Bantay Kitanglad

Bantay Kitanglad
Ti Bantay Kitanglad kas makita manipud iti Impasug-ong, Bukidnon
Kangatuan a punto
Kangato2,899 m (9,511 ft) [Nota 1]
Kalatak350 m (1,150 ft)
Nagsasabtan8°8′34″N 124°54′45″E / 8.14278°N 124.91250°E / 8.14278; 124.91250Nagsasabtan: 8°8′34″N 124°54′45″E / 8.14278°N 124.91250°E / 8.14278; 124.91250
Heograpia
Ti Bantay Kitanglad ket mabirukan idiay Mindanao
Bantay Kitanglad
Bantay Kitanglad
Lokasion iti kaunegan ti Filipinas
Ti Bantay Kitanglad ket mabirukan idiay Filipinas
Bantay Kitanglad
Bantay Kitanglad
Bantay Kitanglad (Filipinas)
PagilianFilipinas
RehionAkin-amianan a Mindanao
ProbinsiaBukidnon
NagannakKabambantayan ti Kitanglad
Panagsang-at
Dalan (kalakaan)Intavas, La Fortuna, Impasug-ong, Bukidnon

Ti Bantay Kitanglad ket ti maysa a di aktibo a bulkan[9] a mabirukan iti Kabambantayan ti Kitanglad iti probinsia ti Bukidnon iti isla ti Mindanao. Daytoy ti maikapat a kangatuan a bantay iti Filipinas ken addaan iti maysa nga agarup a kangato iti 2,899 metro (9,511 ft).[Nota 1] Daytoy ket mabirukan iti pagbaetan ti Siudad ti Malaybalay ken dagiti ili ti Lantapan, Impasugong, Sumilao, ken Libona.

Ti nagan a "Kitanglad" ket naala manipud iti leyenda nga adda kano maysa a nalatak a layos a nanglenned kadagiti patneng a daga ti Bukidnon ken ti laeng ungto ti bantay, ti kadakkel iti maysa a "tanglad" (lemon grass), ti nabati a makita ("kita" iti Bisaya). Daytoy ket naikeddeng a kas maysa a dominio ti tinaudan para kadagiti nadumaduma a kultural a komunidad a kas dagiti Bukidnon, Higaonon ken Talaandig.

Nairangarang ti Bantay Kitanglad a kas nasalakniban alugar babaen ti kategoria a masna a parke babaen ti Presidensial a Proklamasion 896 a napetsado iti Oktubre 24, 1996.[10] Idi Nobiembre 9, 2000, ti Bantay Kitanglad ket kanungpalan a nagbalin a napno a nasalakniban a lugar iti inaprobaran ti Kongreso ti Republic Act 8978 nga ammo pay a kas ti the "Mt. Kitanglad Range Protected Area Act of 2000".[11]

Idi 2009, ti Masna a Parke ti Kabambantayan ti Bantay Kitanglad (MKRNP) ket nairangarang a kas Parke ti Tawid ti ASEAN.[12]

Kitaen pay

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti nota

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ a b Agdumaduma ti pakaammo ti kangato kadagiti sabali a taudan. Dagiti sabali a napategan a taudan a kas mapagtalkan para iti daytoy a pakaammo ket mangited iti kangato ti Bantay Kitanglad a kas 2,899 m.[1][2][3] Dagiti sabali a taudan a napategan a kas saan unay a mapagtalkan para iti daytoy a pakaammo ket ilistana ti bantay nga agnagan iti "Bantay Katanglad" (nailetra iti "Ka" imbes nga "Ki") iti maysa a kangato iti 2,938 m.[4][5][6] Ti pakaammo a naala manipud iti nasaysayaat a mapagtalkan a taudan a dati a naibaga ket mangisingasing a ti pakaammo ti kangato kadagitoy a taudan ket addaan iti biddut para iti Bantay Kitanglad, ken mabalin a mangibagbaga iti kabangibang a pantok iti Bantay Dulang-dulang. Manipud idi naduktalan daytoy a biddut, ti Peakbagger (ti sitio a nagbiddut iti pannakaiyallilaw dagiti dua a pantok) ket addaan itan ti napasingkedan a panid para iti "Bantay Dulang-dulang",[7] a mangpasingked iti pakaammo dita ngato para iti dayta a pantok. Iti pay maipatinayon, ti Peakbagger ket addaan pay iti panid para iti "Bantay Kitanglad" (nga addaan iti husto a panangiletra nga addaan iti "i" ken ti napasayaat a datos ti kangato)[8] a mangipalawag iti kamali, ngem ti panid ti Kitanglad ket saan nga aglaon iti maysa a renunsia a mangibagbaga a ti pakaammona ket saan a napasingkedan.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "Mt. Kitanglad (2,899+)" PinoyMountaineer.com. Naala idi 2012-03-11.
  2. ^ A. Townsend Peterson; Thomas Brooks; Anita Gamauf; Juan Carlos T. Gonzalez; Neil Aldrin D. Mallari; Guy Dutson; Sarah E. Bush; Dale H. Clayton & Renato Fernandez (2008). "The Avifauna of Mt. Kitanglad, Bukidnon Province, Mindanao, Philippines" (PDF). Fieldiana Zoology. Field Museum of Natural History (114): 1–43 [2]. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2009-09-02. Naala idi 2019-03-22.
  3. ^ Agnes C. Rola, Antonio T. Sumbalan & Vellorimo J. Suminguit (2004). Realities of the Watershed Management Approach: The Manupali Watershed Experience (PDF). Discussion Paper Series No. 2004–23. Philippine Institute for Development Studies. p. 4 (note 6). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2020-07-09. Naala idi 2019-03-22.
  4. ^ "Mount Katanglad". Peakery.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-11-23. Naala idi 2012-03-13.
  5. ^ "Mount Katanglad, Philippines". Peakbagger.com. Naala idi 2012-03-13.
  6. ^ "PHILIPPINES MOUNTAINS : 29 Mountain Summits with Prominence of 1,500 meters or greater". Peaklist.org. Naala idi 2012-03-13.
  7. ^ "Mount Dulang-dulang, Philippines" Peakagger.com. Naala idi 2014-04-25.
  8. ^ "Mt. Kitanglad" Peakbagger.com. Naala idi 2013-09-29.
  9. ^ PHIVOLCS' Listaan dagiti di aktibo a bulkan Naiyarkibo 2008-05-15 iti Wayback Machine
  10. ^ "Proclamation No. 896, s. 1996". Official Gazette of the Republic of the Philippines. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 8 Marso 2019. Naala idi 8 Marso 2019.
  11. ^ "R.A. No. 8978: An Act Declaring the Mt. Kitanglad Range in the Province of Bukidnon as a Protected Area and its Peripheral Areas as Buffer Zones, Providing for its Management and for Other Purposes". The Corpus Juris (iti Ingles). 9 Nobiembre 2000. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2 Agosto 2018. Naala idi 8 Marso 2019.
  12. ^ De Vera, Ellalyn B. (2 Nobiembre 2009). "Mount Kitanglad named an ASEAN Heritage Park". Manila Bulletin. Naala idi 29 Abril 2010.

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Bantay Kitanglad iti Wikimedia Commons