Omphalocarpum elatum | |
---|---|
Plata ti Omphalocarpum elatum babaen ni John Miers idi 1875 | |
Taksonomia | |
Pagarian: | Plantae |
Klado: | Tracheophytes |
Klado: | Angiospermae |
Klado: | Eudicotidae |
Klado: | Asterids |
Urnos: | Ericales |
Pamilia: | Sapotaceae |
Henero: | Omphalocarpum |
Sebbangan: | O. elatum
|
Dua a nagan | |
Omphalocarpum elatum |
Ti Omphalocarpum elatum Miers ('omphalocarpum' = puseg-bunga, 'elatum' = natayag) ket ti natayag a tropikal a kayo ti Aprika a maitagikua iti pamilia ti Sapotaceae, a karkarna gapu kadagiti dakkel a bunga a dagus nga agtubo manipud iti puon, ken maipada kadagiti adu a waya iti henero ti Lecythidaceae iti Napoleonaea.[1] Daytoy ket mabirukan iti Guinea Ekuatorial, Sierra Leone, Ghana, ti Republika ti Tengnga nga Aprika, Gabon, ti Demokratiko a Republika ti Kongo, Nigeria, Liberia, [[Kamerun], Côte d’Ivoire ken Angola iti abagatan.[2] Dagiti bunga ket kaykayat dagiti elepante, ken isuda laeng dagiti ayup a makabasak ti natangken a kontsa. Aramedenda daytoy babaen ti panagtudok ti bunga iti saong bayat tengglen ti sungoda iti rabaw ti daga. Nalaka nga agtubo ti bukel kalapsan a maipasan daytoy iti tiyan ti elepante. Uray saan pay a naipangta, ti siklo ti biag ti kayo ket naikapet kadagiti elepante iti bakir, ken mabalin nga agbalin a maipangta kadagiti rehion a bumasbassiten ti populasion dagiti elepante.[3]
Ti kayo ket agarup a 30 m (98 ft) iti katayag ken agarup a 80 cm (31 in) iti diametro ti katayag iti barukong, nga addaan it inalinteg a puon a napluta iti asideg ti baba ken awanan kadagiti buttress. Nasiksikan ti ukis ti kayo ken maralabbasit-kayumanggi iti maris nga addaan kadagiti lenticel kadagiti bertikal nga aray, ti iwana ket maipakita a kas maraderosas-kayumanggi nga addaan iti adu a puraw a latex. Agsinnublat dagiti bulong ken simple, aginggana iti 25 x 8 cm kadagiti rimpuok iti ungto dagiti bassit a sanga, kasla baliktad a pana ken nagtimbukel bassit iti ungto, ken umingpis iti baba. Ti sekondario nga urat ket paralelo ken ti umadayo iti ungkay a rabaw ti bulong ket nalamuyot. Dagiti sabong ket maipada kadagiti Mimusops,[4] dagiti inploressensia ket mabirukan kadagiti rimpuok ti bulong, nga addaan kadagiti 4-6 a sabong iti tunggal maysa a rimpuok. Ti calyx ket buklen dagiti 5 a sepalo, ti tunggal amaysa ket 5–12 mm iti kaatiddog; ti tubo ti corolla tube ken dagiti pingir ket 9–17 mm iti kaatiddog; dagiti estambre ket 12 mm iti kaatiddog. Ti iitlogan ket 5-locular. Agtubo ti bunga manipud iti puon, nadalumpinas a nagtimbukel bassit iti sukog, iti 15 x 8 cm, nga addaan iti ukis ken marapuraw iti lasag, nga galaon kadagiti adu a bukel. Ti sebbangan ket mabalin nga agsabong ken agbunga iti amin a paset ti tawen no nasayaat ti klima. Agarup a makatawen intono maluon m ti bunga.[5][6]