სტალინის ნოტები
სტალინის ნოტები (გერმ. Stalin-Noten, რუს. Ноты Сталина), ასევე ცნობილი როგორც მარტის ნოტები ან ეშმაკთან [გარიგების] ნოტები — რამდენიმე დიპლომატიური დოკუმენტი (ნოტა), რომელიც მოკავშირეებთან (აშშ, გაერთიანებული სამეფო, საფრანგეთი) და ორივე (აღმოსავლეთი და დასავლეთი) გერმანიის სახელმწიფოებთან გააგზავნა სსრკ-ის დიქტატორმა იოსებ სტალინმა. პირველი ნოტა 1952 წლის 10 მარტს გაიგზავნა. საბჭოთა კავშირმა სულ 4 ნოტა გააგზავნა. დოკუმენტმა, რომელიც შეიცავდა გერმანიის სავალდებულო ნეიტრალიტეტისა და დასავლურ სამხედრო ალიანსებში არგაწევრიანების ვალდებულებას, თავიდანვე მიიღო გერმანიის კანცლერის კონრად ადენაუერის მკვეთრად უარყოფითი შეფასება, რომელიც მას დასავლეთში გერმანიის რეინტეგრაციის აგრესიულ ხელის შეშლად და პროპაგანდისტულ ხრიკად აფასებდა, რომლის შედეგად გერმანია შეიძლება საბჭოთა გავლენის სფეროში მოხვედრილიყო.[1][2]
დღემდე ბოლომდე დაუდგენელია, თუ რამდენად რეალისტური იყო ნოტებში ჩამოყალიბებული შემოთავაზება; თუმცა, საბჭოთა არქივების გრიფი „საიდუმლო“ მოხსნილი დოკუმენტები ადასტურებს საბჭოთა კავშირის განზრახვას, აღმოსავლეთ გერმანიის საბჭოთა სამხედრო ბლოკში გაწევრიანების შესახებ; ამავდროულად, გერმანიის გახლეჩა უნდა დაბრალებოდა დასავლეთს, და არა - საბჭოთა კავშირს.[3]
სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ United States. Department of State. Historical Office. (1971). Documents on Germany, 1944-1970.. U.S. Govt. Print. Off, გვ. 193. OCLC 643516898.
- ↑ Bundestag Sitting 23 Jan 1958.
- ↑ Ruggenthaler, Peter (2011). „The 1952 Stalin Note on German Unification: The Ongoing Debate“. Journal of Cold War Studies. 13 (4): 172–212. doi:10.1162/JCWS_a_00145. ISSN 1520-3972. S2CID 57565847.