Omar Radi (Arabic: عمر الراضي) bụ onye odeakụkọ nyocha na onye na-akwado ikike mmadụ na Moroccan. Ọ rụrụ ọrụ na Lakome, Atlantic Radio, Media 24, TelQuel na Le Desk wee wepụta onwe ya maka mgbasa ozi ụmụ amaala Mamfakinch, [1] [2] [3] na-elekwasị anya na nyocha gbasara ikike mmadụ, nrụrụ aka na mmegharị mmekọrịta.[4] [5] [6] A kpọchiri ya na Casablanca na Disemba 26, 2019 maka ịkatọ onye ọka ikpe na tweet ezigara ọnwa isii tupu mgbe ahụ. Njide ya kpalitere mmegharị nke ịdị n'otu n'etiti ndị na-akwado ya.[8]. A tụrụ ya mkpọrọ ọnwa anọ kwụsịtụrụ, ikpe nke ụfọdụ ndị NGO na otu ndị ruuru mmadụ katọrọ. [1][2]
Radi arụwo ọrụ megide omume asọmpi site n'aka Mounir Majidi; [1] nrụrụ aka n'etiti ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na ndị omeiwu; [2] nsogbu mmefu ego na mmemme agụmakwụkwọ ngwa ngwa; [3] akwụkwọ akụkọ 2018 banyere Hirak Rif Movement; [2] na mkpuchi nke mmegharị mmekọrịta ọha na eze na Sidi Ifni, Imdir na Rif[3][3]
Na 26 Disemba 2019, a kpọrọ Omar Radi n'ụlọ ọrụ ndị uwe ojii mpaghara dị na Casablanca ebe ejidere ya.[1] Ihe gọọmentị nyere maka njide ya bụ na - n'April 2019, ihe karịrị ọnwa isii tupu ejide ya -Radi tweeted na-akatọ nke onye ọka ikpe Casablanca maka ịnapụta mkpọrọ afọ 20 nke ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị 42, gụnyere Nasser Zefzafi, sitere na Hirak Rif Movement. [2] N'ajụjụ ọnụ Amy Goodman na Democracy Ugbu a !, Radi kwuru na ya kwenyere na ejidere ya n'ihi na ọ nọ na ememe nturu ugo nta akụkọ na Algeria 3 ụbọchị tupu a tụrụ ya mkpọrọ, na-agwa ọha na eze okwu banyere akụ na ụba ndọrọ ndọrọ ọchịchị Moroccan na ihe ọ kọwara dị ka. "Economic predation" na Morocco na "steeti njide nlereanya nke akụ na ụba." [4]
Otu mba maka ndị nta akụkọ rịọrọ ka ahapụ ya.[1] Otu Moroccan Association for Human Rights (AMDH) katọrọ njide a.[2] Human Rights Watch jụrụ ndị ọchịchị ka ahapụ ya ma too akwụkwọ akụkọ ya dị mma.[2] Na 29 Septemba 2019, ngagharị iwe mere n'ihu ụlọ omeiwu.[2] Ndị na-eme ngagharị iwe gbagoro n'okporo ụzọ na-akpọ ka a tọhapụ ya n'obodo Moroccan Casablanca, Rabat, na Agadir kamakwa na mba ofesi na Paris na Brussels..[5]
N'abalị iri atọ na otu n'ọnwa Disemba n'afọ 2019, ndị ọchịchị Morocco tọhapụrụ ya n'ụgwọ [6] mgbe ha nwesịrị mkpọsa nkwado ya, ụbọchị abụọ tupu ikpe ya, nke ga-eme n'ụbọchị abụọ n'ọnwarị n'afọ 2020.[7] E yigharịrị ikpe ahụ ruo 5 Machị 2020. [8]
Na June 2020, Amnesty International kọrọ na ọ chọtara ihe akaebe na ekwentị mkpanaaka nke Omar Radi butere ọrịa Pegasus spyware nke ụlọ ọrụ teknụzụ Israel NSO Group.[9][10] Ihe omume ahụ nwere ike ịnweta igwefoto ekwentị, igwe okwu, ozi ederede, ozi ịntanetị, ngwa, na ọnọdụ.[11] Dị ka NSO Group na-ekwu n'ihu ọha na ọ na-ere ngwanrọ ya naanị gọọmentị, Amnesty International kwubiri na akụkọ ya na ọ bụ ndị ọchịchị Morocco duziri nyocha ahụ.[11] Israel na-ahazi teknụzụ a dị ka ngwá agha ma chọọ nkwado ya maka mbupụ ọ bụla.[11][12]
Ndị ọchịchị Morocco mara ihe ha kpọrọ "ebubo siri ike na nke na-adọrọ mmasị" site na Amnesty International.[13][14] Òtù na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ kwuru na akụkọ ya nyere ihe akaebe dị mkpa, na-arụ ụka na nkwupụta nke 4 Julaị na "nkà na ụzụ eji nyochaa ekwentị Omar Radi chọrọ njikwa ndị ọrụ ekwentị, nke naanị gọọmentị nwere ike ime iji mebie njikọ Ịntanetị. " Ndị ọchịchị Moroccan na-ekwusi ike na ihe Amnesty nyere abụghị "ihe akaebe sayensị siri ike". [14][14]
Na 25 June na 2 July, ndị ọchịchị kpọrọ Radi ka ọ pụta n'ihu National Judicial Police Brigade (الفرقة الوطنية للشرطة القضائية, BNPJ) maka ajụjụ.[15] N'ụbọchị nke abụọ n'ọnwa Julaị, ebe nrụọrụ weebụ Moroccan Le 360 boro Omar Radi ebubo na ọ bụ "onye ọrụ nzuzo nke Britain. " [16] Akwụkwọ akụkọ French le Monde kọrọ na usoro ikpe ziri ezi nke Moroccan na-enyo ya enyo na ọ na-enweta "nkwado ego site na mba ọzọ" ma nwee "njikọ ya na onye ọrụ mmekọrịta si mba ọzọ" nke a na-ekwu na ọ nọ "n'okpuru mkpuchi mmekọrịta kemgbe 1979 n'ọtụtụ mpaghara esemokwu" n'Ụwa niile.[17][14] Omar Radi na-agọnahụ ebubo ndị a.[14]
N'abalị nke 5 Julaị, ndị uwe ojii jidere Radi na onye ọrụ ibe ya na Le Desikọ, Imad Stitou, n'aka ndị uwe ojii mgbe ha na onye na-ese foto si Chouf TV, ụlọ ọrụ mgbasa ozi Moroccan, bụ ndị - dị ka Le Desk si kwuo - na-eso Radi kemgbe 25 June wee bịa ịkpasu ha iwe. [15] [18] [19][20] Dị ka onye na-ekwuchitere General Directorate for National Security si kwuo, e jidere Radi maka "ịṅụbiga mmanya ókè na ime ihe ike n'ihu ọha". E jidere ndị nta akụkọ abụọ ahụ n'otu abalị ma tọhapụ ha na 6 June, na-echere nyocha maka ebubo nke "ịṅụbigara mmanya ókè n'ihu mmadụ, ime ihe ike, mkparị, na ime ihe nkiri n'enweghị ikike, "dị ka akwụkwọ ụlọ ikpe si kwuo. [14][20]
Ndị uwe ojii jidere Radi ọzọ na 29 Julaị "maka nledo na ebubo ndị ọzọ yiri ka ọ kwadoro obere ihe akaebe, "nke ụlọ ọrụ na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ na United States Human Rights Watch kọrọ. Ọ kọrọ na a na-ejide Radi n'ụlọ mkpọrọ Oukacha na Casablanca. [21]Kọmitii US na-echebe ndị nta akụkọ na Bertha Foundation nke dị na Europe, otu na-ahụ maka ihe ndị ruuru mmadụ, kọrọ na njide Radi kwụsịrị nyocha ọ na-eme, na ego sitere na Bertha, na mbupụ ala rụrụ arụ na Morocco.[22] Ndị ọchịchị Morocco nwere ikpe nkeji iri na ise banyere ikpe Radi na 24 Disemba 2020, ọ nọgidekwara n'ụlọ mkpọrọ mgbe nke ahụ gasịrị. [23]
N'ọnwa Machị afọ 2022, a mara Omar Radi ikpe ịga mkpọrọ afọ isii n'ụlọ mkpọrọ n'okwu ikpe abụọ nke nledo na ndina n'ike. Ikpe ahụ na-esonyere ụgwọ nke 200,000 dirhams maka ndị otu obodo. [24]
Ụlọikpe Cassation jụrụ arịrịọ ya na 18 Julaị 2023, Omar Radi ka nọkwa n'ụlọ mkpọrọ.[25]
A tọhapụrụ ya na 29 Julaị 2024 mgbe Eze Mohammed VI gbaghaara ya na ọtụtụ ndị na-eme ihe n'oge Ụbọchị ocheeze mba.[26]
<ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
<ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content