ებრაული შეთქმულება

ნაცისტური პროპაგანდისტული პლაკატი სახელწოდებით „Das jüdische Komplott“ („ებრაული შეთქმულება“)

„ებრაული შეთქმულება“— „მსოფლიო ებრაული შეთქმულება“ აღწერილია როგორც „ერთ-ერთი ყველაზე ფართოდ გავრცელებული და ხანგრძლივი შეთქმულების თეორია“.[1] მიუხედავად იმისა, რომ ე.წ. საერთაშორისო ებრაული შეთქმულების თეორია ჩვეულებრივ ამტკიცებს, თითქოს ბოროტი და გლობალური ებრაული ჯგუფი, რომელიც ხშირად მოიხსენიება როგორც საერთაშორისო იუდაიზმი, მისდევს მსოფლიოზე ბატონობის დამყარების გეგმას, ამ თეორიის შინაარსი ძალიან ცვალებადია, რაც ნაწილობრივ ხსნის მის ფართო გავრცელებასა და ხანგრძლივ არსებობას.

მან პოპულარობა მოიპოვა XIX საუკუნის ბოლოსა და XX საუკუნის დასაწყისში, განსაკუთრებით ანტისემიტური ფალსიფიკატის — სიონის უხუცესთა პროტოკოლების — მეშვეობით.

თეორიები, რომლებიც საერთაშორისო ებრაულ შეთქმულებას მიემართებიან, მოიცავს:

  • ე.წ. ებრაული ბოლშევიზმის თეორიას,
  • კულტურულ მარქსიზმს
  • Ariel, Yaakov (2013) „Evangelical Christians and Anti-Jewish Conspiracy Theories“, An Unusual Relationship: Evangelical Christians and Jews (en). New York University Press. ISBN 978-0-8147-6293-6. 
  • Baer, Marc David (2013). „An Enemy Old and New: The Dönme, Anti-Semitism, and Conspiracy Theories in the Ottoman Empire and Turkish Republic“. Jewish Quarterly Review. 103 (4): 523–555. doi:10.1353/jqr.2013.0033. S2CID 159483845.
  • Bangerter, Adrian; Wagner-Egger, Pascal; Delouvée, Sylvain (2020) „How Conspiracy Theories Spread“, Routledge Handbook of Conspiracy Theories. Routledge. DOI:10.4324/9780429452734-2_5. ISBN 978-0-429-45273-4. 
  • Herf, Jeffrey (2006). The Jewish Enemy: Nazi Propaganda during the World War II and the Holocaust. Harvard University Press. DOI:10.4159/9780674038592. ISBN 978-0-674038-59-2. 
  • Konda, Thomas Milan (2019) Conspiracies of Conspiracies: How Delusions Have Overrun America (en). University of Chicago Press. DOI:10.7208/chicago/9780226585932.001.0001. ISBN 978-0-226-58593-2. 
  • Rathje, Jan (2021) „'Money Rules the World, but Who Rules the Money?' Antisemitism in post-Holocaust Conspiracy Ideologies“, Confronting Antisemitism in Modern Media, the Legal and Political Worlds (en). De Gruyter, გვ. 45–68. DOI:10.1515/9783110671964-005. ISBN 978-3-11-067196-4. 
  1. Bangerter et al. 2020, p. 206