrụ arụ metụtara Adjaye.[1] Ndị isi atọ ahụ, Lucy Tilley, Pascale Sablan na Kofi Bio, na-eduzi ụlọ ọrụ atọ zuru ụwa ọnụ nke Adjaye Associates na London, New York na Accra. Akpọrọ Adjaye onye isi oche nke otu ahụ ma nọgide na-abụ onye isi ụlọ ọrụ na-eduzi nhazi nhazi.
Adjaye bụ prọfesọ Louis Kahn mbụ na-eleta na Mahadum Pennsylvania, ọ bụkwa Prọfesọ Kenzo Tange na Architecture na Harvard Graduate School of Design. Na mgbakwunye, ọ bụ onye RIBA Chartered Member, onye AIA Honorary Fellow, onye mba ọzọ Honorary Member nke American Academy of Arts and Letters, na onye isi Fellow nke Design Futures Council.[50] Ọ bụ onye otu Advisory Council nke Barcelona Institute of Architecture ma na-eje ozi dị ka onye otu Adviory Boards nke Barcelona Institute nke Architecture na LSE Cities Programme.[51]
David Adjaye bụ nwanne nwoke nke onye ọkà mmụta sayensị stem cell James Adjaye . [52]
Na Jenụwarị 2014, Adjaye lụrụ Ashley Shaw-Scott na St Paul's Cathedral nke London.[53] Chris Ofili bụ ezigbo nwoke ya.[54]
Adjaye arụwokwa ọrụ n'ọtụtụ ọrụ mmekorita ya na nwanne ya nwoke Peter Adjaye, onye egwu. [55][56]
N'afọ 2018, 2018, yana Bono na Theaster Gates, Adjaye kwadoro okushon nke atọ (RED) na Miami iji kwado ọrụ Global Fund megide ọrịa AIDS, [1] na-ebuli mkpokọta $ 10.5 nde, gụnyere ego dakọtara site na Bill & Melinda Gates Foundation. [57] [58]
N'afọ 2023, Adjaye chere ebubo ebubo nke mmegide mmekọahụ na mmekpa ahụ nke ụmụ nwanyị atọ; [1] ọ gọnarịrị ebubo ahụ mana rịọ mgbaghara maka ihe ọ kpọrọ "mmejọ" ebe o "mebiri ókèala" n'etiti ndị ọkachamara ya na ndụ onwe ya.[2][3] ] O mechara arụkwaghịm n'ọrụ ya dị ka onye na-enye ndụmọdụ maka ihe owuwu nke onye isi obodo London, a kwụsịtụrụ ọrụ ya na ncheta Oké Mgbukpọ ahụ a tụrụ na Britain, [4] Africa Institute dị na Sharjah kagburu nnukwu ọrụ ụlọ akwụkwọ ọhụrụ, [5] na omume ya kwụsịrị. site na ọrụ nde £57 na Liverpool's International Slavery Museum. [59][60][61]
N'ịgbaso ebubo na ndị ahịa na-ewepụ ọrụ site na omume Adjaye, a kọrọ na azụmaahịa ahụ amalitela mmemme redundancy, na isi mmalite a na-akpọghị aha na-atụ aro na ọ na-ewepu ọkara nke ndị ọrụ ya n'ọfịs ya na London. Ụlọ ọrụ ahụ emeghị nke a.[62] Ndị ọrụ n'oge gara aga mekwara mkpesa banyere omenala ọrụ 'na-egbu egbu' n'ebe ọrụ ahụ. [1][62]
Ná 2006, Adjaye bụ onye ahọpụtara maka Stirling Prize for the Whitechapel Idea Store, nke e wuru na foduru nke ụlọ ahịa 1960s.[1] A họpụtara ya onye isi nke Order of the British Empire (OBE) na 2007 maka ọrụ ndị Britain architecture. Na 2016 ọ natara Massachusetts Institute of Technology's McDermott award, ihe nrite $100,000 maka ịdị mma na nka.[2] N'otu afọ ahụ, a họpụtara ya na American Philosophical Society.[3] Akpọrọ Adjaye na 2017 New Year Honors maka ọrụ na-arụ ụlọ.[4] Na 2018, Adjaye nwetara nrite nrite International Humanities University nke Washington.[5] Na 2019, ọ bụ onye otu Prix Versailles World Judges Panel.[6] N’ọnwa Ọktoba 2020, ekwuputara Adjaye dị ka onye mmeri nke Royal Gold Medal RIBA maka 2021, [7] na-enye onyinye kwa afọ site n'aka Royal Institute of British Architects n'aha eze Britain, iji kwado nnukwu onyinye nke onye ma ọ bụ otu n'ime ihe owuwu mba ụwa.[63]