დეკა (მცენარე)

სხვა მნიშვნელობებისთვის იხილეთ დეკა (მრავალმნიშვნელოვანი).
დეკა

მეცნიერული კლასიფიკაცია
ლათინური სახელი
Rhododendron caucasicum

სისტემატიკა
ვიკისახეობებში
სურათები
ვიკისაწყობში
NCBI  257785
IPNI  332128-1
TPL  kew-2423779

დეკა (ლათ. Rhododendron caucasicum) — რელიქტური მცენარე მანანასებრთა ოჯახის როდოდენდრონის გვარისა.

მარადმწვანე დაბალი (1—1,5 მ) ბუჩქია. აქვს მოგრძო, ტყავისებრი ფოთლები, რომელთა ზედა მხარე შიშველია, ქვედა კი — ქეჩისებრ ბუსუსიანი. თეთრ ან მოყვითალო, მეტად ლამაზ ზარისებრ ყვავილებს დაყვავილებისას ზოგჯერ ვარდისფერი გადაჰკრავს.

ნაყოფი ხუთბუდიანი კოლოფია. გავრცელებულია კავკასიის სუბალპურ და ალპურ სარტყელში ზღვის დონიდან 1600—3000 მ-მდე. გვხვდება აგრეთვე თურქეთში — პონტოს მთებში. ჩვენს სუბალპურ ტყეებში (არყნარები, წიფლნარები) დეკა იზრდება ძალზე შეკრულ ქვეტყედ. ალპურ სარტყელში ჩრდილოეთ კალთებზე ქმნის ასევე ხშირ რაყას — დეკიანს.

ფოთოლი შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს (14—17%). ყვავილის შეფერილობით განარჩევენ რამდენიმე სახესხვაობას. ცნობილია შქერისა და დეკას ბუნებრივი ჰიბრიდები, რომლებიც დამახასიათებელია კოლხეთის სუბალპური სარტყლისათვის. არსებობს როდოდენდრონის გვარის ჩრდილოამერიკული სახეობებისა და დეკას რამდენიმე ბაღური ჰიბრიდი, რომელიც ამერიკის ბაღებშია მოშენებული.

ლიტერატურა

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]