Gwagwalada bụ ọchịchị ime obodo dị na Federal kapital Territory na Naijiria .
Gwagwalada nwere mpaghara dị otu puku na irí anọ na atọ km 2 na ọnụ ọgụgụ mmadụ dị otu narị puku na irí ise nà asaa, narị asaa na iri asaa na ngụkọ nke afọ 2006. A na-atụ anya na ọ ga-enwe uto dị pacenti isii mara irí abụọ na isii n'etiti afọ 2020 na 2025, ike ike na kọntinent Afrịka. [1]
Tupu e kee Federal kapital Territory, Gwagwalada nọ n'okpuru mpaghara Kwali nke bụbu Emirate Abuja ogbugbu a Suleja emirate . Eme Gwagwalada n'abalị iri na ise nke ọnwa Ọktoba afọ 1984. Onu ogugu ndi mmadu nke dị otu narị puku na irí ise na asatọ, narị isii na iri na asatọ na onu ogugu nke afọ 2006. Mbuba oche oche site na Legọsị gaa Abuja n'afọ 1992 na nbi nke arụrụ arụ n'ụzọ iwu na-akwadoghị n'oge na-adịbeghị anya. n'ime etiti obodo Federal butere oke nke ndị mmadụ na mpaghara ahụ bụ otu n'ime obodo mepere emepe ngwa na Federal kapital Territory. Ndị bi na mpaghara ahụ amụbaala ihe dịka ụmụaka otu nde. Gwagwalada bụ otu n'ime ndị ime obodo ise dị na Federal kapital Territory nke Naijiria, na-anya Abaji, Kuje, Bwari, na Kwali ; Federal kapital Territory dị na aka obodo Abuja . Gwagwalada nwere mpaghara dị otu puku na irí isii na iteghete mara ụma narị ise na iri asatọ na iteghete km2 .
Gwagwalada bụ onye isi oche onye isi nke a họpụtara site na ntuli aka okenye. Kansụl ahụ bụ ndị kansụl iri a họpụtara ahọpụta na-anọchite anya ngalaba iri nke kansụl, bụ: Zuba, Ibwa, Dobi Kutunku, Tunga Maje, Gwako, Paikonkore, Ikwa, Quarters na mkpokọta.
Koodu ozi nke mpaghara ahụ bụ puku narị iteghete na abụọ, otu narị na otu. [2]
Onye isi oche nke Gwagwalada bụ Alhaji Abubakar Jibrin Giri [3] Gwagwalada bụ ebe obere akwụkwọ nke Mahadum Abuja dị. [4] Ụlọ akwụkwọ maka onyinye na mpaghara ahụ.
Oge mmiri ozuzo na mpaghara Gọọmenti Gwagwalada na-akpagbu na ígwé ojii, ebe oge ọkọchị na-eju mmiri na obere urukpuru. akara ahụ nwewere kwa afọ. Nkezi afọ na- agbanwe n'etiti iri isii na atọ°F na iri iteghete na ise°F; ọ na- akara ala ma ọ bụ mpaghara iri ise nà asaa°F ma ọ bụ otu narị na abụọ°F. [3] N'ihi n'otu n'otu n'ihi oge mmegbu na oke mmiri ozuzo yana oge iru mmiri na nke nwere obere urukpuru, akpa àgwà dị iche iche.. [3] [4]
Nkezi okpomọkụ kachasị kwa ụbọchị n'oge oge ọkụ nke ọnwa abụọ na ụma ise, nke na-amalite site n'abalị irí abụọ na ise nke ọnwa Jenụwarị ruo abalị iri na anọ nke ọnwa Eprel, dị n'elu iri iteghete na abụọ°F. N'iji nkezi okpomọkụ dị elu nke dị iri iteghete na anọ 9°F yana obere okpomọkụ nke dị iri asaá na atọ°F, Maachị bụ ọnwa kacha ewu ewu n'afọ na Gwagwalada. Nkezi okpomoku dị elu kwa ụbọchị n'oge oge oyi nke ọnwa atọ na ụma atọ, nke na-agba site n' abalị iri abụo na anọ nke ọnwa Juun ruo abalị mbụ nke Ọktoba, dị n'okpuru dị iri asatọ na ise°F. Disemba bụ ọnwa kacha oyi n'afọ na Gwagwalada, na nkezi okpomọkụ dị iri iteghete ºF yana obere okpomọkụ nke dị iri isii na anọ°F. <ref name=":0">Gwagwalada Climate, Weather By Month, Average Temperature (Nigeria) - Weather Spark (en). weatherspark.com. Retrieved on 2023-09-10.