ნიკანდრა

ნიკანდრა

ფიზალისისებრი ნიკანდრა (Nicandra physaloides)
მეცნიერული კლასიფიკაცია
სამეფო:  მცენარეები
განყოფილება:  ყვავილოვანი მცენარეები
რიგი:  ძაღლყურძენასნაირნი
ოჯახი:  ძაღლყურძენასებრნი
გვარი:  ნიკანდრა
ლათინური სახელი
Nicandra (Adans., 1763)

ნიკანდრა (ლათ. Nicandra) — ერთწლოვანი ბალახების გვარი ძაღლყურძენასებრთა ოჯახისა. სახელი ეწოდება ძველი ბერძენი პოეტის, ნიკანდროსის მიხედვით, რომელიც მცენარეების შესახებ წერდა.[1]

ცნობილია 3 სახეობა.[2] 2007 წლამდე აღწერილი იყო მხოლოდ 1 სახეობა: ფიზალისისებრი ნიკანდრა (N. physaloides). ღერო 30–100 სმ სიმაღლისაა, წიბოვანი, დატოტვილი; ფოთლები მორიგეობით განლაგებული, ამოკვეთილ-დაკბილული ან დანაკვთული. ყვავილები მსხვილი, მარტოული, თავდახრილი; ყვავილსაფარი 5-ნაკვთიანი, ჯამი 5 ფრთისებრი წიბოთი, გვირგვინის მილი თეთრია, გადანაღუნი კი იისფერი ან მოლურჯო. ნაყოფი სფეროსებრი, თითქმის მშრალი კენკრაა, მოთავსებული ძლიერ გაზრდილ (3,5 სმ-მდე დიამეტრის) ჯამში, რომელიც მწვანედან მუქ იისფრამდე შეფერილობისაა.[3]

ნიკანდრა იზრდება სამხრეთ ამერიკაში (ჩრდილო-აღმოსავლეთი არგენტინა, ბოლივია, ჩილე, პერუ). ცხოველებს აჭმევენ სილოსის სახით. მცენარის მწვანე ნაწილები შეიცავს ფიზალინის ტიპის გლიკოზიდს; თესლებში ნახევრად შრობადი ზეთია. მრავალ ქვეყანაში მოშენებულია, როგორც დეკორატიულ მცენარე; ადვილად ველურდება. ბაღჩების, ვენახებისა და ბოსტნების სარეველაა.

ცნობილია 3 სახეობა:[2]

  1. Nee, Michael (1993), "Nicandra", Jepson Manual, http://ucjeps.berkeley.edu/cgi-bin/get_JM_treatment.pl?7625,7652,7653. წაკითხვის თარიღი: 2019-03-28
  2. 2.0 2.1 Nicandra Adans. en. Plants of the World Online. ციტირების თარიღი: 2 იანვარი, 2025
  3. Никандра // Большая советская энциклопедия. — 3-е изд., т. 17 — М., 1974. — стр. 604.