Birkikemba

Birkikemba

Vísindaleg flokkun
Ríki: Dýraríki (Animalia)
Fylking: Liðdýr (Arthropoda)
Flokkur: Skordýr (Insecta)
Ættbálkur: Hreisturvængjur (Lepidoptera)
Ætt: Kembufiðrildaætt (Eriocraniidae)
Ættkvísl: Eriocrania
Tegund:
E. unimaculella

Tvínefni
Eriocrania unimaculella
(Zetterstedt, 1839)
Samheiti
  • Adela unimaculella Zetterstedt, 1839
  • Heringocrania unimaculella
  • Micropterix unimaculella

Birkikemba (fræðiheiti: Eriocrania unimaculella) er smávaxið mölfiðrildi. Hún er aðeins 6 mm á lengd og með 10 mm vænghaf. Útbreiðslusvæði hennar er í Mið- og Norður-Evrópu en til Íslands er talið að hún hafi borist í kring um 2005 en þá varð hennar fyrst vart í Hveragerði. Síðan þá breiddist hún hratt út og 2012 var hana að finna auk Ölfussins víðast hvar á höfuðborgarsvæðinu.

Lifnaðarhættir

[breyta | breyta frumkóða]
Skemdir á birkilaufi í Fossvoginum 2012, eftir birkikembu.

Kjörlendi Birkikembunar er trjárækt og húsagarðar með birki (Betula pubescens). Á vorin í fyrrihluta apríl skríður hún úr púpunni en sem púpa liggur hún í dvala yfir veturinn. Hún er aðeins á flögri fram í maí og hverfur um miðjan mánuðinn. Hún verpir eggjum í brum birkisins sem klekjast út við laufgun þess. Lirfan lifir innan í laufblaðinu sem sölnar smám saman við át hennar uns það stendur aðeins eftir brúnn og uppblásinn belgur. Úr þessum uppblásna belg skríður lirfan fullvaxin og fellur niður í jörðina til að púpa sig.[1] Hún er á ferðinni fyrri hluta sumars, en birkiþéla er á ferðinni seinni part sumars. Ummerkin eru svipuð en um alls óskyldar tegundir að ræða.

Sníkjudýr

[breyta | breyta frumkóða]

Eftirfarandi tegundir hafa verið fundnar sem sníkjudýr í birkikembu:[2]

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
  1. Skógræktin. „Birkikemba“. Skógræktin. Sótt 11. september 2020.
  2. Leaf-mining Insects and their Parasitoids in relation to Plant Succession PDF eftir Hugh Charles Jonathan Godfray