Guettarda speciosa | |
---|---|
Guettarda speciosa (nangiladawan John Lindley) | |
Taksonomia | |
Pagarian: | |
(di nairanggo): | |
(di nairanggo): | |
(di nairanggo): | |
Urnos: | |
Pamilia: | |
Henero: | |
Sebbangan: | G. speciosa
|
Dua a nagan | |
Guettarda speciosa | |
Datos ti pakabirukan manipud iti GBIF[1] |
Ti Guettarda speciosa, kadawyan a nagan iti Ingles iti sea randa,[2][3] wenno zebra wood,[2][3] ket ti sebbangan ti bassit a mula iti pamilia ti Rubiaceae a mabirukan kadagiti panatar a habitat kadagiti lugar ti tropiko iti likmut ti Taaw Pasipiko, mairaman ti aplaya ti tengnga ken akin-amianan a Queensland ken Akin-amianan a Teritorio iti Australia, ken ti Is-isla Pasipiko, mairaman ti Mikronesia, Pranses a Polinesia ken Fiji, Malaysia ken Indonesia, Maldives ken ti daya a pantar ti Aprika. Makaabot daytoy iti 6 m iti katayag, addaan kadagiti nabanglo a puraw a sabong, ken dagiti dakkel a berde a prominente a nauratan a bulong. Agtubo daytoy iti darat iti ngato ti nangato nga atab.
Dagiti sabali anagan iti Is-isla Cook ket mairaman ti 'Ano, Hano, Fano, ken Puapua. Ti naudi a naibaga ket maus-usar pay iti Samoa, ken ti kapada a Puopua iti Tonga.[4] Daytoy ket ammo a kas utilomar [wudˠiːlʲɔːmʲɑrˠ] iti Is-isla ti Marshall.[5]
Daytoy ket kasisigud nga impalawag babaen ni Carl Linnaeus. Ti henero ket nanaganan a kas pammadayaw iti maika-18 a siglo a Pranses a naturalista a ni Jean-Étienne Guettard, bayat a ti espesipiko nga epiteta ket naala manipud iti Latin iti speciosus 'napintas'.[6]
Daytoy ket maysa a perenial a bassit amula wenno bassit a kayo iti katayag iti 2–6 m (6.6–19.7 ft) babaen ti kaakaba iti 1–3 m (3.3–9.8 ft) nga agraman iti nalamuyot krema-maris dapo nga ukis ti kayo. Dagiti dakkel nga immitlog a bulong ket 15–23 cm (6–9 in) iti kaatiddog babaen ti 10–18 cm (4–7 in) iti kaakaba. Nangisit a berde ken nalamuyot iti ngato ket addaan kadagiti prominente ken napuspusasaw nga urat, addaan daytoy kadagiti napino a buok iti baba. Daytoy ket agsabong manipud iti Oktubre aginggana iti Mayo, dagiti nabanglo a puraw a sabong ket 2.5–3 cm (1–1+1⁄4 in) iti kaatiddog nga agraman kadagiti 4–9 a pingier. Dagitoy ket sarunuen dagiti nasam-it ayamuom a nagtimbukel a natangken a bunga, nga agrukod iti 2.5 cm–2.8 cm × 2.2 cm–2.5 cm (0.98 in–1.10 in × 0.87 in–0.98 in), a maluom iti Septiembre aginggana iti Marso.[7][8]
Mabirukan ti Guettarda speciosa kadagiti pantar a habitat kadagiti tropikal a lugar iti likmut ti Taaw Pasipiko, mairaman ti aplaya ti tengnga ken akin-amianan a Queensland ken Akin-amianan a Teritorio iti Australia, ken ti Is-isla Pasipiko, a mairaman ti Mikronesia, Pranses a Polinesia ken Fiji, Malaysia ken Indonesia, Maldives ken ti daya apantar ti Aprika. Kas isingasing ti naganna, agtubo ti gardenia ti aplaya kadagiti nadarat a lugar iti ngato ti nangato nga atab.[7]
Ti Pteropus mariannus ket mangmangan kadagiti bunga ken sabong, ken nagiwarwaras kadagiti bukel.
Dagiti dakkel a bulong ket inus-usar idi kadagiti nadumaduma a waya babaen dagiti indihenio a tattao iti akin-amianan nga Australia; makalaon daytoy iti makan, ken no mapapudot, inus-suar daytoy para iti sakit ti ulo ken ut-ot ti bagi. Dagiti ungkay ket maus-usar iti panagaramid kadagiti Macassan a suako.[9] Dagiti sabong ket naus-suar a pangpabanglo ti lana ti niog iti Is-isla ti Cook, ken ti kayo ket inus-suar kadagiti balay ken canoe.[4]
Daytoy ket naserbi a mula para iti panagmula kadagiti aplaya kadagiti tropikal a klima, daytoy ket agayat iti nainit a lugar ken nasayaat a maatianan a daga. Narigat daytoy a mapropagado, ken nasken a maimula a kas bukel ken mabalin nga adu a bulan ti mapalabas sakbay nga agtubo.[7]
Dagiti midia a mainaig iti Guettarda speciosa iti Wikimedia Commons
Dagiti datos a mainaig iti Guettarda speciosa iti Wikispecies
[[Kategoria:Flora ti Pasipiko]